مرضیه سرابی

مبانی ارزشیابی براساس نظریه ساخت و سازگرایی<br />هدف این مقاله ارائه الگوی ارزشیابی براساس رویکرد ساخت و سازگرایی است.پژوهش کنونی از نوع کیفی است که در قالب پژوهش های بنیادی – کاربردی و با بهره گیری از روش تحلیلی – اسنادی صورت گرفته است.در مراحل پژوهش ابتدا به تحلیل مفاهیم ارزشیابی و نیز ساخت و سازگرایی پرداخته شده است. در ادامه ضمن ارائه مزیت های این رویکرد با تشریح برخی از روش های کاربردی ارزشیابی مبنی بر ساخت و سازگرایی الگویی کلی ارائه شده است. با مطالعه در این حوزه می توان دریافت که علی رغم برخی موانع و نیز انتقادات نسبت به این رهیافت،ساخت و سازگرایی به طور دائم در حال بازسازی،رشد و توسعه مفاهیم و کاربردهای عملی در زمینه تعلیم و تربیت و نیز برنامه درسی است.نتایج پژوهش گویای آن است که با وجود مزیت های فراوان رویکرد ساخت و سازگرایی در تمامی عناصر برنامه درسی از جمله ارزشیابی، مسیر بلندی تا نهادینه شدن این رویکرد در آموزش و پرورش ما وجود دارد. از این رو پیشنهاد شده است تا در تدوین کتاب های درسی براساس رویکرد ساخت و سازگرایی و آموزش رویکرد فوق به معلمان اهتمام بیشتری صورت گردد.

هدف پژوهش حاضر ،شناسایی آسیب های موجود در عناصر برنامه درسی تفکر و سبک زندگی مطابق با مدل علمی فرانسیس کلاین، از دیدگاه معلمان درس تفکر و سبک زندگی و دانش آموزان بوده است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و به منظور دستیابی به آسیب های برنامه درسی تفکر و سبک زندگی از روش توصیفی- تحلیلی و شیوه ی جمع آوری اطلاعات، منابع کتابخانه ای، مقالات، سایت های معتبر علمی استفاده شد. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. جامعه آماری شامل معلمین درس تفکر و سبک زندگی دوره متوسطه اول شهر تهران و دانش آموزان پایه هفتم در سال تحصیلی 97-1396 بوده است. برای انتخاب معلمین و دانش آموزان از روش نمونه گیری هدفمند و با قاعده ی اشباع نظری استفاده شد. به این صورت که بعد از مصاحبه با 15 نفر از معلمان و20 نفر از دانش آموزان به حد اشباع رسید. برای بررسی روایی از روایی سازه، درونی و بیرونی و برای پایایی از روش بررسی اعضا و بررسی همکار استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه از شیوه مقوله بندی و کدگذاری استفاده گردید. براساس یافته های پژوهش، آسیب های موجود در عناصر برنامه درسی تفکر و سبک زندگی از دیدگاه معلمان، فعالیت های یادگیری،مواد آموزشی، ارزشیابی، گروه بندی و زمان آموزشی و از دیدگاه دانش آموزان، فعالیت های یادگیری، ارزشیابی، مواد آموزشی، زمان و فضای آموزشی بوده است.