اصغر شکری مقدم

فرید زکریا، روزنامه نگار نومحافظه کار امریکایی که در دوران ریاست جمهوری جرج بوش مشهور شد، در آیندة آزادی: اولویت لیبرالیسم بر دموکراسی نگاه پایان تاریخی خود به جهان گیر شدن دموکراسی های لیبرالِ امریکایی را با چاشنی انتقادی مطرح کرد. انتقادهای او بیش تر به نظام سیاسی فعلی امریکا و ستودن روند تاریخی آن است که نخبه گراتر و کارآمدتر است. مقالة حاضر به مباحث این کتاب نگاهی انتقادی دارد؛ بنابراین مبانی کتاب در باب لیبرالیسم و دموکراسی با اصول این دو ایده مقایسه شده است تا نوع برداشت نولیبرال و نوکلاسیک زکریا آشکار شود. هم چنین نومحافظه کاری و جریان فکری ای که زکریا بدان تعلق دارد مروری انتقادی شده و جایگاه روابط بین الملل اسلامی در این بحث مشخص شده است.

در دنیای امروز یکی از عناصر اصلی تشکیل دهنده قدرت ، اعم از قدرت سیاسی، اقتصادی، نظامی، فرهنگی و اطلاعاتی، مسأله فناوری های برتر است که به مولد قدرت تبدیل شده است. تغییر عرصه سیاست بین الملل در نتیجه توسعه فناوری های پیشرفته، اشکال، ابعاد، دامنه و مکانیسم های اعمال قدرت را متنوع و پیچیده نموده است. به تبع پیشرفت فناوری برای کشورها مسائل جدیدی در روابط بین الملل بوجود آمد که یکی از آن ها دیپلماسی فناوری است. با توجه به تحریم های تکنولوژیک غرب علیه جمهوری اسلامی ایران این پژوهش در پی پاسخگویی به این سوال است که دیپلماسی فناوری جمهوری اسلامی ایران چگونه می تواند نیازهای دفاعی- امنیتی کشور را تأمین نماید؟ به نظر می رسد که دستیابی ایران به فناوری های مرتبط با نیازهای دفاعی- امنیتی، مستلزم شناخت دقیق محدودیت های بین المللی بر سر راه تأمین فنی ایران و تنظیم راهکارهای مبتنی بر بهبود نهادی، فنی و حرفه ای دیپلماسی فناوری برای دور زدن تحریم ها و محدودیت های حقوقی و سیاسی به ویژه با تکیه بر رهیافت منطقه گرایی و سیاست تنش زدایی می باشد. روش مطالعه در پژوهش حاضر، توصیفی و تحلیل ثانویه می باشد. این پژوهش منطقه گرایی را مبنای نظری خود قرار داده است.