ریحانه عالم

ریحانه عالم

مدرک تحصیلی: کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۴ مورد از کل ۴ مورد.
۱.

آسیب شناسی سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با نگاهی بر جایگاه هویت ملی در سیاستگذاری فرهنگی

کلید واژه ها: فرهنگ سیاست فرهنگی آسیب شناسی هویت ملی جمهوری اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 89 تعداد دانلود : 768
سیاست فرهنگی منابع و سنتهایی دارد که در فرهنگ و تاریخ گذشته ریشه دارد؛ اما سیاست فرهنگی به معنای ورود دولت و سازمانهای عمومی و رسمی برای سیاستگذاری در فرهنگ و برنامه ریزی کردن، مفهومی مدرن است. عواملی چون ایجاد هویت ملی و ملت سازی دلیل اولیه روی آوردن به سیاستگذاری برای فرهنگ بوده است. این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته، واکاوی دلایل عدم موفقیت حیطه سیاستگذاری فرهنگی جمهوری اسلامی را مد نظر قرار داده و به دنبال رصد و آسیب شناسی سیاست فرهنگی کشور است.علاوه بر این به سبب رتبه ویژه مقوله هویت ملی بین موضوعات مختلف سیاست فرهنگی جامعه و اعتقاد متخصصان بر اهمیت آن در مانایی حکومت، این پژوهش شناسایی جایگاه هویت ملی در سیاست فرهنگی را نیز در دستور کار خود قرار داده است. واقعیتهای تاریخی نشان می دهد که هویت سازی ملی، فرایندی همیشگی و ناتمام است و نباید تصور شود که وقتی ملتی شکل گرفت به خودی خود تداوم می یابد و به هیچ تلاش و سازوکار پشتیبانی کننده ای نیاز ندارد؛ بلکه برعکس ملت و روح ملت بودگی در معرض فراز و فرود و چالشهای جدی قرار دارد و لازم است هویت ملی با کاربست سیاستهای فرهنگی، همیشه مراقبت و بازتولید شود.
۲.

حکمرانی در قرن 21 و چالش های پیش روی آن

کلید واژه ها: حکومت حکمرانی مردم چالش های حکمرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 242 تعداد دانلود : 872
جغرافیای سیاسی در چهارچوب روابط اجتماعی به چگونگی کنش متقابل "قدرت و فضا" می پردازد. از موضوعات قابل بحث آن می توان به حکومت، دولت و حکمرانی اشاره نمود. با ظهور عصر جهانی شدن و ارتباطات، الگوی جدیدی در مطالعه روابط دولت- جامعه مطرح شد که با استدلال به حرکت قدرت دولت به بالا (سازمان های فراملی)، به پایین (نهادهای فروملی) و به بیرون (سازمان های غیردولتی و خصوصی)، نقش صدر و ذیلی و تنظیمی دولت را رد کرد و الگوهای کورپوراتیستی و پلورال- کورپوراتیستی را مطرح نمود. افزایش "خودسازمانی" جامعه و ارتقای نقش آن در فرآیند حکمرانی به همراه تکه تکه شدن قدرت دولت موجب شده تا ابزارهای سنتی اجبارآمیز حکومت، ناکارآمد و ابزارهای اقناعی و مبتنی بر مذاکره بر گروه ها و سازمان های جامعه مد نظر قرار گیرند. دیگر نمی توان حکومت کرد بلکه باید با شناخت الگوهای حکمرانی، جامعه را به وسیله آنها مدیریت کرد. "دولت متکبر" باید جای خود را به "دولت فروتن" دهد. انتقال "حکمرانی" از ایده به عمل، در کنار تغییرات ساختاری و کارکردی حکومت، به چیزی بیش از یک دولت نیازمند است و سایر بازیگران نیز در بهبود کیفیت زندگی و رفاه گروه های مختلف ذی نفعان تاثیرگذارند. درواقع چالش های مقابل عملیاتی شدن آن بسیار پیچیده است. پژوهش حاضر با به کارگیری روش توصیفی- تحلیلی، پس از پرداختن به مفهوم و زوایای مختلف الگوی حکمرانی، به دنبال واکاوی چالش های پیش روی آن برآمد. نتایج نشان می دهند موانعی همچون اندازه دولت، دسترسی شهروندان به رهبران سیاسی، جابه جایی اهداف جمعی با اهداف فردی سیاست مداران و تعارض نهادهای ذی نفع در حکومت از مهم ترین چالش های اصلی اجرای الگوی حکمرانی به شمار می روند.
۳.

