مهسا جهانگیرپور

هدف: مطالعه حاضر به بررسی نقش میانجی ویژگی شخصیتی وظیفه شناسی در رابطه بین نگرش به اعتیاد و عملکرد تحصیلی دانشجویان، می پردازد. روش : در یک پژوهش همبستگی که در مقوله طرح های توصیفی قرار دارد، 106 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان در سال تحصیلی 1390 به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده و به سوالات خرده مقیاس وظیفه شناسی پرسشنامه شخصیتی نئو و پرسشنامه نگرش سنج نسبت به اعتیاد پاسخ دادند. آخرین معدل کل اکتسابی دانشجویان به عنوان عملکرد تحصیلی آنان درنظر گرفته شد. یافته ها: درگام اول، رگرسیون عملکرد تحصیلی از روی گرایش به اعتیاد معنی دار بود، اما با ورود متغیر میانجی وظیفه شناسی در گام دوم، کاهش چشمگیری در ضریب β گرایش به اعتیاد دیده شد و معنی داری خود را ازدست داد. به این معنا که متغیرمیانجی وظیفه شناسی در رابطه بین گرایش به اعتیاد و عملکرد تحصیلی نقش میانجی را دارد. نتیجه گیری: افراد وظیفه شناس به دلیل ویژگی هایی چون خودنظم دهی، سختکوشی و مقاومت در برابر تکانه های آسیب رسان از پیشر فت تحصیلی بالاتر و گرایش کمتر نسبت به اعتیاد برخوردارند. بنابراین ویژگی شخصیتی وظیفه شناسی می تواند با ایفای یک نقش محافظتی، اثرمخرب گرایش به اعتیاد را بر عملکرد تحصیلی دانشجویان خنثی نماید.

مقدمه: پژوهش­های سال­های اخیر بیش از پیش، موید تاثیر عوامل روانی بر پیدایش و سیر بیماری­های کرونر قلب می­باشند. این پژوهش با هدف اثربخشی درمان گروهی ذهن­آگاهی بر تغییرات الکتروکاردیوگرافی و کاهش علایم آسیب­شناسی روانی در افراد مبتلا به بیماری کرونری قلب انجام پذیرفت. روش­کار: 22 نفر از مردان مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب در یک کارآزمایی بالینی به روش نمونه­گیری پیاپی از میان جامعه­ی پژوهش (مردان مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب که به بیمارستان حشمت شهر رشت مراجعه کرده بودند) انتخاب و به طورتصادفی در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند. برای بررسی علایم آسیب­شناسی روانی، پرسش­نامه­های افسردگی بک، اضطراب حالت-صفت اشپیلبرگر و ماده­های خصومت در پرسش­نامه تجدیدنظر شده­ی چک­لیست روانی 90 آیتمی به عنوان پیش­آزمون در دو گروه اجرا و جهت بررسی اثربخشی روش ذهن­آگاهی بر تغییرات الکتروکاردیوگرافی، قبل و بعد از مداخله­ی ذهن­آگاهی از بیماران، نوار قلب گرفته شد. پس از اجرای هشت جلسه آموزش شناخت­درمانی مبتنی بر ذهن­آگاهی در گروه آزمون، ابزارهای فوق مجددا به عنوان پس­آزمون در هر دو گروه اجرا گردید. داده ها توسط تحلیل کوواریانس تک­متغیری و چندمتغیری بررسی شدند. یافته­ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه شاهد و آزمون در نمرات پس­آزمون افسردگی، خصومت، اضطراب حالت و صفت، تفاوت معنی­داری (0.001>P) وجود دارد اما آموزش ذهن­آگاهی بر شاخص­های الکتروکاردیوگرافی تاثیر معنی­داری نداشت (0.05<P). نتیجه­گیری: به نظر می­رسدآموزش ذهن­آگاهی گروهی، تاثیر معنی­داری در کاهش علایم آسیب­شناسی روانی در مردان مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب دارد.

هدف: هدف این پژوهش بررسی روابط ساختاری خطرپذیری و دشواری در نظم بخشی هیجان با گرایش به عود اعتیاد در بیماران تحت درمان نگه دارنده با متادون با توجه به نقش میانجی تحمّل آشفتگی و انعطاف پذیری شناختی بود. روش: طرح پژوهش، توصیفی-همبستگی از توع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه معتادان تحت درمان نگه دارنده با متادون شهر رشت درسال 1398 بودند. تعداد 260 نفر به روش نمونه گیری متوالی انتخاب شدند. جمع آوری داده ها از طریق آزمون های انعطاف پذیری شناختی، تحمل آشفتگی، دشواری در نظم بخشی هیجانی، خطرجویی و مقیاس کوتاه ولع مصرف مواد انجام شد. یافته ها : الگوی نهایی پس از اصلاح (یعنی حذف مسیر دشواری در نظم بخشی هیجان به سمت گرایش به عود اعتیاد) و آزاد کردن تعدادی از خطاهای کوواریانس برازش خوبی با داده ها داشت. نتایج نشان داد که ضرایب مسیر مستقیم بین خطرپذیری با انعطاف پذیری شناختی و تحمل آشفتگی، منفی و معنی دار و با گرایش به عود اعتیاد، مثبت و معنی دار است. همچنین مسیر مستقیم بین دشواری در نظم بخشی هیجان با انعطاف پذیری شناختی و تحمل آشفتگی، منفی و معنی دار بود. رابطه متغیرهای میانجی، یعنی انعطاف پذیری شناختی و تحمل آشفتگی با گرایش به عود اعتیاد، منفی و معنی دار بود. مسیرهای غیرمستقیم خطرپذیری و دشواری در نظم بخشی هیجان به سوی گرایش به عود اعتیاد از طریق میانجی گری انعطاف پذیری شناختی و تحمل آشفتگی معنی دار بودند. نتیجه گیری: رفتارهای خطرجویانه و توانایی اندک در تنظیم هیجانات شدید، ماشه چکان عوداعتیاد هستند و پیشنهاد می شود در برنامه درمانی معتادان تحت درمان مهارت های تقویت کننده کنترل رفتاری و تنظیم هیجان گنجانده شده و مداخلاتی برای بهبود انعطاف پذیری شناختی و افزایش تحمل آشفتگی طرح ریزی گردد.