دلارام حسن زاده

مقدمه: سواد رسانه ای و اطلاعاتی به عنوان یک مفهوم جدید مطرح شده از طرف یونسکو، کاربران را قادر می سازد تا در هنگام استفاده از اطلاعات و رسانه ها قضاوت و تفسیر درست داشته باشند و در خلق و تولید اطلاعات حق مؤلف را نیز رعایت کنند. هدف این پژوهش تعیین میزان سواد رسانه ای و اطلاعاتی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر اساس شاخص های سواد رسانه ای و اطلاعاتی یونسکو بوده است. روش بررسی: روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و از نوع کاربردی است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بوده که بر اساس شاخص های سواد رسانه ای و اطلاعاتی یونسکو و متون علمی معتبر و نیز نیاز پژوهشگران تهیه و بومی سازی گردیده است. روایی توسط متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی مورد تأیید قرار گرفت. پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ مقدار 75 صدم به دست آمد. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بوده که حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان 375 نفر به دست آمد. روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای می باشد. جهت تجزیه و تحلیل یافته ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی ( Independent T-test و ANOVA) استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد میانگین سواد رسانه ای و اطلاعاتی دانشجویان 338/0±86/3 می باشد که بالاتر از حد متوسط و نسبتاً مطلوب می باشد. بیشترین میانگین مربوط به ارج نهادن به تولیدات علمی دیگران با 775/0±40/4 و کمترین میانگین ها مربوط به انتقال اطلاعات از طریق سخنرانی رسمی با 23/1±15/3 می باشد. میانگین بعد رعایت حق مؤلف با 466/0±22/4 بیشتر از سایر ابعاد (ارزشیابی اطلاعات رسانه ها، شیوه استفاده از رسانه ها، استفاده هدفمند از رسانه ها، ترکیب اطلاعات، تبادل اطلاعات) و کمترین بعد مربوط به تبادل اطلاعات 744/0±62/3 می باشد. مقایسه بین جنسیت و وضعیت تأهل و میزان سواد رسانه ای و اطلاعاتی نشان داد که بین سواد اطلاعاتی و متغیرهای مذکور تفاوت معنی داری وجود ندارد، اما با متغیر مقطع تحصیلی تفاوت معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد میزان سواد رسانه ای و اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بالاتر از حد متوسط و نسبتاً مطلوب می باشد. با این وجود دانشجویان در زمینه انتقال اطلاعات از طریق سخنرانی رسمی، ارائه دانسته های علمی به شکل نوشتاری و شروع فعالیت های جدید با اطلاعات کم وضعیت مطلوبی ندارند. در مجموع لازم است هم دانشجویان و هم دست اندرکاران امر آموزش به عوامل مؤثر در افزایش سواد رسانه ای و اطلاعاتی به عنوان یک قابلیت اساسی در استفاده از رسانه های چاپی و الکترونیکی توجه ویژه نمایند.