محمودرضا تقی زاده

هدف پژوهش حاضر، مطالعه تطبیقی و بررسی محتوایی نشریه های علمی- پژوهشی فیزیولوژی ورزشی داخلی بین سال های 1395-1388 بود. پس از جست وجو بین نشریه های علمی- پژوهشی، هشت نشریه اختصاصی فیزیولوژی ورزشی داخل کشور شناسایی شدند. پس از مراجعه به نسخه بایگانی شماره های هر نشریه و ورود داده های کمی خام در برگه کدگذاری، شاخص های آماری توصیفی با نرم افزار اس.پی.اس.اس. محاسبه شدند و جدول های توزیع فراوانی تنظیم شدند. پس از تحلیل محتوای هر نشریه، مطالعه تطبیقی شاخص ها دربین نشریه ها انجام شد. جمع بندی ها نشان داد که در فاصله بین سال های 1388 تا 1395، تعداد 1045 مقاله در مجلات علمی- پژوهشی فیزیولوژی ورزشی به چاپ رسیده است. دراین میان، نشریه پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی با 263 مقاله، دارای پرتعدادترین مقاله و نشریه دانشگاه بیرجند با 56 مقاله، کم تعدادترین مقاله بود. ازلحاظ سرعت پذیرش مقالات و سهم مشارکت نویسندگان دارای مرتبه استاد تمام، نشریه جهاد دانشگاهی، رتبه اول و نشریه دانشگاه مازندران، آخرین رتبه را کسب کردند. نشریه دانشگاه سبزوار، بالاترین درصد مطالعات تجربی (30/24 درصد) و نشریه دانشگاه مازندران، بیشترین درصد مطالعات حوزه ورزش و بیماری ها را (80/19 درصد) در برداشتند. ازلحاظ تنوع گروه های مختلف سنی آزمودنی ها، نشریه دانشگاه گیلان، بیشترین و نشریه دانشگاه سبزوار، کمترین تنوع گروه سنی را در مقالات داشتند. همچنین، ازنظر تنوع حیطه مطالعاتی، مقالات نشریه های دانشگاه مازندران و دانشگاه شهید بهشتی از بیشترین توازن موضوعی برخوردار بودند و مقالات نشریه دانشگاه سبزوار کمترین توازن موضوعی را داشتند. درمجموع، برای افزایش سطح کیفیت نشریه ها و مقالات چاپ شده، تعیین اولویت های پژوهشی و ایجاد برخی محدودیت ها توسط نشریه ها ضروری به نظر می رسند.

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای نشریه فیزیولوژی ورزشی در بازه زمانی (1395 1388) بود. تحلیل محتوا به صورت کمى و به لحاظ پراکندگى موضوعى انجام شد . پس از مراجعه به نسخه بایگانی شماره های منتشر شده نشریه و ورود داده های کمی خام در برگه کدگذاری، شاخص های آماری توصیفی توسط نرم افزار اس. پی. اس. اس محاسبه شد و جدول های توزیع فراوانی تنظیم گردید. نتایج نشان می دهد که از مجموع 263 مقاله بررسی شده به لحاظ حوزه مطالعاتی، 3/64 درصد در حوزه سلامت، 4/22 درصد در حوزه ورزش قهرمانی و 3/13 درصد در سایر مباحث بوده است. از نظر روش پژوهش نیز 9/9 درصد مقالات توصیفی، 8/76 درصد نیمه تجربی، 5/12 درصد تجربی و 8/0 درصد مربوط به سایر روش ها بوده اند. بررسی آزمودنی ها بیانگر آن است که از نظر سن، جوانان با 4/57 درصد دارای بیشترین سهم هستند و کمترین سهم از آن کودکان و سالمندان می باشد. همچنین، از نظر وضعیت سلامت به ترتیب افراد سالم (7/40 درصد) و بیمار (11 درصد) دارای بیشترین و کمترین فراوانی هستند. به لحاظ متغیر وابسته نیز قلب و عروق و تنفس (4/30 درصد) دارای بیشترین فراوانی بوده و تغذیه ورزشی (9/4 درصد) کمترین فراوانی را به خود اختصاص داده است. براساس یافته ها می توان نتیجه گیری کرد که بیشترین سهم مقالات منتشر شده در نشریه فیزیولوژی ورزشی به لحاظ حوزه مطالعاتی در حوزه سلامت و به لحاظ روش پژوهش در حوزه مطالعات نیمه تجربی است. به لحاظ آزمودنی ها نیز به طور عمده، مطالعات روی افراد سالم، غیرورزشکار و گروه سنی جوانان انجام شده است. درمجموع، با توجه به عدم توازن مطالعات انجام شده در حیطه های گوناگون فیزیولوژی ورزشی، تعیین اولویت های پژوهشی برای این نشریه ضروری به نظر می رسد.

هدف پژوهش حاضر بررسی کینتیک لاکتات پس از انقباض های درون گرا و برون گرای آیزوکینتیک بود. بدین منظور 10 مرد با سطح ورزشی تفریحی در دو جلسه مجزا دو پروتکل انقباض آیزوکینتیک CON/CON و ECC/ECC (4 ست، 10 تکرار، سرعت 60 درجه بر ثانیه) را اجرا نمودند. غلظت لاکتات خون پیش از فعالیت و در زمان های 0، 3، 6، 10، 15، 30، 45، و 60 دقیقه پس از فعالیت اندازه گیری شد. منحنی های اختصاصی بازیافت لاکتات با فرمول دو نمایی ثبت گردید. برای مقایسه پاسخ های لاکتات در دو جلسه از آزمون t وابسته و برای مقایسه تغییرات کار انجامشده طی ست ها در دو جلسه از تحلیل واریانس مکرر استفاده شد. غلظت لاکتات در پاسخ به انقباض درون گرا از 34/0±65/1 به 19/1±05/5 (mmol.l) و در پاسخ به انقباض برون گرا از 42/0±71/1 به 64/1±12/4(mmol.l) افزایش یافت. تحلیل آماری داده ها نشان داد میزان افزایش غلظت لاکتات پس از فعالیت درون گرا به طور معناداری بیشتر از فعالیت برون گرا بود (P<0.05). توانایی تبادل لاکتات (P<0.01) و برداشت لاکتات (P<0.01) پس از فعالیت برون گرا به طور معناداری بیشتر از فعالیت درون گرا بود. هم چنین مدت زمان رسیدن لاکتات به اوج (P<0.001) و نیمه عمر لاکتات (P<0.001) پس از فعالیت درون گرا به طور معناداری طولانی تر از برون گرا بود. بر اساس این یافته ها نتیجه گیری می شود که فعالیت درون گرا منجر به فشار متابولیکی بیشتری نسبت به فعالیت برون گرا می شود. بنابراین، با توجه به تفاوت کینتیک لاکتات متعاقب فعالیت های درون گرا و برون گرا توصیه می شود که ریکاوری بعد از این نوع انقباض ها نیز متفاوت باشد و به دنبال فعالیت درون گرا ریکاوری فعال بیشتر استفاده شود.