سعیده سادات سدیدپور

امام خامنه ای (دامت برکاته) مفهوم مردم سالاری دینی را از سال 1377 مطرح کردند. این مقاله قصد دارد تا الگوی مردم سالاری دینی را از بیانات ایشان و براساس نظریه داده بنیاد استخراج کند. مقاله، بیانات معظم له را از همان سال تا کنون بررسی و 2673 کد را استخراج کرده است؛ سپس با رفت و برگشت بین کدها، مفاهیم و مقوله ها، کدها در هفت دسته شامل عوامل، الزامات، محتویات (هست ها و نیست ها)، مقومات، منهیات و پیامدها دسته بندی شده و در نهایت با 35 مقوله پایان یافته است. براساس نتایج پژوهش، برقراری حکومت مردم سالاری دینی به اجرایی کردن الزامات بویژه ولایت فقیه و قانون اساسی و محتویاتی همچون اجرای اسلام و چارچوبهای الهی و حکومت بر مبنای ارزشها و از بین رفتن دیکتاتوری نیاز خواهد داشت. تداوم چنین حکومتی نیز به مقومات و منهیاتی استوار است که از جمله آنها می توان به بصیرت و امکان نقد و اعتراض به عنوان قوام دهنده و ثروت اندوزی و سوء استفاده از قدرت به عنوان از بین برنده اشاره کرد.

توسعه یافتگی زوایای پیدا و پنهانی دارد، با پیامدهایی که هماره مثبت نیست. این پژوهش با دنبال کردن رهیافت جامعه شناختی پارسونز و نظام های چهارگانه او تلاش کرد، نگاهی نو به خودکشی و دیگرکشی داشته باشد تا به درک روشن تری از رابطه ابعاد توسعه یافتگی با مرگ عامدانه دست یابد. مطالعه تطبیقی با تکنیک تحلیل ثانویه با کمک نرم افزار SPSS نسخه 16 انجام گرفت. داده ها از معتبرترین سایت های بین المللی بدست آمدند. با واحد تحلیل قرار دادن کشور، داده ها در سطح کلان به صورت تک متغیره و چندمتغیره تحلیل شدند. یافته ها نشان دادند: 1- از بین چهار توسعه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پارسونز، نقش توسعه اجتماعی در تغییرات نرخ خودکشی مهم تر است. 2- هر چهار نوع توسعه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پارسونز با دیگر کشی، رابطه دارند اما تأثیر توسعه فرهنگی قوی تر است. لذا دو راهکار توجه به وجود رابطه انسانی- اجتماعی و ایجاد ظرفیت فرهنگی در کنشگران اجتماعی را بمنظور کاهش مرگ های عامدانه، می توان مورد توجه قرار داد.

مردم سالاری، موجب شخصیت بخشی به مردم می شود. در مواجهه با دیدگاه جدایی دین از سیاست در غرب، مقام معظم رهبری، مفهوم مردم سالاری دینی را از سال ۱۳۷۷ مطرح کردند. در این راستا، این مقاله قصد دارد تا مقومات و منهیات مدل مردم سالاری دینی را از اندیشه سیاسی معظم له و بر اساس نظریه داده بنیاد استخراج کند. بدین سان، بیانات رهبر انقلاب(مدظله العالی) به روش تحلیل داده بررسی گردید و کدهایی برای مقومات و منهیات استخراج و دسته بندی شد. بر اساس آموزه های مقام معظم رهبری، برای حفظ حکومت مردم سالاری دینی باید بصیرت و امکان نقد و اعتراض وجود داشته باشد. هم چنین باید از جنگ و اختلافات داخلی، تکیه بر ثروت و سرمایه داری و سوء استفاده از قدرت؛ چه در راستای سوء استفاده از امکانات و چه به صورت ظلم و آزار و اذیت پرهیز شود؛ زیرا هردو، ناامیدی مردم را سبب شده و اعتماد آن ها به حکومت را از بین می برد. مسؤولان جامعه نیز باید علاوه بر متعهدبودن به آرمان انقلاب، به مردم تکیه داشته باشند.