مریم گودرزوند چگینی

ارائة خدمات بانکداری الکترونیکی، موضوع قابل تأملی برای ادامة رقابت در بازار جهانی است. مشتریان یکی از عناصر اصلی در عملکرد مطلوب بانکداری الکترونیکی تلقی می شوند و جذب و وفادارکردن هرچه بیشتر آنها به خدمات بانکداری الکترونیکی در سرلوحة برنامه های راهبردی بازاریابی بانک ها قرار دارد. از این رو هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر فرایند شکل گیری وفاداری الکترونیکی با نقش میانجی تعهد الکترونیکی در حوزة بانکداری الکترونیکی است. برای این هدف برپایة مطالعات انجام شده و بررسی محیط بانکی در ایران الگویی طراحی شد که به طور خاص بر عوامل فردی از جمله سودمندی درک شده، سهولت استفادة درک شده و نگرش نسبت به استفاده و عوامل سازمانی از جمله فناوری، ساختار سازمانی، راهکار سازمانی، فرهنگ سازمانی و فرایندهای کاری تمرکز می کند. جامعة آماری، تمام کاربرانی هستند که دست کم یک بار تجربة استفاده از خدمات بانکداری الکترونیکی را در ایران دارند. برای جمع آوری داده های مورد نیاز و آزمون الگو، پرسشنامه ای الکترونیکی طراحی و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی در میان نمونة آماری توزیع شد و 312 پرسشنامة قابل قبول برای تجزیه و تحلیل به کار رفت. روایی پرسشنامه با استفاده از روش محتوایی و تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (97/0) تأیید شد. نتایج تحلیل داده ها با استفاده از الگوی معادلات ساختاری بیانگر آن است که عوامل فردی و سازمانی منتخب به جز سهولت استفادة درک شده  و راهکار سازمانی به ایجاد تعهد الکترونیکی منجر می شوند و تعهد الکترونیکی نیز به نوبةخود بر وفاداری الکترونیکی مشتریان تأثیرگذار است.

در دهه اخیر با توجه به اهمیت مشتری در محیط آنلاین، ایجاد وفاداری، چالش مطرح در تمام فروشگاه های الکترونیکی است. پژوهش حاضر به منظور تسهیل فرایند وفادار سازی مشتریان الکترونیکی، بر تأثیر اعتماد تمرکز می کند. برای رسیدن به هدف پژوهش، مدلی طراحی شده است که به طور خاص، به عوامل فردی (سودمندی درک شده، سهولت استفاده درک شده و نگرش نسبت به استفاده) و عوامل سازمانی (فناوری، ساختار سازمانی، استراتژی سازمانی، فرهنگ سازمانی و فرایندهای کاری) توجه دارد. برای جمع آوری داده ها و آزمون مدل، پرسشنامه ای الکترونیکی طراحی شد و به کمک روش نمونه گیری تصادفی، میان مشتریانی که تجربه خرید از فروشگاه های الکترونیکی در ایران را داشتند، توزیع گردید و 289 پرسشنامه قابل قبول برای تجزیه و تحلیل استفاده شد (پایایی قابل قبول: 93/0). نتایج تحلیل داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری نشان داد عوامل فردی و سازمانی منتخب، به استثنای سهولت استفاده درک شده و فرهنگ سازمانی، سبب اعتماد الکترونیکی در مشتریان می شوند و اعتماد الکترونیکی نیز بر وفاداری الکترونیکی مشتریان تأثیرگذار است.