لعیا رحیم زاده

هدف از مطالعه حاضر، طراحی چارچوب مفهومی تفکر مراقبتی در برنامه فلسفه برای کودکان است .روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی با رویکرد کیفی بوده است. جامعه پژوهش همه منابع دست اول و دوم فلسفه کودکان و مرتبط با متغیرهای پژوهش بود که به روش هدفمند انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت. همزمان با فرایند فیش برداری، اطلاعات جمع آوری شد و تحلیل داده ها به صورت منظم و مستمر انجام گرفت. بدین معنا که داده ها دسته بندی و تفسیر شد. یافته ها نشان داد تبیین چارچوب تفکر مراقبتی را می توان علاوه بر عنصر ارتباط دهنده بین تفکر انتقادی و خلاق، براساس نمود عملی این دو نوع تفکر توضیح داد. براساس نتایج، حوزه آموزش فلسفه برای کودکان، بستر مناسب ایجاد و رشد تفکر مراقبتی است. ابعاد تفکر مراقبتی عبارت اند از عقلانیت، مسئولیت پذیری، سازگاری منطقی، خلاقیت، تخیل اخلاقی، ملکه شدن فضائل اخلاقی، موقعیت نگری و غور در مفاهیم اخلاقی. اصول تفکر مراقبتی شامل اعتقاد و اطاعت از اصول ارزشی (مطلق و اعتباری) است. جنبه های تفکر مراقبتی شامل قدردانی، عاطفی، فعال، هنجاری و همدلی است. آموزش فلسفه برای کودکان، کودک را – با کسب شهامت و نوع دوستی- با اخلاق وظیفه گرا و نتیجه گرا آشنا کرده و تفکر او را به زبان اجتماعی نزدیک می کند. از این رو، ضرورت آموزش تفکر مراقبتی به والدین، مربیان و سیاست گذاران آموزش و پرورش توصیه می شود.