رقیه نجفی خواه

هدف : این پژوهش با هدف آگاهی از تأثیر هوش سازمانی بر اثربخشی سازمانی و شناسایی وضعیت هر کدام از متغیرهای مذکور در کتابخانه های عمومی استان گیلان وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور انجام گرفت. روش پژوهش:  پژوهش از نظر نوع، کاربردی، از نظر روش، توصیفی – پیمایشی، و از نظر ماهیت، مطالعه همبستگی است. ابزار گردآوری اطلاعات دو پرسشنامه هوش سازمانی کارل آلبرخت و اثربخشی سازمانی پارسونز است. جامعه پژوهش، 162 نفر کتابدار کتابخانه های عمومی استان گیلان بوده است که با استفاده از جدول مورگان نمونه ای به حجم 118 نفر انتخاب گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی و برای انجام محاسبات آماری از نرم افزار آماری (اس. پی. اس. اس.) استفاده شده است. یافته ها: بین هوش سازمانی و مؤلفه های آن با اثربخشی سازمانی و مؤلفه های آن رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. میزان برخورداری کتابداران از هوش سازمانی و مؤلفه های آن بالاتر از حد متوسط قرار دارد. در خصوص وضعیت اثربخشی سازمانی، میزان اثربخشی سازمانی و مؤلفه های آن به جز مؤلفه پایداری و حفظ الگوها که کمتر از حد متوسط بدست آمده است در دیگر مؤلفه ها  بالاتر از حد متوسط بوده است. نتیجه گیری: هوش سازمانی بر موفقیت و اثربخشی کتابخانه تأثیرگذار است. توجه یکسان به همه ی مؤلفه های هوش سازمانی و اثربخشی سازمانی و تلاش های هماهنگ و سازمان یافته در جهت حل مسائل کاری، افزایش حقوق و مزایا، فراهم کردن امکانات رفاهی و طرح های تشویقی، ایجاد نظام پاداش رضایت بخش زمینه رشد و پیشرفت کتابدران را فراهم کرده و در نتیجه باعث ارتقای اثربخشی در کتابخانه ها خواهد شد.

هدف: پژوهش حاضر به امکان سنجی ارائه خدمات مرجع مجازی کتابخانه های عمومی استان گیلان وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور پرداخته است. روش: این پژوهش از نظر نوع، کاربردی و از نظر روش، پیمایشی است. ابزار گردآوری اطلاعات، دو پرسشنامه مبتنی بر پرسشنامه اربیس و ابزار ارزیابی انجمن کتابداران آمریکا است که یکی مخصوص سرپرستان کتابخانه ها و دیگری مخصوص کتابداران و مسئولان کتابخانه ها است. جامعه پژوهش، تعداد 65 کتابخانه فعال مستقر در استان گیلان بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و نرم افزار اس. پی. اس. اس. صورت گرفته است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که بیش از دو سوم کتابداران در جامعه آماری پژوهش مهارت های لازم را در این زمینه دارند و در این زمینه امکان لازم فراهم است. اکثریت کتابخانه های مورد بررسی از نظر تجهیزات مورد نیاز برای راه اندازی خدمات مرجع مجازی با توجه به نرم افزار منتخب در پژوهش مشکلی ندارند. اما در خصوص منابع و پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی لازم برای تامین نیازهای اطلاعاتی کاربران با مشکل مواجه هستند. در حال حاضر برای راه اندازی و ارائه اینگونه خدمات هیچ گونه بودجه اختصاصی وجود ندارد و این فقدان، مشکل اصلی کتابخانه ها در ارائه خدمات مرجع مجازی به شمار می رود .نتیجه گیری: به طور کلی می توان نتیجه گرفت کتابخانه های عمومی استان گیلان می توانند با تامین منابع و پایگاه های الکترونیکی لازم و نیز تامین بودجه مورد نیاز، اقدام به ارائه خدمات مرجع مجازی نمایند.