نقی طاهری

با پیچیده شدن و گسترش جوامع، اهمیت ارتباطات در بعد سیاسی افزایش یافته است. شبکه های اجتماعی مجازی تغییر های اساسی در ماهیت و اشکال رفتار سیاسی در جوامع مختلف ایجاد کرده اند و نقش مهمی در اعتماد و مشارکت سیاسی افراد دارند. دراین راستا، هدف این نوشتار، بررسی تأثیر ات استفاده از شبکة اجتماعی فیس بوک بر اعتماد و مشارکت سیاسی جوانان شهر تبریز است. تحقیق حاضر، به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسش نامة محقق ساخته با حجم نمونة 600 نفر در بین جوانان 18 تا 30 سال کلان شهر تبریز در سال 1392 انجام شده است. روش نمونه گیری، نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که بین مدت زمان عضویت، میزان استفاده و نوع استفاده از فیس بوک با اعتماد و مشارکت سیاسی رابطة معنا داری وجود دارد. استفاده از فیس بوک برای کسب اخبار و اطلاعات به تقویت اعتماد سیاسی و مشارکت سیاسی متعارف در بین شهروندان منجر می شود؛ اما استفاده از آن برای سرگرمی و تفریح، دوست یابی، تشکیل گروه و شرکت در بحث های گروهی، مشارکت سیاسی غیرمتعارف را تقویت می کند.

تداوم مشارکت سیاسی جوانان یکی از مهم ترین مسائل هر نظام سیاسی است. به نظر می رسد که یکی از عوامل اثرگذار بر مشارکت سیاسی جوانان، فرهنگ سیاسی آن هاست؛ عوامل زیادی بر فرهنگ سیاسی جوانان تأثیر دارند که رسانه های جمعی یکی از مهم ترین آن هاست؛ بنابراین، هدف نوشتار حاضر مطالعه رابطه رسانه های جمعی داخلی و برون مرزی با مؤلفه های فرهنگ سیاسی جوانان است. این پژوهش با استفاده از نظریه های آلموند و گیدنز، به صورت پیمایشی و با حجم نمونه 424 نفر در بین جوانان 18 تا 33 سال کلان شهر تبریز در سال 1391 انجام شده است. روش نمونه گیری، نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین متغیرهای استفاده از تلویزیون داخلی، رادیو داخلی، روزنامه و مجلات داخلی با احساسات سیاسی، باورهای سیاسی و ارزش های سیاسی رابطه مثبت معناداری وجود دارد، ولی بین میزان استفاده از رسانه های خارجی (ماهواره، اینترنت و شبکه های اجتماعی مجازی) و مؤلفه های فرهنگ سیاسی رابطه منفی وجود دارد. همچنین، رسانه های مختلف از بین مؤلفه های فرهنگ سیاسی بیشترین تأثیر را بر احساسات سیاسی کاربران دارند.