فاطمه مقرب

بسیاری از برنامه ریزان و سیاست گذاران توسعه گردشگری را یکی از ارکان اصلی توسعه ذکر می کنند که گردشگری روستایی هم جزئی از آن محسوب می شود. توسعه گردشگری روستایی امکان افزایش درآمد خانوارهای روستایی، اشتغال زایی و جلوگیری از مهاجرت های روستایی را در بستر بهبود کیفیت زندگی و توزیع متعادل خدمات و تسهیلات رفاهی در مناطق روستایی فراهم می کند. در این راستا ازجمله روستاهای داش دیبی و شاوون در شهرستان گرمی، منابع و پتانسیل های سنتی، فرهنگی - اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی فرصت بزرگی در توسعه گردشگری روستایی در شهرستان گرمی به شمار می رود که شناخت جاذبه و پتانسیل های گردشگری، امکانات، انتظارات گردشگران و برنامه ریزی متناسب با شرایط اجتماعی و فرهنگی ضرورت دارد. مقاله حاضر، پژوهشی به منظور تدوین راهبردهای توسعه گردشگری روستایی با استفاده از SWOT است که روش تحقیق توصیفی و تحلیلی بوده و اطلاعات موردنیاز به دو روش اسنادی - کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است و با استفاده از این مدل نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدها در قالب 4 جدول تدوین شد. جامعه آماری تحقیق را سرپرستان خانوار محدوده روستاهای داش دیبی و شوون و مسئولان ذی ربط و گردشگران است.

سرمایه اجتماعی در کنار سرمایه اقتصادی و سرمایه انسانی به مثابه متغیری تأثیرگذار در رشد و توسعه یافتگی شناخته شده است. امروزه توسعه پایدار و همه جانبه و مدیریت خردمندانه و رسیدن به رشد و شکوفایی بدون توجه به زنانی که نیمی از جمعیت هر کشوری را تشکیل می دهد، هیچ جامعه ای نمی تواند به اهداف توسعه ای خود دست یابد. هدف از این مقاله تحلیل تأثیر عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر در سرمایه اجتماعی زنان شهرستان گرمی است که مجموعه به هم پیوسته از شرایط و عوامل در سطح کلان، میانی و خرد در سرمایه اجتماعی زنان تأثیرگذارند. به منظور سنجش عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر در سرمایه اجتماعی زنان 454 نفر به عنوان نمونه با فرمول کوکران انتخاب شدند. روش تحقیق پیمایش و تکنیک گردآوری داده ها پرسشنامه بوده است. یافته های تحقیق نشان دهنده ضعف سرمایه اجتماعی در میان زنان به ویژه در بعد اعتماد به ناآشنایان و مردم به طورکلی است. همچنین تأثیر عوامل اجتماعی و فرهنگی بر سرمایه اجتماعی زنان نیز معنادار بوده است. با توجه به معناداری روابط و غلبه سرمایه اجتماعی سنتی در میان زنان، بهبود محیط اجتماعی، تقویت نهادهای مدنی، اصلاح بینش ها، نگرش ها و کنش های زنان ضروری به نظر می رسد.