کیوان شافعی

کیوان شافعی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۸ مورد از کل ۸ مورد.
۱.

اختلاف های ایران و عثمانی بر سر استحکامات سرحدی مریوان، اورامان و لاهیجان (لاجان) در عصر قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مریوان اورامان لاهیجان ایران قاجار عثمانی مرزهای غربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۲۲۶
یکی از موضوع های مورد اختلاف ایران و عثمانی از نیمه دوم سلطنت ناصرالدین شاه به بعد، احداث استحکامات سرحدی مریوان، اورامان و لاهیجان در مرز ایران و عثمانی بود. این پژوهش در پی یافتن پاسخ این پرسش است که: احداث استحکامات مرزی در سرحدات مریوان، اورامان و لاهیجان چه تأثیری در روابط ایران و عثمانی و تحولات مرزهای غربی ایران در عصر قاجار داشت؟ یافته های این پژوهش که با روش توصیفی-تبیینی و بهره گیری از اسناد و نقشه های تاریخی و منابع کتابخانه ای انجام شد، نشان می دهد که دولت عثمانی به دنبال احداث استحکامات مرزی جدید توسط دولت ایران در کردستان اردلان و مُکریان، با طرح ادعاهایی درباره مالکیت بر بلوکات مرزی مریوان، اورامان و لاهیجان و با تأکید بر داخل بودن این مناطق در طرح استاتوس کو، سعی در ایجاد تنش در سرحدات غربی ایران و قبولاندن شرایط مدّ نظر خود در مفاد کمیسیون های مرزی داشت. سرانجام با دخالت دولت های واسطه و براساس پروتکل های تهران و اسلامبول و کمیسیون سرحدی، در سال 1332ق. این مناطق متعلق به دولت ایران شناخته شدند. یکی از موضوع های مورد اختلاف ایران و عثمانی از نیمه دوم سلطنت ناصرالدین شاه به بعد، احداث استحکامات سرحدی مریوان، اورامان و لاهیجان در مرز ایران و عثمانی بود. این پژوهش در پی یافتن پاسخ این پرسش است که: احداث استحکامات مرزی در سرحدات مریوان، اورامان و لاهیجان چه تأثیری در روابط ایران و عثمانی و تحولات مرزهای غربی ایران در عصر قاجار داشت؟ یافته های این پژوهش که با روش توصیفی-تبیینی و بهره گیری از اسناد و نقشه های تاریخی و منابع کتابخانه ای انجام شد، نشان می دهد که دولت عثمانی به دنبال احداث استحکامات مرزی جدید توسط دولت ایران در کردستان اردلان و مُکریان، با طرح ادعاهایی درباره مالکیت بر بلوکات مرزی مریوان، اورامان و لاهیجان و با تأکید بر داخل بودن این مناطق در طرح استاتوس کو، سعی در ایجاد تنش در سرحدات غربی ایران و قبولاندن شرایط مدّ نظر خود در مفاد کمیسیون های مرزی داشت. سرانجام با دخالت دولت های واسطه و براساس پروتکل های تهران و اسلامبول و کمیسیون سرحدی، در سال 1332ق. این مناطق متعلق به دولت ایران شناخته شدند.
۲.

سیاست های ادغام اقلیت های دینی در نظام سیاسی، اجتماعی و مذهبی دوره اول خلافت عباسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیاست ادغام اقلیت های دینی خلافت عباسی شریعت اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۴۵
پژوهش حاضر به بررسی تعامل مسلمانان (خلفا و مردم) با اقلیت های دینی اهل کتاب (مسیحیان، یهودیان و زرتشتیان)، با تکیه بر راهبردهای همگرایانه ی خلافت عباسی در این زمینه می پردازد. از میان عناصر و مولفه های مختلف هم دو عنصر دینی و اجتماعی به عنوان مولفه های مورد مطالعه انتخاب شده اند تا با بررسی این دو عامل بتوان به تبیین موضوع پژوهش پرداخت. محدوده ی مکانی پژوهش سرزمین های شرقی خلافت عباسی بوده و بازه زمانی مورد مطالعه سده های دوم و سوم هجری قمری است. در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده و برای گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای بهره گرفته شده است. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که در دوره اول خلافت عباسی از چه راهبردهایی برای همگرایی سیاسی، اجتماعی و مذهبی ااقلیت های دینی استفاده می شد؟ بررسی های صورت گرفته نشان می دهد که تعاملات جامعه اسلامی (خلفا و مردم) در حق اقلیت ها بیشتر با هدف تطمیع آنها برای گروش به دین مبین اسلام بوده و در کل در چند قالب دسته بندی می شوند که شامل برخوردهای مسالمت آمیز خلفا با اقلیت ها، تلاش آشکار برای ورود اقلیت های دینی به دایره اسلام، ترتیب دادن مناظرات و مباحثات دینی و کلامی و مناظره های بین الادیانی، تبلیغ اسلام در میان هم دینان سابق نومسلمان، و ازدواج و زناشویی میان مسلمانان و اقلیت های دینی است.
۳.

