علیه متاجی نیم ور

اکنون دیگر بسیاری از نظریه پردازان اقتصادی و اجتماعی، این قاعده را نمی پذیرند که هدف کسب و کار، صرفاً کسب و کار است. فرضیه آن ها ساده است: سازمان ها علاوه بر پرداختن به مسئولیت های اقتصادی، باید به مسئولیت های اجتماعی و زیست-محیطی نیز بپردازند. پژوهشگران نشان داده اند که «توسعه منابع انسانی» یکی از حوزه هایی است که می تواند در شکل گیری این مسئولیت ها کمک کند. بنابراین هدف پژوهش حاضر یافتن پیوندی میان توسعه منابع انسانی و مسئولیت اجتماعی است، چرا که با وجود ارتباط نزدیک با یکدیگر، پژوهش های اندکی درباره چگونگی این پیوند صورت گرفته است. بدین منظور از طریق مرور سیستماتیک و تحلیل اسناد به بررسی پژوهش های داخلی پرداختیم. بر اساس سوال اصلی پژوهش، محتوا در دو حوزه دسته بندی شده است: حوزه اول: طبقه بندی موضوعی پژوهش ها و حوزه دوم: شیوه پیوند بین توسعه منابع انسانی و مسئولیت اجتماعی سازمان. در حوزه اول، منابع در سه طبقه دسته بندی شده است: الف) نقش توسعه منابع انسانی در شکل گیری مسئولیت اجتماعی سازمان، ب) نقش مدیریت منابع انسانی در ارتقا مسئولیت اجتماعی سازمان و ج) عوامل موثر بر مسئولیت اجتماعی سازمان. در حوزه دوم، دو نوع پیوند مشخص شده است که هر کدام در دو سطح در نظر گرفته شده اند. پیوند نوع اول (توسعه منابع انسانی به مثابه بخشی از مسئولیت اجتماعی سازمان) و پیوند نوع دوم (مسئولیت اجتماعی سازمان به مثابه بخشی از توسعه منابع انسانی).

هدف اصلی این پژوهش، طراحی برنامه های آموزشی مدیران دانشگاهی برمبنای رویکرد شایستگی است. برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش آمیخته بهره گرفته شد. به منظور گردآوری داده های موردنیاز از تحلیل اسناد، مصاحبه و پرسشنامه استفاده شد. جمعیت موردمطالعه را کلیه مدیران دانشگاه فردوسی مشهد در سطوح عالی، میانی و اجرایی تشکیل دادند. رویکرد موردنظر در طراحی الگوی شایستگی، اقتباسی- طراحی است. با این توضیح که با نظر به شواهد نظری و پژوهشی فراوان و تجربیات معتبر در این زمینه، فهرستی از شایستگی های مورد انتظار مدیران در محیط های دانشگاهی و غیردانشگاهی شناسایی و استخراج شد. علاوه براین، ضمن مصاحبه با خبرگان حوزه مدیریت منابع انسانی، اسناد مرتبط با جایگاه مدیران در دانشگاه مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده از تحلیل منابع اطلاعاتی مختلف حاکی از شناسایی 71 شایستگی در پنج دسته شایستگی های سازمانی، ادراکی، تغییر و نوآوری، فردی و میان فردی است. این مجموعه شامل 22 شایستگی سازمانی، 12 شایستگی میان فردی، 6 شایستگی تغییر و نوآوری، 7 شایستگی ادراکی، و 24 شایستگی فردی است. همچنین، یافته ها نشان داد شایستگی های مدیران دانشگاه فردوسی مشهد برحسب تناسب آن با نوع مسئولیت و سطح مدیریتی متفاوت است. لذا، شایستگی ها برحسب این دو ویژگی در بین پاسخگویان به پرسشنامه شایستگی ها رتبه بندی شدند. به طورکلی، نتایج حاکی از اختصاص بالاترین رتبه به شایستگی های سازمانی، میان فردی، سپس ادراکی و تغییر و نوآوری است. در ادامه، برمبنای مدل شایستگی پیشنهادی، 34 عنوان برنامه آموزشی مفهوم سازی شد و مخاطبان آن برمبنای نتایج رتبه بندی شایستگی ها مشخص شدند. سرانجام با رجوع به تعریف و شاخص های رفتاری مرتبط با هر یک از شایستگی ها، مشخصات برنامه آموزشی موردنظر بر اساس چهارچوب عناصر طراحی برنامه آموزشی تدوین گردید.