لیلی فریدونی

مقدمه: شناسایی مقوله های اصلی وضعیت آموزش، چالش ها و راهبردهای افزایش کیفیت آموزش در سازمان فنی و حرفه ای. روش کار: از نوع کیفی با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد و ابزار پژوهش؛ اسناد بالادستی، شرح مشاغل مربیان و مصاحبه «نیمه ساخت یافته» با 20 نفر از مربیان با تجربه مراکز فنی و حرفه ای شهر تهران و 7 نفر از کارآموزان (نمونه گیری با روش گلوله برفی) و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات؛ تحلیل محتوا است. کدها و مؤلفه های کیفیت آموزش (39 مفهوم کلیدی، 9 مقوله، 3 مقوله اصلی) از مصاحبه ها احصاء گردید. مقوله محوری «ضعف مهارت تدریس و سنتی بودن الگوهای آموزشی» که با توجه به شرایط علّی (11 کد)، شرایط زمینه ای (4 کد)، شرایط میانجی (3 کد)، راهبردها (16 کد) الگوی نهایی ارائه شد. اعتباربخشی نتایج نیز از راهبردهای بازآزمون (بازبینی توسط سه نفر از مصاحبه شوندگان؛ پایایی به دست آمده 75 درصد) و توافق درون موضوعی دو کدگذار (یکی از اساتید مدیریت؛ پایایی به دست آمده 77 درصد) استفاده شد. یافته ها: مقوله هایی با عنوان مهارت تدریس مربیان، برنامه ریزی درون سازمانی و تجهیزات و امکانات به عنوان مقوله های اصلی محسوب می شوند که مدیران باید به کیفیت بخشی آموزشها به آنها توجه ویژه ای داشته باشند. نتیجه گیری: تحقیق حاضر نشانگر اهمیت توجه و بازبینی زیرساخت های آموزشی و برنامه ریزی از سوی مدیران و مربیان سازمان فنی و حرفه ای به عنوان رسالت مهارت آموزی آن ها می باشد.

توسعه ارتباطات در سطوح بین المللی تا حد زیادی مرزهای کشورها را درهم نوردیده است؛ در چنین فضایی ساده انگارانه است که به آموزش کارآموزان مراکز آموزش فنی و حرفه ای فقط با رویکرد اشتغال داخلی بسنده کنیم. اتکا برالگوهای تدریس سنتی و دانش محور و فاصله داشتن با الگوهای فراشناختی در آموزش های کاربردی، از جمله چالش هایی هستنند که کسب مهارت های استاندارد را دچار وقفه و خلل کرده است. بدون تردید، شیوه ها و الگوهای مهارت آموزی، نیاز به یک بازبینی و استانداردسازی زیربنایی دارد؛ نتایج این استانداردسازی، علاوه بر نقش آفرینی در توسعه اقتصاد داخلی، زمینه های توسعه ارتباطات مؤثر بین المللی، در حوزه مهارت آموزی را نیز فراهم می سازد. در این مقاله، به منظور مطالعه عینی و عمیق پدیده مورد اشاره از روش داده بنیاد (گراندد تئوری) استفاده شده است، جامعه مورد مطالعه مربیان مراکز فنی- حرفه ای شهر تهران است؛ از این تعداد، 15 مربی از مراکز فنی- حرفه ای مناطق شرق و مرکز و جنوب شهر تهران به روش هدفمند انتخاب شدند. داده های به دست آمده با استفاده از مصاحبه عمیق از جامعه نمونه جمع آوری شد. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات به شیوه کدگذاری باز و محوری و انتخابی، مدل پارادایمی ارائه شده است که در این مدل، ضمن بیان چالش های موجود، راهبردها و استراتژی های کاربردی به منظور توسعه مهارت آموزی در سطوح ملی و فراملی ارائه شده است .