حمیدرضا حقانی

وبلاگ ها ابزارى بدیهى براى کتابداران هستند. سه راه عمده براى کاربرد وبلاگ ها در حوزه کتابدارى عبارتند از: استفاده شخصى کتابداران براى روزآمد کردن اطلاعات، به عنوان منبعى قابل توجه براى کاربران و به عنوان راهى جهت تهیه اطلاعات در مورد کتابخانه ها و خدمات آنها. هدف این مطالعه مقایسه وبلاگ هاى کتابخانه ها و کتابداران ایرانى با وبلاگ هاى برتر کتابدارى دنیا جهت شناسایی نقاط ضعف و قوت و طراحی بهتر این وبلاگ ها می باشد. روش بررسی: پژوهش حاضر با استفاده از روش پیمایشی- توصیفى و به طور تطبیقى به مقایسه وبلاگ هاى کتابخانه ها و کتابداران ایرانى با وبلاگ هاى برتر کتابدارى دنیا در سال 1385 انجام گردید. تعداد 79 وبلاگ از وبلاگ هاى کتابخانه ها و کتابداران ایرانى و 10 وبلاگ برتر کتابدارى دنیا در سال 2006 به عنوان جامعه پژوهش انتخاب شدند. روش گردآورى داده ها مشاهده مستقیم و ابزار گردآورى چک لیستى بود که عناصر اصلى آن از پژوهش هرینگ و همکاران اقتباس شده و بر اساس مشاهدات و تجربه نگارنده، مشورت با اساتید و وبلاگ نویسان و مقایسه با وبلاگ هاى برتر، موارد دیگرى نیز به آن اضافه شده است. در این چک لیست عناصر مشخصات کلى، مشخصات نویسنده/نویسندگان، تاریخ و سطح فعالیت وبلاگ، جنبه هاى فنى، محتواى کلى، وضعیت لینک دهى و نظرات مدنظر قرار گرفت. داده هاى گرآورى شده با استفاده از روش هاى آمار توصیفى تحلیل شد. یافته ها: از نظر نوع وبلاگ هاى ایرانى مشخص شد که 67درصد این وبلاگ ها از نوع فیلتر و 14 درصد از نوع دانش مى باشند. اطلاع رسانى در مورد رشته و اخبار دنیاى کتابدارى ( 18 درصد)، هم اندیشى و برقرارى ارتباط بین کتابداران و ارایه فعالیت ها ( 9 درصد ) و درج اطلاعات علمى، مقالات و ترجمه ها ( 9 درصد) رایج ترین اهداف وبلاگ هاى ایرانى را تشکیل مى داد. بررسی عناصر مختلف ساختاری در وبلاگ های کتابداران ایرانی نشان داد 5/40درصد وبلاگ های ایرانی بین 50تا 75 درصد عناصر مربوط به مشخصات نویسندگان، 4/97درصد وبلاگ های ایرانی بین 50تا 75 درصد عناصر جنبه های فنی پست ها، 48/78درصد وبلاگ های ایرانی زیر 50 درصد جنبه های فنی کلی، 55/64درصد وبلاگ های ایرانی زیر 50 درصد عناصر محتوای کلی و 42/43درصد این وبلاگ ها زیر 50 درصد انواع پیوندها را در وبلاگ های خود رعایت نموده اند. در مجموع 54/65 درصد عناصر ساختارى در وبلاگ هاى برتر کتابدارى و 90/49 درصد در وبلاگ هاى ایرانى وجود داشته است. نتیجه گیری: بررسى مشخصات ساختارى سبب رتبه بندى وبلاگ هاى کتابخانه ها و کتابداران ایرانى و وبلاگ هاى برتر کتابدارى دنیا بر اساس مجموعه امتیازهاى کسب شده گردید. وبلاگ گروهی کتابداران ایران با امتیاز 95/80 درصد رتبه اول و وبلاگ ناکتابدار با امتیاز 26/17 درصد رتبه هفتاد و نهم را از نظر ساختار در وبلاگ های ایرانی کسب کردند. در وبلاگ های برتر کتابداری دنیا نیز وبلاگ Academic Librarianبا امتیاز 14/82% در رتبه اول و وبلاگ conservator با امتیاز 76/29 درصد در رتبه دهم از نظر ساختاری قرار گرفت. در این رتبه بندى 23/58 درصد وبلاگ هاى ایرانى و 20 درصد وبلاگ هاى برتر کتابدارى دنیا زیر 50 درصد عناصر ساختارى را در طراحى وبلاگ ها رعایت کرده اند."