زهرا وقاری زمهریر

پیشینه و اهداف: انگیزش عامل تأثیرگذار مهمی در موقعیت های یادگیری است و موفقیت یادگیری وابسته به میزان انگیزه یادگیرندگان است. پاندومی کووید 19 سیستم های آموزشی را مجبور به استفاده سریع از آموزش برخط کرد. در تلاش برای سازگار شدن با آموزش غیرحضوری توجه به مسائل انگیزشی دانش آموزان اهمیت دوچندان دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی انگیزش دانش آموزان با به کارگیری الگوی طراحی انگیزشی کلر(ARCS) در آموزش برخط، انجام شد. روش: برای تحقق هدف پژوهش از روش شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. پرسشنامه انگیزشی بودن تدریس کلر(CIS) بر روی نمونه ای شامل دو کلاس 37 نفره از دانش آموزان دختر پایه ششم ناحیه هفت مشهد در سال تحصیلی 1399-1400 اجرا شد. دو کلاس به صورت در دسترس انتخاب شدند و یک کلاس به عنوان گروه آزمایش، با الگوی ARCS و دیگری به عنوان گروه کنترل، با روش رایج آموزش داده شدند. یافته ها: تحلیل نتایج با روش کوواریانس چند متغیره، نشان داد که دو گروه آزمایش و کنترل در میانگین نمرات انگیزش و مؤلفه های توجه و ارتباط تفاوت معنادار دارند؛ اما در میانگین نمرات اطمینان و رضایت، تفاوت معناداری دیده نشد. بر اساس نتایج به دست آمده الگوی طراحی انگیزشی کلر بر انگیزش و جلب توجه و ارتباط دانش آموزان در محیط برخط اثربخش می باشد. نتیجه گیری: آموزش برخط بر اساس مدل انگیزشی کلر در درس تفکر و پژوهش دانش-آموزان پایه ششم ابتدایی بر انگیزش و خرده مقیاس های توجه و ارتباط آن تأثیرگذار است و اثر قابل ملاحظه ای بر خرده مقیاس های اطمینان و رضایت انگیزش ندارد.

هدف اصلی پژوهش تبیین عناصر برنامه درسی تربیت دینی و ویژگی های آن مبتنی بر رویکرد تکلیف گرا می باشد. برای دستیابی به این هدف از روش تحلیلی و استنتاجی الگوی فرانکنا بهره گرفته شد. بر پایه نتایج به دست آمده، تکلیف مداری به عنوان هدف غایی برنامه درسی تربیت دینی و توحیدمحوری، اخلاص، هدایت، اندیشه ورزی، عقل ورزی، کسب علم و معرفت، عدالت، توانایی انجام کار، آزادی و اختیار به عنوان هدف های واسطی از متون دینی و تربیتی اسلام استنتاج شدند. سپس، ویژگی های فرآیند یاددهی-یادگیری مربوط به هدف ها از متون معتبر اسلامی و تربیتی استنتاج شدند. این ویژگی ها شامل انگیزه درونی، پرورش حواس، پرورش اراده، توجه به تفاوت های فردی و ارائه الگو و نمونه عملی برای برنامه درسی تربیت دینی می باشند. هچنین، برای عنصر ارزشیابی در برنامه درسی تربیت دینی توصیه شد هویت تربیت جدی گرفته و به دلیل تفاوت در توان متربیان، اشکال و ابزار مختلفی برای سنجش عملکرد آنان استفاده شود. به کارگیری رویکرد تکلیف گرا در برنامه درسی تربیت دینی می تواند منجر به دادن امکان انتخاب آزادانه و آگاهانه به فرد و رهایی از جبر محیطی، توجه به تفاوت های فردی و ارائه تکلیف به قدر وسع، ارزیابی اعمال از درون به بیرون شود.

نظام آموزش عالی در تأمین و تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص به منظور مشارکت در برنامه های سازندگی هر کشور جایگاه منحصر به فردی دارد. بنابراین، این مطالعه به بررسی نقش دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه فردوسی مشهد در اشتغال می پردازد. با روش مطالعه موردی، با اساتید گروه برنامه درسی شامل6 نفر (2 استادیار،4 دانشیار) به علت داشتن بیشترین ارتباط با اشتغال در دانشکده مورد پژوهش، تعدادی از دانشجویان دانشکده و با مسئولین مراکز رشد و فنّاوری دانشگاه و دفتر ارتباط دانشگاه با جامعه مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. نتایج نشان داد اگرچه تمام اساتید بر ضرورت نقش آفرینی دانشگاه در اشتغال فارغ التحصیلان تأکید ندارند ولی می توان به لحاظ نظری تأکید اکثریت اساتید و مسئولین دانشگاهی بر ضرورت امر مذکور را مورد تأیید قرار داد . فارغ از مناقشات نظری در صحنه عمل جهت گیری دانشگاه به ویژه دانشکده مذکور چندان در راستای دغدغه اشتغال فارغ التحصیلان نیست. همچنین، دانشجویان دانشکده مذکور فعالیت های زمینه ساز کارآفرینی و کارآموزی مفید در محیط های کاری ندارند. بنابراین، به نظر می رسد شاهد وضعیتی اسفبار از لحاظ اشتغال فارغ التحصیلان هستیم.