محمدامین میرقادری

ایلام به عنوان یک قدرت فرهنگی و سیاسی در خاور نزدیک و نیز یک دوره تاریخی پر فراز و نشیب نامی آشنا برای پژوهشگران است. طی سال ها پژوهشگران ایرانی و غیر ایرانی پژوهش های فراوانی پیرامون این دوره انجام داده و محوطه های متعددی کاوش شده و از این رو بقایای فرهنگی این دوره تاریخی در کاوش های باستان شناختی تا حدودی به خوبی شناسایی شده است. این شواهد وجود حکومت و سرزمینی را که در کتاب مقدس به شکل «عیلام» به آن اشاره شده است، تأیید می کند. قرن ها پیش از انجام کاوش های باستان شناسی و ترجمه متون میخی، در کتاب مقدس پیرامون سرزمین و حکومت «عیلام» اشاراتی ذکر شده است. با وجود حجم مطالعات مربوط به این دوره تاریخی نکته ای وجود دارد و آن اختلاف نظری است که میان پژوهشگران ایرانی در معنا، ریشه و شکل نگارش نام ایلام به-ویژه در شیوه نگارش آن با «الف»/ «ع» وجود دارد. در این مقاله به چرایی این موضوع می پردازیم و پیشنهاداتی پیرامون آن ارائه خواهیم کرد؛ چراکه به نظر می رسد شایسته است شکل واحدی برای نگارش نام این تمدن و دوره تاریخی برگزینیم

زاگرس مرکزی به عنوان یکی از مهم ترین مناطق جغرافیایی در باستان شناسی ایران، سال هاست که مورد توجه باستان شناسان ایرانی و غیر ایرانی قرار گرفته است.یکی از آثار تاریخ زاگرس مرکزی که در آینده نزدیک در زمره میراث فرهنگی جهانی قرار خواهد گرفت، مجموعه تاق بستان کرمانشاه است. سال ها از بررسی ها و کاوش ها در محدوده آثار جهانی تاق بستان کرمانشاه می گذرد و در نگاه باستان شناسان و پژوهشگران، از این مجموعه به عنوان مجموعه ای تاریخی یاد می شود؛ مجموعه ای که در برگیرنده آثاری از ادوار اشکانی و ساسانی است و اهمیت آن، چنان است که در سال های اخیر برای قرارگیری در فهرست میراث جهانی یونسکو مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به اهمیّت این مجموعه، در سالیان گذشته، بررسی ها و کاوش های فراوانی در محدوده این آثار انجام شده است که به بهترشدن درک ما از جایگاه این محوطه تاریخی و باستانی، کمک شایانی کرده است. با وجود تمام پژوهش های صورت گرفته در محدوده این مجموعه که در سالیان متمادی، قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی صورت پذیرفته، وجود محوطه ای پیش ازتاریخی، متأسفانه نوعی سطحی نگری در پژوهش های پیشین را نمایان می کند. در این مجال به معرفی محوطه پارک غربیِ تاق بستان، به عنوان یکی از قدیم ترین بقایای فرهنگی همجوار مجموعه تاریخی تاق بستان خواهیم پرداخت و تلاش خواهیم کرد تا با استفاده از مطالعه یافته های سطحی این محوطه، گاه نگاری نسبی براساس یافته ها ارائه دهیم.