مهرداد شهسواری

در مسیر مواجه شدن با تهاجم فرهنگی، عدم شناخت کافی از ماهیت و ابعاد تهاجم فرهنگی در بخش های مختلف به ویژه نیروی های نظامی از چالش های اساسی بوده و عدم برخورداری از بصیرت و شناخت عمیق از این مقوله در چنین سازمان های حساس و مهمی، موجب می گردد تا سازمان در اتخاذ راه کارهای مقابله و نیز تدوین برنامه های مقابله با تهاجم فرهنگی دشمن از رویکرد مناسبی برخوردار نباشد. هدف مطالعه پیش رو تدوین راهبردهای دفاع فرهنگی آجا در مقابله با تهاجم فرهنگی می باشد. نوع تحقیق کاربردی است و رویکرد آن به جهت اینکه علاوه بر تحلیل کیفی مبانی نظری، از پرسشنامه محقق ساخته نیز استفاده شده است به صورت آمیخته (کمی-کیفی) می باشد. روش اجرای تحقیق زمینه ای- موردی می باشد. جهت تدوین راهبردها، از روش تدوین راهبرد مقصد-هدف-راهبرد (GOS) استفاده شده است. مشارکت کنندگان در بخش کیفی تحقیق شامل تعداد 18 نفر خبرگان حوزه فرهنگی آجا و جامعه آماری در بخش کمی شامل فعالان حوزه فرهنگ در سطح آجا می باشد که با استفاده از فرمول نمونه کوکران تعداد 135 نفر می باشند. به منظور جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و میدانی شامل مصاحبه نیمه ساخت یافته و پرسشنامه استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش دلفی فازی با استفاده از نرم افزار متلب بهره برداری به عمل آمده است. در نهایت تعداد 16 راهبرد دفاع فرهنگی به همراه الزامات پیاده سازی هر یک از راهبردها احصاء گردید.

برای راهبردهای آینده نگر در حوزه آماد و پشتیبانی، مستلزم شناخت هر چه بیشتر ویژگی های آماد و پشتیبانی و اولویت بندی آن می باشد. در حال حاضر با توجه به ظهور الگووارههای جدید و تأثیر آن بر سازمان های نظامی به ویژه در حوزه آماد و پشتیبانی، شناسایی و تبیین ویژگی ها و اولویت های آماد و پشتیبانی با توجه به نوع و ماهیت تهدیدهای آینده به صورت علمی، مدون و به روز تعیین نشده است که هدف اصلی این تحقیق است. این تحقیق ازنظر نوع، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی و از نوع پیمایشی می باشد و به صورت ترکیبی (کیفی-کمی) انجام می شود. در این پژوهش، از روش تحلیل محتوای کیفی و همچنین از روش مقایسات زوجی جهت اولویت بندی ویژگی های آماد و پشتیبانی برای تهدیدهای آینده استفاده گردیده است. ویژگی های آماد و پشتیبانی از چهار بخش شامل گفتمان رهبری، پیشینه و سوابق تحقیقاتی، مبانی و مفاهیم نظری و مصاحبه با خبرگان به دست آمد که پس از بررسی، گروه بندی و طبقه بندی ویژگی ها در قالب چهار بُعد ساختاری، سازمانی، تجهیزات و روشی تعیین و تعداد ده ویژگی برتر که اولویت های آماد و پشتیبانی با توجه به نوع و ماهیت تهدیدهای آینده بودند، مشخص گردیدند. اولویت های اشاره شده به ترتیب؛ 1. چابکی 2. سیالیت و انعطاف 3. ایمان و تعهد کارکنان آمادی 4. سامانه فرماندهی و کنترل هوشمند 5. مهارت و تخصص کارکنان آمادی 6. سامانه ارتباطی بومی، امن و پایدار 7. سامانه فرماندهی پویا 8. تأمین تجهیزات و تسلیحات تأثیر محور 9. طراحی متمرکز و اجرای نامتمرکز 10. تأمین تجهیزات و تسلیحات هوشمند می باشد.

اهمیت تجهیزات و وسایل در نیروهای نظامی و همچنین ویژگی های خاص آن ها و این که خیلی از این تجهیزات به آسانی قابل تهیه نبوده و هزینه تهیه آنها بسیار بالا است، توجه به نگهداری و تعمیرات را در نزاجا بیش از پیش کرده است. با توجه به ضایعات و هزینه های ناشی از استفاده نکردن از روش های مناسب و علمی نگهداری و تعمیرات، ضمن بررسی انواع روش های نگهداری و تعمیر، به شناسایی مواردی که اثربخشی تجهیزات یگان های نزاجا را افزایش می دهد و این که هر کدام چه تأثیری بر افزایش اثربخشی تجهیزات دارند، پرداخته ایم. برای این کار، ابتدا شاخص ها و معیارهای اثربخشی تجهیزات را از منابع معتبر علمی، مصاحبه با صاحب نظران و خبرگان این حوزه استخراج و پرسش نامه ای را در چهار بخش تهیه نمودیم. پس از ارزیابی و تأیید روایی و پایایی پرسش نامه، آن را در میان جامعه آماری توزیع و سپس جمع آوری و به بررسی و تجریه و تحلیل آن با نرم افزار SPSS18 پرداختیم. در ادامه نقش نگهداری و تعمیرات پیش گیرانه، پیش گویانه و نگهداری و تعمیرات بهرور جامع را در افزایش اثربخشی تجهیزات یگان های نزاجا سنجیدیم. در پایان با استفاده از منابع، نظر خبرگان و تجزیه و تحلیل داده ها، پیشنهادهایی به منظور افزایش اثربخشی تجهیزات نزاجا ارائه نمودیم.