طیبه جلالی

این پژوهش با هدف ارائه مدل جهت تبیین تأثیر هوش های رقابتی و تجاری بر تجاری سازی ایده ها با تأکید بر مزیت رقابتی در دانشگاه های نسل سوم انجام شده است. پژوهش حاضر باهدف کاربردی و با رویکرد ترکیبی (آمیخته) با طرح اکتشافی انجام شد.جامعه آماری در بخش کیفی اعضای هیئت علمی دانشگاه بودند که با روش نمونه گیری هدفمند و با توجه به قانون اشباع 18 نفر انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش کمی اعضای هیئت علمی رسمی و مدرسین مدعو(غیررسمی) دانشگاه در شهر مشهد شامل 2572 نفر بودند که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری طبقه ای تعداد 335 نفر از آن ها به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شدند.ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه های نیمه ساختاریافته بود که برای حصول اطمینان از روایی بخش کیفی و به منظور اطمینان خاطر از دقیق بودن یافته ها از دیدگاه پژوهشگر، از نظرات اساتید و خبرگان آشنا با این حوزه و متخصصان دانشگاهی علی الخصوص در حوزه کارآفرینی استفاده شد. در بخش کمی نیز به منظور گرداوری داده ها از 4 پرسشنامه استفاده شد.برای محاسبه روایی پرسشنامه ها از روایی محتوا و سازه استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه ها توسط خبرگان دانشگاه مورد تائید قرار گرفت. برای بررسی روایی سازه، از دو معیار روایی همگرا و واگرا استفاده شد. نتایج به دست آمده از بارهای عاملی گویه های هر عامل نشان داد، کلیه گویه ها دارای بار عاملی بیش از 4/0 و میانگین واریانس استخراج شده، بالای 5/4 بودند، شرط AVE> 5/0 برای همه متغیرها برقرار است لذا روایی همگرا این متغیرها تائید شد. علاوه بر این، مقادیر جذر میانگین واریانس استخراج شده بیشترین مقدار را نشان می داد که بیانگر وجود روایی واگرا در بین متغیرهای پژوهش بود. پایایی و پایایی ترکیبی پرسشنامه ها بزرگ تر از 5/0 را نشان داد. برای تجزیه وتحلیل داده های بخش کیفی از تحلیل محتوا برای همه متغیرها با مقادیر بالای 7/0 استفاده شد، جهت تجزیه وتحلیل داده ها در بخش آمار توصیفی از جداول فراوانی و درصد فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد و در بخش آمار استنباطی، از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، آزمون های t تک نمونه ای و مستقل، تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون معادلات ساختاری استفاده شد و با استفاده از نرم افزار SPSS و Smart Pls تحلیل شد. نتایج نشان داد که: همه ابعاد و مؤلفه های متغیرها دارای بار عاملی بالای 5/0 هستند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل عامل تأییدی نشان داد که هوش رقابتی با ضریب تأثیر 897/0، هوش تجاری با ضریب تأثیر 649/0 بر دانشگاه کارآفرین تأثیر مثبت و معناداری دارند ولی مزیت رقابتی با ضریب تأثیر 196/0 تأثیری ندارد مدل ارائه شده با برآورد برازش کلی GOF دارای برازش مناسب است و مؤلفه های حاصل در این پژوهش برای هوش رقابتی در بعد زمینه(آگاهی و دانش و اطلاعات داخلی ،زیرساخت و فناوری) و در بعد فرایند(جمع آوری، نگهداری و توسعه اطلاعات،برنامه ریزی و تمرکز)و برای هوش تجاری مؤلفه های قابلیت های تحلیلی ،کیفیت محتوای اطلاعات،استفاده از اطلاعات در فرآیند تصمیم گیری،فرهنگ تصمیم گیری تحلیلی و مؤلفه های شایستگی های منحصربه فرد و قابلیت حفظ و نگهداری در متغیر مزیت رقابتی تائید گردید.در متغیر دانشگاه کارآفرین 7 مؤلفه حاکمیت و اداره دانشگاه،ساختار و طرح سازمانی، قدرت نفوذ، مدیریت ذینفعان و ارزش های جامعه، مرکز رشد و تجاری سازی، بین المللی سازی ، حمایت و آموزش کارآفرینانه سرمایه گذاری تائید گردید.