زهره مجدآبادی

پرسشنامه معنای زندگی (استگر، 2010) دو بعد معنا در زندگی، یعنی حضور معنا و جستجوی معنا را با بهره گیری از 10 مادّه برمبنای مقیاس هفت درجه ای لیکرت از کاملاً نادرست (1) تا کاملاً درست (7) می سنجد. تکمیل پرسشنامه حدود 5-3 دقیقه طول می کشد. پژوهش ها نشان دهنده اعتبار و ثبات نمره های پرسشنامه و روایی همگرا و اقتراقی آن هستند  (استگر و شین، 2010؛ استگر و کاشدان، 2007؛ استگر، کاشدان، سولیوان و لورنتس، 2008؛ استگر، کاواباتا، شیمای و اونیک، 2008). برای مثال، برای هر دو مقیاس همسانی درونی (ضرایب آلفا بین 82/0 تا 87/0) بسیار خوبی گزارش شده است (استگر، فریزر، ایشی، و کالر، 2006 ) و در فاصله زمانی یک ماهه اعتبار بازآزمایی مناسب (70/0 برای زیرمقیاس حضور و 73/0 برای زیرمقیاس جستجو) به دست آمده است (استگر و دیگران، 2006).

مقیاس های بهزیستی روان شناختی (ریف، 1989) حاوی شش مقیاس است که برای اندازه گیری ابعاد خودپیروی، تسلط محیطی، رشد شخصی، روابط مثبت با دیگران، هدف در زندگی، و پذیرش خود ساخته شده است. این مقیاس ها به سه شکل 84 مادّ ه ای (مقیاس های 14 مادّ ه ای)، 54 مادّ ه ای (مقیاس های 9 مادّ ه ای)، و 18 مادّ ه ای (مقیاس های 3 مادّ ه ای) تدوین شده اند. در اینجا شکل های 54 مادّ ه ای و 18 مادّ ه ای که از طریق مکاتبه با کارول ریف (ارتباط شخصی، 11 آوریل 2014) در دسترس قرار گرفتند، ارائه شده اند. خاطر نشان می سازد که شکل 18 مادّ ه ای برای زمینه یابی های ملی تلفنی ساخته شده است و در زمینه یابی های ملی و بین المللی متعددی که در سطح گسترده ای اجرا شده اند، به کار گرفته شده است. شکل 18 مادّ ه ای دارای همسانی درونی پایینی است و به محتوای شش سازه بهزیستی به خوبی پوشش نمی دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مقیاس های بهزیستی روان شناختی می توانید به ریف (1989و 2014)، رویف و کیز (1995) و ریف و سینگر (2006، 2008) مراجعه کنید.

هدف این مطالعه، آزمون ساختار عاملی و همسانی درونی زیرمقیاس 12 مادّه ای هویت از سیاهة مراحل روانی اجتماعی اریکسون (روزنتال، گورنی و مور، 1981) بود. نمونة پژوهش را 594 دانش آموز 12 تا 13 ساله (297 دختر، 297 پسر) تشکیل داد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی دو عامل را شناسایی کرد که 93/39 درصد واریانس را تبیین می کردند: انسجام هویت (66/24 درصد) و سردرگمی هویت (27/15 درصد). همسانی درونی عوامل انسجام هویت و سردرگمی هویت به ترتیب 694/0 و 632/0 بود. نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان دادند که مدل دو عاملی نسبت به مدل تک عاملی برازش بهتری با داده ها دارد.

این بررسی با هدف آزمون ساختار عاملی و همسانی درونی مقیاس ده مادّه ای هویت اخلاقی آکینو و رید (2002) مبتنی بر رگه های اخلاقی به دست آمده از نمونه ای از دانشجویان ایرانی انجام شد. نمونه پژوهش از 429 دانشجو (313 زن، 111 مرد، 5 نفر بدون گزارش) تشکیل شد. بر اساس نتایج تحلیل عامل اکتشافی دو عامل شناسایی شد که 41/50درصد از واریانس هویت اخلاقی را تببین معنادار کردند: نمادی سازی (67/34درصد) و درونی سازی (74/15درصد). همسانی درونی عوامل نمادی سازی و درونی سازی به ترتیب 75/0 و 61/0 بود. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مدل دوعاملی نسبت به مدل تک عاملی برازش بهتری با داده ها دارد. بر اساس یافته های این پژوهش، الگوی نظری آکینو و رید در زمینه هویت اخلاقی برای اندازه گیری در فرهنگ ایرانی روایی کافی دارد.