فخرالدین سیمکانی

مقدمه: سیستم اطلاعات بیمارستان نقش مهمی در افزایش کیفیت درمان در بیمارستان ها دارد. سیستم اطلاعات بیمارستان به عنوان نظام اطلاعاتی تلقی می شود که می تواند تأثیر فراوان بر اثربخشی و کارایی مدیریت بیمارستان داشته باشد. نظام ارزیابی به عنوان یکی از مباحث مهمی است که در نظام مدیریت مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. در این مقاله به ارزیابی سیستم اطلاعات بیمارستان (HIS یا Hospital information system) بر اساس مدل Ahitof and Newman پرداخته شده است و هدف کلی این پژوهش، ارزیابی سیستم اطلاعات بیمارستان هایی بود که از نرم افزار کوثر (نسخه ی جدید) استفاده می کردند. روش بررسی: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی و پیمایشی از شاخه ی میدانی بود که در سال 1391 انجام گرفت و ابزار جمع آوری اطلاعات داده های آن آمیزه ای از ابزار کتابخانه ای و میدانی بود. جامعه ی آماری این پژوهش، ده بیمارستان بود که زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی بودند و همه از سامانه ی کوثر یاری گرفتند. جامعه ی آماری این پژوهش 209 نفر از اپراتورهای شیفت صبح بودند که با توجه به محدود بودن حجم جامعه، نیازی به نمونه گیری نبود و کل جامعه از طریق سرشماری مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از پرسش نامه ی استاندارد Ahitof and Newman استفاده شد و عملیات بومی سازی انجام گرفت. پرسش نامه شامل 37 سؤال بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت بود. روایی محتوایی سؤالات پرسش نامه از طریق پانل نخبگان (از 5 نفر از اساتید متخصص در سیستم های اطلاعاتی مدیریت و مسؤولین HIS با سابقه ی بالا) تأیید شد و پایایی آن نیز از طریق Alpha Cronbakh، 85/0 محاسبه گردید (در صورتی که ضریب پایایی از 75/0 بیشتر می شد مورد قبول بود). جهت تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها: نتایج مربوط به پرسش نامه نشان داد که از سه فرضیه ی پژوهش (یعنی وجود ابعاد زمانی، محتوایی و ساختار) دو فرضیه یعنی ابعاد زمانی و محتوا در سطح اطمینان 95/0 مورد تأیید قرار گرفتند و در سطح ساختار در حد مطلوبی نبوده است. نتیجه گیری: HIS حاکم بر سازمان از لحاظ به موقع بودن، به هنگام بودن، صحت، مرتبط بودن، ایجاز و تناسب در وضعیت مطلوبی بوده اما از لحاظ بسامد، دوره ی زمانی، جامعیت در حد مطلوبی نبود و نیاز به ارایه ی راه حل هایی برای آن ها است. نیاز است سیستم اطلاعات بیمارستان از لحاظ ساختاری مورد بازنگری و تجدید نظر قرار گیرد و نیاز است که اطلاعات با جزییات بیشتر و در قالب نمودارهای آماری متفاوت ارایه گردد و نیز نسخه ی سوم نرم افزار کوثر با اصلاحات جدید ارایه گردد.