مریم منشگر

یکی از مهمترین چالشهای آموزش عالی در کشورهای در حال توسعه، بین المللی سازی دانشگاهها است بنابراین آنچه که مسأله اصلی پژوهش حاضر را تشکیل می دهد، ارائه الگوی بین المللی سازی دانشگاه و موسسات آموزش عالی مستقر در 7 منطقه آزاد کشور (کیش، قشم، انزلی، ارس، ماکو، اروند، چابهار) می باشد.پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش کیفی و با استفاده از رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام شد. مشارکت کنندگان بالقوه شامل اعضای هیأت علمی دارای آثار نوشتاری مرتبط با بین المللی سازی، مدیران دفاتر همکاری های علمی بین المللی، روسای دانشگاه های معتبر ایران و دانشگاه های مستقر در مناطق آزاد کشور بودند که در مجموع 27 نفر به روش هدفمند و براساس اصل اشباع نظری به عنوان مشارکت کنندگان انتخاب شدند، برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته بهره برده شد. جهت تعیین روایی از معیار لینکلن و گوبا و جهت تعیین پایایی از روش حسابرسی فرایند و توافق درون موضوعی استفاده شد. پس از انجام مصاحبه ها و جمع آوری اطلاعات، کدهای به دست آمده در بخشهای مختلف، با استفاده از رهیافت نظام مند استراوس و کوربین و مدل پارادایمی (کدگذاری باز، محوری و انتخابی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.حاصل تجزیه و تحلیل داده ها پس از انجام مراحل سه گانه کدگذاری شامل 328 کد باز در قالب 106 کد محوری و 39 کد انتخابی است. مدل نهایی از مجموع  8 بعد به عنوان مقوله محوری، 8 عامل به عنوان شرایط علّی و زمینه ای تأثیرگذار بر بین المللی سازی، 8 مانع ایجاد دانشگاه بین المللی به عنوان شرایط مداخله گر، ۵ راهبرد بین المللی سازی و 10 پیامد حاصل از بین المللی سازی آموزش عالی در مناطق آزاد کشور تشکیل شده است. استراتژی بین المللی سازی دانشگاه های مناطق آزاد نیاز به بازبینی مجدد دارند و توسعه آموزش عالی بین المللی در این مناطق نیازمند عزم جدی و اجرای الگوی بین المللی سازی است. اجرای الگوی پیشنهادی، بر اساس تأثیر مجموعه ای از عوامل بیرونی و درونی و در کنار تلاش همه کنشگران و ذینفعان اصلی، می تواند به یکی از مهمترین کاتالیزورهای توسعه سیستم آموزش عالی بین المللی تبدیل شده و رقابت پذیری آن را در بازار جهانی خدمات آموزشی افزایش دهد

آنچه که مسأله اصلی پژوهش حاضر را تشکیل می دهد، بررسی وضعیت موجود و آسیب شناسی بین المللی سازی برنامه درسی دانشگاه و موسسات آموزش عالی مستقر در 7 منطقه آزاد کشور به منظور دستیابی به راهکارهایی در جهت غلبه بر این آسیب ها می باشد. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری شامل 37 دانشگاه و موسسه آموزش عالی مستقر در مناطق آزاد کشور است که به روش سرشماری کلیه جامعه آماری به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای و پرسشنامه محقق ساخته و نیمه ساختارمند بهره برده شد. پس از جمع آوری داده ها، تجزیه و تحلیل آن در دو سطح آمار توصیفی شامل جداول توزیع فراوانی و نمودارها و آمار استنباطی شامل  آزمون واریانس، آزمون فریدمن، تحلیل t- تک نمونه و t همبسته یا زوجی مورد پردازش قرار گرفت. یافته ها : 20 مؤلفه از جمله برنامه های درسی بین المللی به عنوان شاخص های توصیفی حمایت دانشگاه از فعالیت های آموزشی بین المللی معرفی و به میزان اهمیت رتبه بندی شدند و نتایج اولویت بندی فریدمن نشان داد که مسائل اقتصادی/مالی و مسائل سیاسی/دیپلماتیک بیشترین تأثیرگذاری را بر عدم موفقیت بین المللی سازی دارد. نتایج: وضعیت بین المللی سازی در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی مناطق آزاد کشور چندان مطلوب نبوده و آموزش عالی مناطق آزاد برای همگام شدن با این حرکت و دستیابی به اهدف اسناد بالادستی  کشور نیازمند ارائه الگویی مناسب برای بهبود وضعیت  می باشند .

در سازمان هایی که به امر آموزش نیروی انسانی اهمیت بیشتری داده می شود، نیروی انسانی اساساً درصدد کسب اطلاعات و راهکارهای عملی جدید به منظور دستیابی به بهره وری و کارایی بهتر می باشد و این گونه سازمان ها از خصوصیات پویایی، خلاقیت و بالندگی در جهت ایجاد تحولات اثربخش در عوامل درون سازمانی و تعامل با محیط اجتماعی خود برخوردار هستند. مسأله اصلی پژوهش حاضر آن بوده است که چه آسیب ها و مشکلاتی در زمینه حمایت مدیران از توسعه و بالندگی منابع انسانی وجود دارد؟ و اینکه چگونه می توان وضعیت پشتیبانی مدیران از این فعالیت ها را بهبود بخشید به گونه ای که حداکثر بهره وری و نتایج از این سرمایه گذاری به دست آید؟ بنابراین آنچه که مسأله اصلی پژوهش حاضر را تشکیل می دهد عبارت است از آسیب شناسی حمایت مدیران سازمان منطقه آزاد کیش از توسعه و بالندگی منابع انسانی به منظور دستیابی به راهکارهایی که اثربخشی این یادگیری ها را افزایش دهد. جامعه آماری شامل 315 نفر از کارکنان سازمان منطقه آزاد کیش و 21 نفر از مدیران سازمان مذکور بود که بر طبق جدول کرجسی و مورگان و همچنین از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای 175 نفر به عنوان حجم نمونه کارکنان و 21 نفر به عنوان حجم نمونه مدیران انتخاب شدند. روش تحقیق، توصیفی – پیمایشی بوده و داده های مورد استفاده در این مطالعه از طریق پرسشنامه محقق ساخته مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پس از جمع آوری داده ها، تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی شامل جداول توزیع فراوانی و نمودارها و آمار استنباطی شامل آزمون t تک نمونه ای، آزمون t مستقل (t دو نمونه ای)، آزمون فریدمن، آزمون کولموگوروف اسمیرنوف و تحلیل واریانس یک طرفه (ANOVA) مورد پردازش قرار گرفت. نتایج به دست آمده از بررسی سؤالات تحقیق نشان داد که موانع اساسی در زمینه حمایت از مدیران وجود دارد و راهکارهایی برای غلبه بر این آسیب ها پیشنهاد شده است.