سید سعید واعظ فر

هدف این پژوهش بررسی ویژگیهای روانسنجی مقیاس خود کارامدی مادران برکلی بود. به این منظور با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای 346 نفر از مادران دانش آموزان مقطع راهنمایی شهرستان آبدانان انتخاب شدند و به ابزارهای پژوهش پاسخ دادند. نتایج تحلیل عاملی به روش عوامل اصلی نشان داد که مقیاس خود کارامدی مادران چهار عامل دارد. این عوامل مجموعاً 52 درصد از کل واریانس را تبیین کرد. ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 81/0 و برای عاملهای مسئولیت پذیری، پذیرش فرزند، ارزیابی مثبت فرزند و خود مدیریتی به ترتیب 63/0، 65/0، 56/0 و 58/0 به دست آمد. بر اساس یافته ها می توان گفت مقیاس خود کارامدی مادران، ابزاری معتبر و پایا برای ارزیابی خود کارامدی مادران است و می توان از آن به منظور ارزیابی خود کارامدی مادران، و در صورت لزوم، مداخله برای بهبود خود کارامدی استفاده کرد.

هدف از پژوهش حاضر رواسازی مقیاس تعاملات همسالان در دانش آموزان شهر سمنان بود. بدین منظور 600 دانش آموز به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به مقیاس تعاملات همسالان و پرسشنامه انگیزش تحصیلی هارتر پاسخ دادند. تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، همبستگی سؤال- نمره کل و تحلیل اعتبار برای بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس اجرا شد. همچنین از مدل پاسخ مدرج سیم جیما برای برازندگی داده ها و تحلیل استفاده شد. تحلیل های آماری با نرم افزارهای SPSSV22، LISRELV8.80و Multilog انجام شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد این مقیاس از دو عامل اشباع شده و از شاخص های برازش مناسبی برخوردار است. تعاملات همسالان با انگیزه تحصیلی (196/-)، پیشرفت تحصیلی (206/-)، غیبت از مدرسه (121/0) و نمره انضباط (231/-) رابطه معنی داری داشت (01/0p≤). اعتبار مقیاس تعاملات همسالان با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 85/0، قربانی 78/0 و برای خرده مقیاس قلدری 79/0 به دست آمد که همگی رضایت بخش بود. داده های پاسخ سؤال ها با مدل سیم جیما برازندگی مناسبی داشت و تابع آگاهی آزمون در دامنه 8/0- تا 1/2+ پیوستار ویژگی بود. یافته های پژوهش بیانگر این است که نسخه فارسی مقیاس تعاملات همسالان در جامعه دانش آموزان مدرسه های ابتدایی از ویژگی های روان سنجی قابل قبولی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری معتبر در پژوهش های روان شناختی استفاده کرد.