پیامدهای اجتماعی جنگ جهانی دوم در همدان (1320- 1325 ش)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: همدان جنگ جهانی دوم متفقین پیامدهای اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۲۱۶
هدف:اشغال همدان توسط نیروهای متفقین در جنگ جهانی دوم پیامدهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی متعددی را برای این شهر به وجود آورد. پیامدهای اجتماعی این جنگ عبارت بودند از: بحران نان؛ شیوع بیماری؛ ورود مهاجران به شهر؛ مهاجرت از شهر و گسست اجتماعی؛ تبعید؛ بیگانه ستیزی؛ هم گرایی؛ و... . روش/ رویکرد پژوهش: با روش تاریخی و با شیوه توصیفی تحلیلی و با استفاده از اسناد و مدارک آرشیوی و منابع کتابخانه ای نوشته شده است. یافته ها و نتیجه گیری: تاثیرات و پیامدهای اجتماعی جنگ جهانی دوم بر همدان مستمر و بیشتر از دیگر پیامدهایی چون اقتصادی و فرهنگی بود. پیامدهایی چون تعدی، غارت و قحطی، افزایش فقر و نارضایتی و تبعید و زندانی ناشی از حوادث جنگ جهانی دوم منجر به بیگانه ستیزی و نارضایتی از عملکرد متفقین در بین مردم شهر و روستا گردید. این ویژگی های مثبت مختص شرایط دوران جنگ بود و به محض پایان جنگ این پیامدها نیز استمرار نیافت. کمبود نان و هیجان عمومی ناشی از آن در زمان جنگ پیامدی چند وجهی بود که تاثیرات آن طولانی و مخرب تر از دیگر پیامدهای اجتماعی بود. این قضیه با دخالت-های متعدد نیروهای متفقین، ملاکین و محتکرین، نانوایی ها و حکومت محلی به حادثه ای تاثیر گذار در زمان جنگ تبدیل گردید. تبعید و زندانی نمودن مردم مخالف حضور متفقین در همدان، سیاست غالب انگلیسی ها در همدان دوران جنگ بود. با این سیاست انگلیسی ها زمام شهر را در اختیار خود گرفتند. در زمان جنگ مهاجرت درونی به خصوص مهاجرت روستاییان به شهر پر رنگ تر از مهاجرت بیرونی بود اما با دور شدن از فضای جنگ روند مهاجرت بیرونی بر مهاجرت درونی غالب گردید که تاکنون نیز ادامه دارد. گسست اجتماعی دوران جنگ باعث ایجاد دگرگونی شدید در حوزه قومی، زبانی و ساختار اجتماعی منطقه شد. شکل گیری غارت، راهزنی و حتی دست درازی به اموال نیروهای متفقین برای به دست آوردن مواد غذایی، ایجاد هرج و مرج در شهر، دستبرد به دکاکین و منازل از مصادیق پیامد ناامنی بود که با گسترش آن، آرامش از منطقه رخت بربست و نارضایتی مردم در این زمان رو به افزایش نهاد..
۴.

تحولات مرزی سرحد پشتکوه در عصر قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۷۵ تعداد دانلود : ۱۵۷
منطقه پشتکوه از مناطق استراتژیکی ایران در مرزهای غربی محسوب می شد و والیان فیلی یکی از حکومت های محلی ایران که از دوره صفویه به بعد در لرستان پیشکوه و پشتکوه حکمرانی داشتند، در عصر قاجار از سوی حکومت مرکزی بر آن حکمرانی می نمودند. این پژوهش در پی یافتن پاسخ این پرسش است که: تحولات مرزهای غربی ایران در سرحد پشتکوه و در عصر قاجار به چه صورت بوده است؟ یافته های این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر اسناد و نقشه های تاریخی و منابع کتابخانه ای انجام شد، نشان دهنده این امر بود که در عصر قاجار سرحد پشتکوه واقع در مرزهای غربی ایران، به واسطه وجود مناطق استراتژیکی از قبیل اراضی صیفی و ملخطاوی، رودهای مرزی کُنجانچم، گاوی و چَنگوله، منطقه باغسائی و معادن نمک پشتکوه شاهد تغییر و تحولات نسبی بوده است. در این دوره منطقه پشتکوه به واسطه قدرت نظامی والیان آن و حضور مؤثر ایلات و طوایف این منطقه، نه تنها بدون تغییر باقی ماند، بلکه قلمرو جغرافیایی ایران بخشی از محال جَسان، بَدره، زُرباطیه و تُرساق در خاک عثمانی را در بر می گرفت.
۵.