بررسی و ارزیابی موانع و چالش های همگرایی آسیای مرکزی

کلید واژه ها: آسیای مرکزی ایران موانع همگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 168 تعداد دانلود : 217
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، منطقه آسیای مرکزی به عرصه ای نو برای رقابت کشورها با انگیزه های مختلف، تبدیل شد. موقعیت حساس و ویژه آسیای مرکزی، وجود ذخایر عظیم انرژی و فرصت حضور در حیاط خلوت شوروی سابق شرایطی فراهم نمود که قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای توجه ویژه ای به آسیای مرکزی داشته باشند. کشورهای این منطقه به عنوان دنباله های تاریخی- تمدنی ایران دارای پیوندهای مشترک بسیاری در زمینه های دینی، زبانی، فرهنگی، تاریخی و جغرافیایی هستند که این پیوندها در کنار موقعیت استراتژیک ایران و کشورهای آسیای مرکزی در معادلات جهانی، شرایطی استثنایی از نظر پتانسیل همکاری برای هر دو طرف فراهم می کند. علی رغم وجود این شرایط، سطح روابط و همکاری های متقابل در موقعیت مطلوبی قرار ندارد. مسئله ای که هم ایران و هم آسیای مرکزی را از نقش آفرینی و جایگاه مطلوب خود دور می سازد. در پژوهش حاضر، ضمن بررسی علایق و زمینه های حضور قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در آسیای مرکزی، سعی خواهد شد به موانع و چالش های همگرایی میان ایران و کشورهای آسیای مرکزی بپردازیم. نتایج این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته است نشان می دهد، علی رغم وجود زمینه های مناسب همگرایی چالش هایی بر سر راه این امر وجود دارد که عمده ترین آن ها را می توان در حضور قدرت های فرا منطقه ای، تضاد منافع قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای حاضر در آسیای مرکزی، تبلیغات منفی علیه جمهوری اسلامی ایران، نبود استراتژی بلند مدت ایران در این منطقه و محور قرار ندادن مشترکات در روابط دو جانبه، نام برد.
۴.

مناقشات منطقه شاخ آفریقا، ماهیت و ریشه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ماهیت مناقشات منطقه شاخ آفریقا ریشه یابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 969 تعداد دانلود : 780
مناقشه یا منازعه به عنوان پدید ه ای که منعکس کنندة کنش و واکنش ملت ها، دولت ها، گروه های اجتماعی و افراد بر سر منافع، ارزش ها و امیال می باشند، تجلی ترکیب سه اصل جغرافیا، سیاست و قدرت است. مطالعه ژئوپلتیک مستلزم بررسی سرزمین، قدرت و کشمکش میان گروه ها، ملت ها و کشورهاست. شدت منازعات در نقاط مختلف جهان بسته به میزان اهمیت استراتژیک هر منطقه متغیر است. با این حال، همه مناطق ژئوپلتیک جهان کم و بیش منازعه و کشمکش را تجربه کرده اند. برخی مناطق جهان به لحاظ اهمیت ژئوپلتیکی که برای امنیت جهانی دارند، مورد توجه ویژه هستند و ایجاد نا امنی در آن ها به سرعت به خارج از منطقه گسترش می یابد و چه بسا امنیت جهانی را با خطر مواجه می سازد. آشکار است که درگیری و منازعه در این مناطق تفاوت بسیاری با مناطقی دارد که درجه پایین تری از اهمیت را دارند.منطقه شاخ آفریقا، به عنوان یکی از مناطق استراتژیک جهان، جزء پر مناقشه ترین مناطق نیز به شمار می آید. درگیری بین اریتره و اتیوپی، جنگ داخلی در سومالی، تجزیه طلبی و عدم ثبات سیاسی در سودان، درگیری های مذهبی بین مسیحیان و مسلمانان و همینطور مناقشه بین اعراب و آفریقایی ها و... نمونه هایی از این مناقشات هستند. در پژوهش حاضر که با روش توصیفی – تحلیلی انجام گرفته است، به دنبال شناخت ماهیت و ابعاد مختلف مناقشات در این منطقه و ریشه یابی علل شکل گیری این مناقشات هستیم. نتایج پژوهش نشان می دهد، ریشه و منبع مناقشات در این منطقه متعدد است اما در عین حال به دو بخش ریشه های داخلی و خارجی تقسیم می شود. استعمار، بی ثباتی سیاسی، اختلافات ارضی و مرزی، فقر و سطح پایین توسعه اقتصادی، دخالت و نفوذ قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای، کارشکنی و دخالت اسرائیل، عدم کارآمدی نهادهای منطقه ای و بین المللی و... از موارد شکل دهنده به این مناقشات است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان