عباس غلامی

به منظور بررسی تأثیر تغییرات اقلیم آتی در تبخیر و تعرق واقعی و آب موجود در خاک در محدوده حوضه تالار واقع در بخش مرکزی استان مازندران، سال آبی 2003 2004 تا 2006 2007 به مدت چهار سال برای واسنجی و سال آبی 2008 2009 تا 2009 2010 به مدت دو سال برای اعتبارسنجی مدل SWAT درنظر گرفته شد. بدین منظور، از مدل 5 LARS-WG، که یکی از مشهورترین مدل های مولد داده های تصادفی وضع هواست، برای تولید سری- سناریو های مختلف مربوط به IPCC (کمیسیون بین الدول تغییر اقلیم مربوط به سازمان ملل متحد) جهت پیش بینی دما و بارش آتی استفاده شد. پس از تغییر دما و بارش روزانه برای ایستگاه های یادشده، این مقادیر تغییریافته به مدل SWAT وارد و مدل یک بار دیگر اجرا شد. بر طبق یافته های این پژوهش، میانگین روزانه (به سال) تبخیر و تعرق در همه دوره های واسنجی و اعتبارسنجی دارای افزایشی کلی در همه این دوره هاست و تبخیر و تعرق در بیشتر ماه های آتی بیش از وضعیت امروزی خواهد شد. در مورد آب موجود در خاک نیز، بررسی ها نشان دهنده روند نامنظم در مقدار کاهش و افزایش آب خاک بوده است.

این پژوهش درصدد است مزیت های رقابتی پایدار مؤسسات کارآموزی فنی و حرفه ای آزاد شهرستان گرگان را شناسایی کند. این مزیت ها بر اساس ابعاد کیفیت، کارآیی، پاسخ گویی به مشتریان و نیز نوآوری مورد شناسایی قرار گرفت. جامعه هدف، مدیران و مؤسسان آموزشگاه های فنی و حرفه ای آزاد شهرستان گرگان به تعداد 453 نفر بودند که در 206 آموزشگاه فعالیت می کنند. نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای با رعایت انتساب متناسب انجام شد و تعداد افراد نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان 210 نفر تعیین شد. ابزار گردآوری داده ها اطلاعات موجود در اسناد و پیشینه تحقیقات انجام شده قبلی و یک پرسشنامه محقق ساخته برای گردآوری نظرات خبرگان برای شناسایی مزیت های رقابتی و نیز پرسشنامه محقق ساخته دیگر برای اخذ نظرات افراد نمونه جهت تعیین سطح اهمیت و اولویت مزیت های رقابتی شناسایی شده مؤسسات کارآموزی فنی و حرفه ای آزاد بود. پایایی پرسشنامه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ معادل 968/0 به دست آمد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه توسط گروهی از متخصصان و خبرگان در رشته های مختلف و استادان راهنما و مشاور موردبررسی قرار گرفت. همچنین با توجه به اینکه اطلاعات اخذشده از افراد نمونه در قالب تحلیل عاملی تأییدی موردبررسی قرار گرفت؛ روایی پرسشنامه طی آزمون های اخذشده توسط نرم افزار نیز تأیید شد. از رسم جداول و نمودار برای توصیف داده ها و انجام آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن نمونه و آزمون KMO برای تعیین و تشخیص مناسب بودن داده ها برای تحلیل آماری و تناسب همبستگی های موجود در بین داده ها استفاده شد. تجزیه وتحلیل استنباطی داده ها نیز با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی انجام گردید. بر اساس نتایج به دست آمده از پژوهش مشخص شد بین شاخص های شناسایی شده و مؤلفه ها و ابعاد چهارگانه کیفیت، کار آیی، پاسخ گویی به مشتریان و نوآوری همبستگی معناداری وجود دارد. بنابراین، این شاخص ها می توانند به عنوان مزیت های رقابتی مؤسسات کارآموزی فنی و حرفه ای آزاد شناخته شوند.

با توجه به اهداف پژوهش حاضر پس از بررسی آمار و اطلاعات بارش های حوزه آبخیز هراز و با توجه به کمبود آمار طولانی مدت در منطقه موردمطالعه، درنهایت 3 ایستگاه پنجاب- هراز، کرسنگ- هراز و محمودآباد- هراز در بخش های مختلف این رودخانه از کوهستانی تا جلگه ای در دوره مشترک آماری 44 ساله از سال آبی 48-1347 تا 91-1390 انتخاب شدند. پس از تجزیه وتحلیل تغییرات بارش های سالیانه ایستگاه های انتخ اب شده نتایج آزمون حداقل مربعات به روش گشتاورهای معمولی و بیشینه درستنمائی برای مقایسه با روش گشتاورهای خطی استخراج شدند. مجموع مربعات باقیمانده در روش گشتاورهای خطی نیز با برنامه کامپیوتری نوشته شده برای توزیع های موردپژوهش، محاسبه گردیدند. با توجه به نتایج این پژوهش و با استفاده از روش نمره دهی و رتبه بندی مشخص می شود در ایستگاه پنجاب- هراز روش بیشینه درستنمائی دارای کمترین مجموع مربعات خطا، یعنی مجموع نمره 6 دارای بهترین برازش با داده های بارش سالیانه بوده است و روش گشتاورهای معمولی و خطی با دارا بودن نمره کل 15 به صورت مساوی در رتبه های بعدی قرار دارند. در ایستگاه کرسنگ- هراز روش بیشینه درستنمائی دارای مجموع نمره 10 و بهترین برازش با داده های بارش سالانه بوده است و پس ازآن به ترتیب روش گشتاور معمولی با مجموع نمره 14 و روش گشتاور خطی با مجموع نمره 15 قرار دارند. در ایستگاه محمودآباد هم روش بیشینه درستنمائی با به دست آوردن مجموع نمره 3 بهترین روش منتخب در این ایستگاه بوده است و پس ازآن روش گشتاور معمولی و روش گشتاور خطی به ترتیب با مجموع نمرات 6 و 15 قرار دارند .