نقش حرمسرا در سیاست خارجی صفویان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: صفویان ح‍رم‍س‍را زنان خواجگان سیاست خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۶۸
حرم یا حرمسرا در طول تاریخ ایران همواره نقش سیاسی و اجتماعی داشته و عموماً بر ساختار سیاسی کشور تأثیر نهاده است. در دوره صفوی نیز حرمسرا همواره در سیاست های داخلی و خارجی کشور دخالت می کرد. مقاله حاضر در پی روشن نمودن میزان تأثیر و دخالت حرمسرا در سیاست خارجی صفویان و تصمیم گیری در این حوزه است که به عنوان یکی از کانون های مطرح در تصمیم گیری سیاست خارجی صفویان قابل بررسی است. روش تحقیق در این مقاله مبتنی بر روش توصیفی تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات نیز کتابخانه ای است.یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که در این دوره نقش حرمسرا در سیاست خارجی صفویان دارای فراز و نشیب بوده است. تا قبل از دوره شاه عباس یکم حرمسرا به میزان کمی در مقایسه با دوره پس از شاه عباس یکم در امر سیاست خارجی دخالت داشتند. لکن به دلیل سیاست جدید شاه عباس مبنی بر در حرم نگهداشتن شاهزادگان و تربیت آنان در حرمسرا، پس از او نوعی کانون پنهان قدرت در داخل حرمسرا که متشکل از زنان و خواجگان بود، تشکیل گردید که نقش مهمی در تصمیم گیری و مسائل مربوط به سیاست خارجی صفویان داشتند.
۶.

جنبش کارگری همدان در دوران نهضت ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نهضت ملی حزب توده اتحادیۀ کارگری شورای متحدۀ کارگران و زحمتکشان همدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۲۴۷
در دوران نهضت ملی شدن صنعت نفت، احزاب و گروه های سیاسی فعالیت زیادی در همدان داشتند. حزب «توده» یکی از احزابی بود که در قالب انجمن ها و شورای متحدۀ کارگران و زحمت کشان فعالیت می کرد. این حزب ضمن مخالفت با نهضت ملی و دولت مصدق، در بیشتر مواقع با «جمعیت طرفداران نهضت ملی همدان» درگیر بود. اتحادیۀ کارگری و شورای متحدۀ کارگران و زحمت کشان این حزب و دیگر تشکیلات حزب، مانند «خانه صلح» با فعالیت خود در اعتصابات کارگری، در بین کارگران کارخانه های همدان نقش مؤثری داشتند. هدف این نوشتار تحلیل فعالیت های حزب توده و شورای مذکور در میان کارگران همدان بوده است.  مقاله حاضر با استناد به داده های استخراجی از اسناد آرشیوی و منابع کتابخانه ای به نگارش درآمده است. یافته های پژوهش نشان از فعالیت حزب توده و شورای متحدۀ کارگران و زحمت کشان شعبۀ همدان در مخالفت با نهضت ملی، با جذب کارگران و برگزاری اعتصابات کارگری در کارخانه های همدان دارد. بدین ترتیب، برای اولین بار جنبش کارگری به شکل سازماندهی شده خواسته های صنفی و سیاسی- اقتصادی جدیدی را مطرح کرد و مشکلات سیاسی و امنیتی برای مسئولان همدان به وجود آورد.
۷.

