رضا علیخانی

زمانبندی تعمیرات و جایگزینی پیشگیرانه یکی از مهمترین موضوعات در ادبیات مهندسی قابلیت اطمینان و تعمیرات سیستم می باشد . اهمیت این موضوع در سیستمهای سری که باتوقف یک جزء کل سیستم نیز متوقف می شود بیشتر مشهود است. هر چند تلاش برای زمان بندی دوره ای کارا برای همه اجزا یک سیستم در حالی که دارای اهداف متضاد هست کار ساده ای به نظر نمی رسد. هدف از این مقاله ارائه مدل زمانبندی تعمیرات و جایگزینی پیشگیرانه برای سیستم های سری در بازه های زمانی متغیر و از پیش تعیین نشده و با اعمال تورم در مدل می باشد. اهداف مدل شامل کمینه کردن هزینه های از کارافتادگی، تعمیرات، جایگزینی، ثابت و بیشینه کردن قابلیت اطمینان سیستم می باشد. مدل به مدد برنامه ریزی چند هدفه فازی و همچنین برنامه ریزی غیرخطی عدد صحیح طراحی شده است. همچنین مدل پیشنهادی برای یک سیستم مورد مطالعه بامثال عددی حول و ضمن تحلیل سناریوهای مختلیف، به بررسی اثر تورم و نحوه اثر گذاری آن در مدل پرداخته می شود. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که اعمال تورم در مدل نه تنها برنامه زمانبندی برای جایگزینی و تعمیرات را با تغییر مواجه می کند، بلکه عمر مؤثر اجزا را هم تحت تاثیر قرار می دهد.

پژوهش حاضر به ارائه رویکردی جایگزین در تصمیم گیری و به کارگیری آن در انتخاب بهترین بالگرد نظامی از میان گزینه های موجود می پردازد. برای این کار، پس از شناسایی معیارهای ارزیابی و انتخاب بالگردهای نظامی، از روش تحلیل مؤلفه های اصلی برای تعیین اوزان اهمیت این معیارها استفاده شد. سپس این اوزان در صورت بندی مدل برنامه ریزی آرمانی به کار رفت. درنهایت با اجرای مدل برنامه ریزی آرمانی، به ازای پارامترهای متناظر با گزینه های در دسترس، ضمن رتبه بندی گزینه ها، امکان انتخاب بهترین گزینه فراهم شد. مزایای متعددی چون، اتکای کمتر به نظرات ذهنی و ادراکات فردی و تأکید بیشتر بر داده های واقعی، حذف هم خطی های چندگانه بین شاخص های ارزیابی، کاهش چشمگیر ابعاد مسئله ارزیابی بدون ریزش قابل توجه اطلاعات، انعطاف پذیری در مواجهه با معیارهای کمی و کیفی و سهولت به کارگیری، حکایت از قابلیت بالای این مدل در حل مسئله ارزیابی و انتخاب گزینه ها دارد.