مصطفی مهدی زاده

پژوهش های پیشین در زمینه جایگاه گروه اسمی سنگین نشان می دهد که در زبان های «فعل مفعول» همانند انگلیسی، سازه های بلند تر پس از سازه های کوتاه تر (پسایند سازی) ظاهر می شوند؛ ولی در زبان های «مفعول فعل» همانند ژاپنی و کره ای، سازه های بلند قبل از سازه های کوتاه (پیشایند سازی) قرار می گیرند. در این گستره پژوهشی، بررسی زبان فارسی می تواند جالب باشد؛ زیرا این زبان دارای توالی کلمه ای نسبتاً آزاد است و از نظر موقعیت هسته در گروه ها، هم هسته آغاز و هم هسته پایان است. پژوهش هایی که این پدیده را در فارسی بررسی کرده اند شواهدی مبنی بر پیشایند سازی گروه اسمی سنگین در این زبان یافته اند؛ ولی غالب آن ها از داده های پیکره ای و عملکردی استفاده کرده اند که بیشتر نشان دهنده استفاده زبان در دنیای واقعی است. پژوهش حاضر علاوه بر بررسی داده های عملکردی، با استفاده از آزمون قضاوت دستوری، شم زبانی فارسی زبانان را نیز تحلیل کرده است. نتایج حاصل از یک آزمون تولیدی عملکرد محور و یک آزمون قضاوت دستوری که به 37 فارسی زبان داده شد نشان می دهد با اینکه فارسی زبانان در آزمون قضاوت دستوری هم پیشایند سازی و هم پسایند سازی را قابل قبول می دانند، در آزمون تولیدی غالباً مفعول مستقیم را که دارای نشانگر «را» است بدون توجه به سنگینی آن قبل از مفعول غیرمستقیم قرار می دهند. این یافته ها از دو جنبه اهمیت دارند: 1. استفاده هم زمان از داده های تجربی و شم زبانی در پژوهش های زبانی تصویر دقیق تری از پدیده مورد بررسی فراهم می کند، و 2. در زبان فارسی میزان مشخص یا معین بودنِ مفعولِ مستقیم تناوب مفعول ها را تعیین می کند نه سنگینی یا سبکی آن ها.

این پژوهش با هدف بررسی تاثیرات برنامه ریزی راهبردی، نوعی از برنامه ریزی قبل از انجام وظیفه، بر روی دقت و شیوایی شرکت کنند گان فارسی زبان در حال یادگیری زبان انگلیسی در سه سطح توانش پایین، متوسط و بالا طراحی و اجرا شد. نود شرکت کننده فارسی زبان درحال فراگیری انگلیسی به سه گروه برابر سطح پایین، سطح متوسط و سطح بالا تقسیم شدند، سپس کارکرد شفاهی آنان بر روی یک وظیفه روایتی بررسی و واکاوی شد. آزمون های t انجام شده بر روی داده ها نشان داد که شرکت کنندگان سطح زبانی متوسط، هم از نظر دقت و هم از نظر شیوایی، بیشترین بهره بری را از برنامه ریزی راهبردی بردند. اما شرکت کنندگان سطح زبانی پایین، هیچ بهری از دقت و شیوایی نبردند. شرکت کنندگان سطح زبانی بالای دارای زمان برنامه ریزی راهبردی، شیوایی فزونتری از خود نشان دادند. نتیجه این پژوهش آموزش زبان وظیفه محور، پیشنهاد هایی را برای شیوه آموزش زبان انگلیسی و نکته هایی برای پژوهش های بیشتر و گسترده تر ارائه داده است.