مازیار جفرودی

والتر بنیامین هرچند منسوب به مکتب فرانکفورت است، اما هم در مبانی تفکر و هم در مواجهه با مارکسیسم و سبک تأملات و سلوک زندگی، پدیده¬ای است متفرّد. تأملات او درباره زبان، ترجمه، تاریخ و... بر جریان¬های فلسفی، هنری، نقد و نظریه بسیار مؤثر بوده است. به-رغم نظر کسانی که تفکر او را فاقد انسجام و پیوستگی می¬دانند، دغدغه بنیادین بنیامین در نوشته¬هایش، تصویرِ «فقدان»، «فاصله» و «گمشدگی» به¬ قصد راهیابی به «رهایی و رستگاری» است. دو مضمون اصلی تفکر او، «فلسفه زبان» و «فلسفه تاریخ» است. «نظریه زبان» او به «نظریه ترجمه» و حوزه¬های دیگری چون معنا، تمثیل، تأویل، نقد ادبی، تراژدی، قصه و رمان راه یافت و بر همین مبنا او به نقد تاریخ باوری و فلسفه تحصّلی روی آورد و از زبان شناسی، نشانه¬شناسی و نقد به معنای متعارف یا مسلط فاصله گرفت. این تحقیق می-کوشد تا به کانون نظریه بنیامین، یعنی زبان و ترجمه، و به تبعِ آن به تأثیر آنها در عرصه-های ادبی بپردازد.

والتر بنیامین هرچند منسوب به مکتب فرانکفورت است، اما هم در مبانی تفکر و هم در مواجهه با مارکسیسم و سبک تأملات و سلوک زندگی، پدیده¬ای است متفرّد. تأملات او درباره زبان، ترجمه، تاریخ و... بر جریان¬های فلسفی، هنری، نقد و نظریه بسیار مؤثر بوده است. به-رغم نظر کسانی که تفکر او را فاقد انسجام و پیوستگی می¬دانند، دغدغه بنیادین بنیامین در نوشته¬هایش، تصویرِ «فقدان»، «فاصله» و «گمشدگی» به¬ قصد راهیابی به «رهایی و رستگاری» است. دو مضمون اصلی تفکر او، «فلسفه زبان» و «فلسفه تاریخ» است. «نظریه زبان» او به «نظریه ترجمه» و حوزه¬های دیگری چون معنا، تمثیل، تأویل، نقد ادبی، تراژدی، قصه و رمان راه یافت و بر همین مبنا او به نقد تاریخ باوری و فلسفه تحصّلی روی آورد و از زبان شناسی، نشانه¬شناسی و نقد به معنای متعارف یا مسلط فاصله گرفت. این تحقیق می-کوشد تا به کانون نظریه بنیامین، یعنی زبان و ترجمه، و به تبعِ آن به تأثیر آنها در عرصه-های ادبی بپردازد.

گسترش نهادهای مدرن و نقش فعال آنها در زندگی بشر، موجب نفوذ پیامدهای مدرنیته در ابعاد گوناگون زندگی انسان عصر مدرن شده است. یکی از نهادهای مدرن، دانشگاه و یکی از جنبه های فردی که دستخوش تحول شده است، نگرش دینی است. هدف مقاله حاضر، فهم چگونگی تأثیرپذیری هویت دینی جوانان از محیط دانشگاه است. در تحقیق حاضر از نظریه پیتر برگر و روش روان شناسی گفتمانی که با روش مراجع محوری تکمیل شده است، استفاده شده و با 13دانشجو و 5 غیر دانشجو مصاحبه عمیق صورت گرفته است. پس از تحلیل متن مصاحبه ها و کدبندی سه مرحله ای توصیفی، تفسیری و تبیینی، نتیجه حاکی از آن است که با وجود تأثیر دانشگاه در گستردگی زیست جهان دانشجویان و تقویت روحیه پرسش گری در آن ها، چگونگی بهره بردن از این امکان و برداشت از اطلاعات، به زمینه های پیش از ورود به دانشگاه و تمایلات درونی دانشجویان بستگی دارد.

ایران در چند دهه اخیر یکی از کشورهای مهاجرفرست جهان به شمار می رود. مهاجرت ایرانیان را می توان در قالب سه موج مهاجرت، به سه دوره زمانی تقسیم بندی کرد: الف) سال های 1979-1950 که عمده مهاجرت ها به منظور تحصیلات عالی و به قصد بازگشت به ایران بود؛ ب) سال های 1995-1979 که بیشتر مهاجرت ها، مهاجرت های اجباری به دلیل انقلاب و جنگ بود؛ ج) سال های 1995 تاکنون که اکثر مهاجرت ها با اهداف اقتصادی و به منظور دستیابی به ثبات و زندگی بهتر و بدون قصد بازگشت به کشور است. هدف این پژوهش بررسی خاطره و احساس نوستالژی ایرانیان مهاجر در این سه دوره زمانی است. بدین منظور از نظریه های حافظه جمعی و نوستالژی برای تحلیل یافته ها استفاده شد. این پژوهش کیفی است و داده های آن از طریق مصاحبه های عمیقِ مجازی (اسکایپ و واتس اپ) به دست آمد. در این مطالعه با 11 مهاجر ساکن کشورهای استرالیا، آلمان، هلند و سوئد مصاحبه شد. نتایج نشان می دهد خاطرات و نوستالژی ها در گروه اول عمدتاً حول خاطرات کودکی، در گروه دوم با محوریت فعالیت های سیاسی و در گروه سوم بر محور مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی قرار دارند. خاطرات گروه اول و دوم بیشتر با احساس نوستالژی همراه است و احساس نوستالژی در هر سه دوره در مردان مصاحبه شده بیش از زنان است.