محمدجمال خلیلیان اشکذرى

جایگاه نیروى انسانى در میان عوامل تولید و نقش آن در بهره ورى، سبب شده است اقتصاددانان عوامل مؤثر بر کیفیت کار و بهره ورى نیروى کار را مورد بررسى قرار دهند. رعایت وجدان کارى توسط کارمندان، ازجمله عواملى است که بر بهبود بهره ورى آنان تأثیر مى گذارد. ازاین رو، باید به دنبال نهادینه کردن وجدان کارى در افراد جامعه بود. این مقاله با روش تحلیلى، درصدد شناخت عوامل تأثیرگذار بر وجدان کارى مى باشد. این تحقیق نشان مى دهد مهم ترین راهکار براى نهادینه سازى وجدان کارى، تقویت ایمان و اعتقادات مذهبى در فضاى حاکم بر جامعه مى باشد. ایجاد احساس نیاز همگانى نسبت به تقویت وجدان کارى، آموزش تخصصى و عقیدتى کارمندان، جدیت و اهل عمل بودن مسئولان، تأمین معیشت نیروى کار و اهتمام به ایجاد محیط مناسب کارى از سوى مدیران، ازجمله عوامل تقویت کننده وجدان کارى به شمار مى روند.

تولید مطلوب در هر نظام اقتصادى تولیدى است که در راستاى اهداف و انگیزه هاى مشخص و با توجه به معیارهاى خاصى در دو سطح خرد و کلان انجام مى گیرد. این معیارها به سیاست گذاران اقتصادى کمک مى کند تا با توجه به اطلاعاتى که بر اساس آنها به دست مى آورند تصمیمات لازم را اتخاذ کنند. این پژوهش به تبیین رویکرد اسلامى نسبت به معیارهاى تولید مطلوب در اقتصاد اسلامى مى پردازد. هدف این پژوهش یافتن معیارهایى براى تولید در اقتصاد اسلامى از متون اسلامى است. پژوهش حاضر همراه با بهره گیرى از روش تحلیلى توصیفى، به طور عمده از روش کشفى و بر اساس آیات، روایات، سیره اهل بیت علیهم السلام و نظرات اندیشمندان اقتصاد اسلامى انجام گرفته است. معیارهایى که براى تولید مطلوب در اقتصاد اسلامى استخراج گردیده است عبارتند از: طیب بودن، اولویت دادن نیازهاى واقعى، رعایت مصالح اجتماعى، کارایى در تولید.