رسول خضرلو

وهابیت را نه صرفا یک منظومه فکرى اعتقادى یا یک فرقه مذهبى تاریخى، بلکه بیشتر باید یک جریان سیاسى امنیتى و ابزارى ایدئولوژیک براى پیشبرد اهداف استعمار تلقى کرد. این نوشتار درصدد است تا بخشى از دخل و تصرف هاى فرقه مذکور در میراث مکتوب اسلامى و اقدامات تخریبى آن با بهره گیرى از فناورى هاى رسانه اى نوین را واکاوى و تحلیل کند. عموم مسلمانان وظیفه دارند تا علاوه بر حفظ سنت و تفسیر و تبلیغ درست و دقیق آن، در خصوص تحریف ها، سوءبرداشت ها و انحرافات فکرى نیز اعمال حساسیت کنند و واکنش هاى مناسب نشان دهند. نوع تحقیق، توصیفى و تحلیلى است و برخى اقدامات مکتب اموى وهابى را بررسى مى کند. سیاست هاى تبلیغى تخریبى وهابیت به عنوان بزرگ ترین تهدید براى جهان اسلام و بلکه کل جهان، تاکتیک ها و شگردهاى آنها در فضاى حقیقى و مجازى در جهت مخدوش ساختن منابع اصیل تاریخى حدیثى اسلام، اشاعه تلقى ها و تفسیرهاى جهت گیرانه و فرقه اى به عنوان اندیشه مورد وفاق علماى اسلام، تشدید و تعمیق منازعات فرقه اى، مشوّه نمایاندن تصویر مذهبى و تاریخى شیعه در افکار عمومى مسلمانان و جهان، مقابله با روند رو به رشد انقلاب اسلامى، و به انحراف کشاندن جریان بیدارى اسلامى محورهاى اساسى این مطالعه هستند. ارائه راهکارهاى عملى براى مقابله با اقدامات گوناگون این جریان انحرافى بخش دیگرى از دستاوردهاى این مطالعه است.

از آنجائی که دین اسلام دینی فرانژادی، فرامنطقه ای، فرازمانی و فرا مکانی است و به عبارت دیگر جهان شمول است، خطابات قرآن عموماً با «یا ایها الناس» شروع شده است. ما وارث مکتبی هستیم که اگر بتوانیم آرمان های ارزشمند این مکتب را به گوش جهانیان برسانم، می توانیم جهان فرورفته در فساد، گناه و ظلمت را به واسطه اسلام ناب نورانی کنیم؛ افزون بر اینکه به برکت انقلاب اسلامی اقبال به اسلام و تشیع در سطح جهان بسیار گسترده تر از گذشته است، تا آنجا که در مقام مقایسه معادل هزار سال در گذشته است. به موازات این اقبال جهانی تبلیغات دشمنان هم برای مقابله با «اسلام و تشیع» «انقلاب اسلامی » و تلاش برای «نشر افکار باطل» نیز غیرقابل مقایسه با تاریخ بشریت است. شیطان با تمام قوی و با استفاده از انواع ابزار ها و فناوری جدید و فضای مجازی، تمام قد در مقابل ما ایستاده است. این مهم با اقدامات حوزه علمیه در عرصه تبلیغ همخوانی ندارد، به رغم اینکه حوزه علمیه در مقایسه با قبل انقلاب گام های ارزشمندی برداشته است. با وجود این برخی کاستی های نرم افزاری و سخت افزاری و اشکالات مبنایی و مدیریتی و عدم پشتیبانی های لازم، جریان نشر اسلام ناب را با چالش جدی روبه رو کرده است. در این راستا عموماً مصاحبه هایی از بزرگان حوزه خصوصاً مقام معظم رهبری و مقالات معدودی نظیر مقالات مجله حوزه، شماره 43 و44، منتشر شده است. مقاله حاضر در مقام بررسی آسیب های نرم و سخت در محور تبلیغ عرصه بین الملل است که با پرداختن به رفع این آسیب ها و ضعف ها و تبدیل آنها به قوت ها، گام های اساسی در این عرصه برداشته باشیم. روش ما در مقاله تبینی و انتقادی و تکنیک ما کتابخانه ای و میدانی است.

هدف: هدف نگارش این مقاله، بررسی آسیبهای نظام آموزشی حوزه علمیه قم به لحاظ محتوا، متون و روش با تکیه بر نظرات مقام معظم رهبری و صاحب نظران حوزه علمیه بود. روش: روش پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی و مطالعه اسنادی است. در این پژوهش مجموعه سخنرانی ها و ارشادات مقام معظم رهبری برای فضلا و اساتید بین سالهای 1369 تا 1394، همچنین مصاحبه های صاحب نظران و منابع آماری (در حد توان این تحقیق) و نیز مطالعه محدود میدانی، با تولید اطلاعات آماری و استفاده از برخی آثار مکتوب در این زمینه، بررسی و تحلیل شده است. یافته ها: در پژوهش حاضر، «ناکارامدی نظام آموزشی حوزه علمیه، ضعف عملکرد متولیان و مدیران حوزه علمیه، ضعف کتب درسی، به روز نبودن کتب و نظام آموزشی، غفلت از روشهای ارزشمند سنّتی، ضعف نظام مباحثه» به عنوان موانع و آسیبهای نظام آموزشی حوزه شناسایی شدند. نتیجه گیری: تحقق و تعالی حوزه علمیه کارامد، نیازمند شناخت عمیق و بررسی آسیبهای این نهاد مقدس است که بررسی آسیبهای آموزشی حوزه علمیه اهمیت دو چندان دارد. این در حالی است که دشمنان اسلام علاوه بر تلاش برای ناکارامد جلوه دادن حوزه علمیه، آن را به حساب ناکارامدی دین و مکتب اهل بیت می گذارند. همچنین، حوزه با انبوهی از نیاز های جهانی مواجه است. از این رو، به فرمایش مقام معظم رهبری که: «هر طلبه ای که در هر گوشه ای از این دنیای بزرگ خودش را وامدار اینجا- حوزه- می داند... باید به این موضوع فکر کند»(13/9/1374)، ضرورت دارد اساتید و مدیریت حوزه علمیه، عزم جدّی در بهبود نظام آموزشی داشته باشند.