بررسی نقش احزاب و گروه های سیاسی همدان در انتخابات مجلس هفدهم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: همدان نهضت ملی کردن صنعت نفت انتخابات مجلس شورای ملی مجلس هفدهم احزاب سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۲۱۹
دامنه نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران علاوه بر تهران به شهرهای دیگر ازجمله همدان نیز کشیده شد. مردم همدان با ارسال تلگراف به آیت الله کاشانی و دکتر مصدق بارها حمایت خود را از نهضت ملی کردن صنعت نفت و دولت اعلام کردند. در جریان انتخابات دوره هفدهم مجلس شورای ملی در سال 1330ش در همدان احزاب و گروه های سیاسی موافق و مخالفِ نهضت ملی و دولت حضوری فعال داشتند. هدف : تحلیل فعالیت های احزاب و گروه های سیاسی و نتایج حاصل از این مشارکت سیاسی. روش/ رویکرد پژوهش : داده ها از اسناد آرشیوی و منابع کتاب خانه ای استخراج شده است. یافته ها و نتیجه گیری : در انتخابات دوره هفدهم مجلس شورای ملی همه احزاب و گروه های سیاسی و متنفذین همدان اعم از موافق و مخالف نهضت ملی فعالیت کردند و هرکدام اهداف خاص خود را داشتند. روحانیون و جمعیت طرفداران جبهه ملی همدان در این مرحله باهم دچار اختلاف شدند؛ ارباب جراید هم یکدست و همراه نبودند و به دو گروه تقسیم شدند. این دوگانگی و اختلاف احزاب و گروه های سیاسی، و قاطع نبودن انجمن نظارت بر انتخابات موجب شد که انتخابات در همدان برگزار نشود و نماینده ای راهی مجلس شورای ملی نشود.
۸.

بازخوانی آیین سوگ سیاوش و تعزیه امام حسین(ع) (بر مبنای تحلیل نگاره های مربوط به سوگ سیاوش در آسیای مرکزی و اثری از «حسین زنده رودی»)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیاوش تعزیه امام حسین (ع) سوگ نگاره های سوگ حسین زنده رودی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵۲ تعداد دانلود : ۹۴۲
از مهم ترین داستان های سوگ در اساطیر ایران، سوگ سیاوش و آیین های همراه آن است. سرگذشت سیاوش در بسیاری از متون کهن ایرانی آمده و بخش مهمی از شاهنامه را نیز به خود اختصاص داده است. رد پای بسیاری از آیین های کهن در سوگ سیاوش قابل تشخیص است. مطالعه حاضر سعی دارد با بررسی آیین سوگ سیاوش و مقایسه آن با روایت تعزیه امام حسین(ع)، به این نکته بپردازد که چگونه و چرا در تفکر اسطوره ای ایرانی، شخصیتی زمینی به موجودی آسمانی و مثالی تبدیل می شود و این امر در آیین سوگ او و توسط سوگواران و اعمال آنها تکرار و بازتولید می شود. در کمبود منابع تاریخی مکتوب درباره فرهنگ و هنر ایران، یکی از مهم ترین شیوه ها در بازخوانی اسطوره و آیین، بهره گرفتن از منابع تصویری است. بدین منظور در مقاله حاضر ضمن بهره گیری از شاهنامه و متون تاریخی دیگر، از نگاره های سوگ به دست آمده از آسیای مرکزی و مقایسه آن با نقاشی ای از «حسین زنده رودی» استفاده شده است. مسئله اصلی این پژوهش پی گیری تداوم اسطوره سیاوش و نماد ها و نشانه های آیینی آن در مراسم عزاداری امام حسین (ع) و چرایی این تداوم و همسانی نشانه های آیینی در دو مراسم مختلف است. بدین منظور به بازشناسی شباهت های موجود در آیین سوگواری امام حسین(ع) و سوگ سیاوش در اثر زنده رودی با نگاهی به نگاره های مربوط به سوگ سیاوش در آسیای مرکزی پرداخته می شود. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که زنده رودی در اثرش در به تصویر کشیدن همة صحنه های سوگواری امام حسین(ع)، اگر چه در ظاهر گویی شهادت امام حسین(ع) را نشان می دهد، اما به واقع به بازنمایی الگو و نمونه ای ازلی، یعنی مرگ و شهادت و تکرار آیین ها و مراسم همراه آن در روزگاری تاریخی می پردازد. بعلاوه شباهت های زیادی از جمله رنگ سیاه، اسب سیاه، شیون و گریه بر پیکر قهرمان شهید و ... میان سوگ سیاوش و عزاداری امام حسین (ع) وجود دارد. برای رسیدن به این نتایج با استفاده از منابع مکتوب و تصویری و البته اولویت دادن بر نوعی خوانش تصویری- شمایل شناسه به مطالعه این امر پرداخته شده است. روش پژوهش در این مطالعه توصیفی- تحلیلی است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان