پونه آروند

گردشگری در دهه های اخیر به عنوان یکی از مهمترین فعالیت های جهان تبدیل شده، و علی رغم تمامی اتفاقات همواره رشد سریعی در توسعه اقتصادی جوامع و مناطق مختلف ایجاد کرده است. گردشگری مذهبی نیز یکی از رایج ترین اشکال گردشگری در سراسر جهان است. جاذبه های مذهبی، زیارتگاهها و اماکن مقدسه هر ساله تعداد زیادی از گردشگران را به سوی خود جلب می کنند. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات گردشگری مذهبی بر توسعه اقتصاد محلی انجام شده است. این تحقیق از نوع کاربردی است که به روش مطالعات میدانی و با استفاده از پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری تحقیق، مردم روستای امام زاده هاشم می باشد. براساس فرمول کوکران تعداد 223 نفر به عنوان نمونه تحقیق مشخص و به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون دوجمله ای استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که با توجه به موقعیت روستای امام زاده هاشم و زیارتگاه و امکانات موجود در آن باعث رونق گردشگری مذهبی گردیده و توسعه گردشگری موجب اشتغالزایی، افزایش درآمد، متنوع سازی اقتصاد روستایی، کاهش بیکاری و فقر در روستای امام زاده هاشم شده است، بنابراین نتیجه می گیریم که گردشگری مذهبی در توسعه اقتصاد محلی و کاهش فقر موثر می باشد.

امروزه توسعه اکوتوریسم از طریق ایجاد فرصت های شغلی، منافع اقتصادی بی شماری را به طور مستقیم متوجه مردم بومی مناطقمحروم می کند و با ایجاد امکاناتی باکاربری اقتصادی و تامین اعتبارات برای افراد در حرفه های مرتبط با این صنعت باعث ارتقای کیفیت زندگی مردم محروم در راستای اهداف توسعه ی انسانی می گردد.توسعه انسانی معیار کلی است که هدف آن توسعه و خلق شرایطی است که مردم بتوانند در آن از عمر طولانی و زندگی سالم و سازنده ای بهره مند شوند. توسعه ی انسانی این امکان را فراهم می کند تا مردم دوباره در مرکز توجه توسعه جای گیرند و از امکانات بهتر بهرمند شوند. با توجه به دور بودن برخی مناطق روستایی از مراکز شهری باعث بوجود آمدن شکافی در بین مردم شهر و مناطق روستایی از هیس برخورداری از امکانات و منابع رفاهی و به طبع بوجود آمدن نوعی عقب افتادگی نیروی انسانی در این مناطق شده که کمتر مورد توجه قرار گرفته است از این رو با توجه به پدیده ی اکوتوریسم که اغلب در روستاها و مناطق دورافتاده رخ می دهد و از آنجا که این مناطق با کمبود منابع و امکانات معیشتی و بالا بودن میزان فقر مواجه هستند، از این رو اکوتوریسم می تواند با توجه به سند چشم انداز ایران که بر نیروی انسانی توجه ورزیده است، به عنوان یک ابزار مهم اقتصادی و حافظ طبیعت در این راستا گام بر دارد. برای بررسی دقیقتر پژوهش حاضر در مقیاس کوچکتر بین 7 منطقه ی اکوتوریسمی در شهرستان تالش واقع در استان گیلان در بعد نرخ بیکاری بین 382 نفر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می دهد که ورود اکوتوریسم ها به مناطق بکر و محروم از نظر بعد اقتصادی در توسعه ی انسانی بر میزان نرخ بیکاری مردم منطقه با توجه به میانگین رتبه ها و با اخذ رتبه ی 95% اطمینان، طبیعت گردها با ورود خود به منطقه و بهره مند شدن از تمامی امکانات مورد نیاز خود از مردم بومی تاثیر قابل توجهی بر نرخ بیکاری که از مهمترین شاخص های توسعه ی انسانی است، در منطقه ها دارند.