فهیمه حمایتی

رفتار اقتصادی جامعه از دیدگاه اسلام می تواند نمادی از میزان نهادینه شدن پایه های دین در فکر و اندیشه مردم باشد. مطالعه روند تغییرات رفتارهای اقتصادی نیز جهت بررسی تأثیر سیاست ها بر دین مداری مردم کمک می کند. بدین منظور بررسی شاخص های اقتصادی جامعه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. یکی از شاخص های مهم اقتصادی جهت تقسیم بندی کالاها و خ دمات، م حاسبه کشش درآمدی (هزینه ای) می باشد. بر اساس آموزه های اسلام انتظار می رود مخارج واجب و مستحب نوع دوستانه، دارای کشش درآمدی کمتر از یک و از ضروریات زندگی مسلمانان باشد و سایر مخارج مذهبی در شمار اقلام لوکس قرار گیرند. در این مقاله در یک بررسی تجربی، کشش درآمدی مخارج مذهبی خانوارهای شهری و روستایی مربوط به دوره زمانی 1393-1383 با استفاده از روش رگرسیون های به ظاهر نامرتبط ( Seemingly Unrelated Regression ) ( SUR ) تخمین زده شد و مشاهده گردید، مخارج سفرهای مذهبی و مخارج مستحب برگزاری مراسم جمعی شهری و روستایی و مخارج مذهبی شخصی روستایی مطابق با انتظارات کالایی لوکس به شمار می آیند و بر خلاف انتظار مخارج مستحب نوع دوستانه روستایی نیز در شمار کالاهای لوکس قرار گرفت. همچنین با توجه به معنادارنبودن ضرایب مربوط به متغیر مستقل درآمد در مورد سایر هزینه های مذهبی، امکان محاسبه کشش درآمدی (هزینه ای) آنها وجود نداشت.