محمد الماسی

مساله یادگیری محوری مهم و عامل اساسی تئوری یادگیری می باشد. بی تردید یادگیری مهمترین مساله آموزشی می باشد که نظام های آموزشی مختلف بر اساس برنامه های مختلف سعی در ارتقا و بهبود آن در بخش های گوناگون دارند. بر همین اساس این تحقیق با هدف نگاهی تحلیلی به نظریه های یاددهی یادگیری صورت پذیرفت و ابن رویکردهای از زوایای مختلف رویکردهای رفتاری، شناختی و ساخت گرائی به عنوان سه رویکرد اصلی و اساسی در این زمینه مورد بررسی قرار گرفتند. روش این پژوهش مبتنی بر مطالعه کتابخانه و رویکرد مروری بود که در آن با ساختار استخراجی  رویکردهای مختلف توسط محقق از زوایای مختلف بررسی شد. یافته ها نشان داد رویکرد رفتار گرائی نگاهی کمی، با الگوهای سنتی به آموزش دارد، از همین رو آموزش سنتی مورد تاکید می باشد  و آموزش دهنده نقش اصلی و اساسی الگوی آموزش است، رویکرد شناخت گرائی با تعدیل در این زمینه یادگیری را ترکیبی از هر دو روش کمی و کیفی با هدف ایجاد ادراک و بینش در فراگیر جستجو می نماید و در این زمینه فرد و معلم در تعامل با یکدیگر در مدرسه و یا محیط دیگر آموزش، مفاهیم و الگوی مرتبط به آن را فرا می گیرند. در ساخت گرائی نگاهی ویژه به فرد  دارد و او را محور آموزش و ساختن بر اساس او را نیاز آموزش قلمداد می کند. از همین رو در این ساختار،  الگو مبتنی بر کیفی گرائی و تاکید کامل بر فرد است. در یک جمع بندی کلی بررسی ها گویای این مساله است که برای ایجاد یادگیری بهینه در نظام آموزشی هر سه رویکرد دارای اثر و نقش مثبت می باشند و تعامل در این زمینه و بکارگیری نقاط قوت هر رویکرد باعث ایجاد و شکل دهی یک الگوی یادگیری قوی بر اساس یک سیستم واحد می شود.

تغییرات گسترده در عصر اخیر باعث تفاوت در هر حوزه ای شده است و آموزش نیز در این فرایند دچار تغییراتی شده است و الگوی آموزش به سمت رویکرد آموزش الکترونیک و مجازی رفته است. در همین راستا این تحقیق به بررسی تحولات سبک های یاددهی و یادگیری در هزاره سوم، آموزش مجازی، آموزش الکترونیک، آموزش ترکیبی پرداخت. این مطالعه از انواع تحقیقات کتابخانه و تحلیلی بود و یافته ها نشان داد در دوره آموزش الکترونیک الگوی تدریس نگاه آموزشی قبلی نیست و رویکرد فعال آموزشی و ابزار محور متناسب با شرایط و نیاز فراگیر جایگزین دوره قبلی شده است و عامل تدریس از معلم به ترکیب آموزش دهنده و فراگیر تغییر کرده است، ابزار تدریس به رویکرد فناوری محور و استفاده از وسایل آموزشی متنوع چون واقعیت افزوده در این مسیر تغییریافته است و بین دانش آموز و معلم روابط نزدیکی برقرار گردیده است و پیامد آموزش منتهی به ورد به بازار کار و یادگیری تخصصی معطوف شده است. همچنین در بررسی اثرات مثبت و منفی الگوی جدید یاددهی و یادگیری الکترونیک؛ آموزش در این دوره معطوف به زمان و مکان نبودن خاص، تخصصی سازی و آموزش گسترده و نیز نظارت بیشتر و دقیق تر به شیوه آموزش مهم ترین مزایای موردنظر است و سطحی سازی روابط و نبود واکنش های عملیاتی و اکت های مختلف بین فراگیران و در ارتباط با معلم از مهم ترین معایب این طرح است. با توجه به بررسی های صورت گرفته آموزش الکترونیک می تواند اثری مثبت بر آموزش داشته باشد که در صورت ترکیب با آموزش حضوری کیفیت و اثرات مثبت آن افزایش می یابد.

