محمدحسین نوریایی

جریان های شکافنده سازمانی، پدیده ای است که در مدیریت دولتی اپیدمی شده و ارکان تمامی سازمان های دولتی را تحت تأثیر خود قرار می دهد، اما رفتار مدیران سازمان ها می تواند در تعدیل این پدیده مؤثر باشد. بنابراین، باتوجه به اهمیت رفتار مدیران در کنترل جریان های شکافنده سازمانی، این پژوهش با هدف طراحی مدل رفتار حرفه ای مدیران در مواجهه با جریان های شکافنده سازمانی در دانشگاه پیام نور انجام شد. در این پژوهش با بررسی جامع پیشینه و ادبیات تحقیق و همچنین استفاده از نظر متخصصان، هفت دسته متغیر مؤثر بر رفتار مدیران شناسایی شد. سپس با استفاده از فن مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) و با ابزار پرسشنامه، متغیرها در پنج سطح طبقه بندی شدند. درادامه، پس از مشخص شدن سطوح هریک از عوامل و همچنین با درنظرگرفتن ماتریس در دسترس پذیری نهایی، مدل نهایی ساختار تفسیری ترسیم شد. براساس نتایج این تحقیق مشخص شد؛ متغیرهای اخلاق و تخصص مدیر و متغیر محیط سازمان از عواملی هستند که بیشترین تأثیرگذاری را در رفتار حرفه ای مدیران در مواجهه با جریان های شکافنده سازمانی دارند.  

این تحقیق با مطالعه کتابخانه ای (کتب، مجلات، پایگاه داده ها، سایت های اینترنتی و ...) و انجام مصاحبه عمیق با خبرگان مدیریت در دانشگاه پیام نور جهت تدوین ادبیات تحقیق شروع شد. انبوهی از متغیرهای عوامل ایجاد کننده ی جریان های شکافنده سازمانی جمع آوری گردید. در مرحله دوم با تشکیل پانل دلفی 40 نفره از مدیران، اساتید و خبرگان مدیریت، در مورد این متغیر ها اجماع حاصل شد و تعداد 36 متغیر، نهایی شدند که مبنای تهیه پرسشنامه اصلی طرح قرار گرفتند. تعداد 500 پرسشنامه بین مدیران، معاونین و کارشناسان مدیریت سازمان ها و ادارات کل استان خوزستان توزیع شد. با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی و مدلسازی معادلات ساختاری به کمک نرم افزار SPSS 22 و LISREL 8.8 ، داده های بدست آمده از 364 پرسشنامه تکمیل شده، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و 7 عامل مؤثر در ایجاد جریان های شکافنده سازمانی در سه بُعد (زمینه ای، ساختاری و رفتاری) مشخص و رتبه بندی شد. براساس نتایج حاصله از این تحقیق، عوامل زمینه ای مؤثرترین عامل ایجاد کننده ی جریان های شکافنده ی سازمانی می باشند.