سابقه و هدف: هدف پژوهش تآثیر آموزش مهارتهای فردی-اجتماعی بر خودباوری و مخاطره پذیری دانش آموزان پسر پایه اول دوره متوسطه بود. طرح این پژوهش از نوع آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بوده است. <br /> مواد و روش ها: نمونه پژوهش متشکل از 60 دانش آموز است که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، شامل آزمون خودباوری پیرز- هاریس و مقیاس مخاطره پذیری نوجوانان ایرانی بوده است. گروه آزمایشی طی 9 جلسه 90 دقیقه ای، تحت آموزش مهارتهای فردی-اجتماعی قرار گرفتند، اما گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. بعد از خاتمه جلسات درمانی و پس از دوره پیگیری 2 ماهه، مجدداً هر دو گروه ارزیابی شدند. <br /> یافته ها: نتایج نشان داد که میان گروه آزمایش و کنترل از لحاظ خودباوری و مخاطره پذیری تفاوت معنی داری وجود داشت (01/0>P). در گروه آزمایش، میزان خودباوری در مقایسه با پیش آزمون و گروه کنترل افزایش، اما میزان مخاطره پذیری کاهش یافته بود. این نتایج به طور معنی داری در دوره پیگیری تداوم داشت.<br /> نتیجه گیری: آموزش مهارت های فردی-اجتماعی بر خودباوری و مخاطره پذیری دانش آموزان پسر پایه اول دوره متوسطه موثر بوده است.

بکارگیری رویکرد نوین تدریس در امر آموزش ضرورت عصر اخیر و همگامی با نیازهای به فراخور زمان فراگیران می باشد. در همین راستا این پژوهش با نگاهی تطبیقی به الگوی نوین تدریس متوسطه دوم در ایران و کشورهای پیشرفته شکل گرفت. این پژوهش یک مطالعه تطبیقی از انواع پژوهش های مبتنی بر مقالات مروری با رویکرد کتابخانه بود که به صورت مشخص 6 کشور فرانسه، ژاپن، کره جنوبی، استرالیا، فنلاند و ایران را مورد بررسی قرار داد. یافته های بدست آمده از این پژوهش در سه حوزه مدیریت آموزشی؛ بخش فناوری و ابزارهای فناورانه در این زمینه صورت پذیرفت. یافته های بدست آمده در این زمینه نشان داد که در بعد مدیریتی، در کشورهای پیشرفته تر از منظر مدیریتی در این ساختار، نظام آموزشی چند وجهی و نظارتی در زمینه های مختلف وجود دارد.  بررسی بکارگیری تکنولوژی و ابزار نوین آموزشی در مدارس کشورهای مورد بررسی گویای این مساله بود که هوشمند سازی کامل در مدارس و تخصص بندی دقیق آموزش نوین و صد در صدی هنوز در هیچ کشوری مشاهده نمی گردد اما سمت آموزش به سوی الگوی هوشمند سازی است، با این حال مدارس تخصصی و رویکرد فعال آموزشی گسترش بیشتری در این زمینه نشان می دهند. ژاپن، کره جنوبی و فنلاند مسیر رشد بالایی در این زمینه دارد کشورهای فرانسه و استرالیا در وضعیت متوسطی قرار دارد و ایران از منظر رویکرد آموزشی فعال در مقطع متوسطه دوم در سطح پایین و ضعیفی می باشد. در بخش ابزارهای موجود در این زمینه، نتایج نشان داد کشورهای پیشرفته به سمت آموزش تخصصی تر و فردی گام بر می دارند. از نتایج بدست آمده از این پژوهش می توان در امر برنامه ریزی و تقویت زیر ساخت های موجود جهت گسترش الگوی نوین آموزشی بهره برد.