سوران بهرام پور

هدف تحقیق حاضر، بررسی اثر تجربه قبلی در بهینه سازی اثر الگوی ماهر هنگام یادگیری یک تکلیف حرکتی پیچیده است. 45 دانشجو (22 دختر، 23 پسر) به صورت تصادفی در سه گروه تجربه جسمانی (PE)، تجربه مشاهده ای (OE) و تجربه آموزشی (IE) قرار داده شدند. آزمایش شامل دو دورة یادداری و اکتساب بود. برای این تحقیق دو تکلیف پیچیده (الف و ب) در نظر گرفته شد که روی یک دستگاه زمان بندی متوالی تعریف شده بودند. تفاوت بین سه گروه در نوع تجربه ای بود که قبل از مشاهدة الگوی ماهر در دورة اکتساب می گذراندند. پس از مشاهده، هر سه گروه به اجرای جسمانی تکالیف در چهار بلوک شش کوششی پرداختند. در طول آزمایش، تغییرات خودکارآمدی با استفاده از پرسشنامه خودکارآمدی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد در دوره اکتساب دو گروه (PE) و (OE)، در مقایسه با (IE) خطای زمان بندی نسبی کمتری در تکلیف «ب» دارند. در دوره یادداری نیز دو گروه (PE) و (OE) در خطای زمان بندی نسبی و مطلق تکلیف «ب» ضعیف تر از گروه (IE) بودند (05/0>P). همچنین مشخص شد پس از مشاهده الگوی ماهر، باور خودکارآمدی دو گروه (PE) و (OE) افزایش یافته است (05/0>P)، در حالی که چنین روندی در گروه IE ملاحظه نشد (05/<P). به طور کلی، هر نوع تجربه ناموفق قبل از مشاهده الگوی ماهر باعث بهینه سازی اثرات الگو می شود که می تواند به سبب نقش خودکارآمدی باشد.

هدف تحقیق حاضر، بررسی تأثیر الگودهی به روش دامنه ای بر یادگیری یک تکلیف زمان بندی متوالی بود. در این آزمایش 28 آزمودنی راست دست داوطلب (14 پسر، 14 دختر، 19 تا 20 سال)، از لحاظ نوع الگودهی به دو گروه دامنه ای و جفت شده تقسیم شدند. تکلیف آزمودنیها حرکت در مسیر از قبل مشخص شده با فشردن کلیدهای 2، 6، 8 و 4 یک دستگاه زمان بندی متوالی و حفظ زمان بندی مطلق معین بود. افراد گروه دامنه ای، هرگاه از دامنه معین خطای زمان بندی مطلق خارج میشدند، الگو دریافت میکردند، درحالیکه گروه دیگر با گروه دامنه ای جفت شده بود. آزمایش در 4 روز جداگانه انجام گرفت و شامل مراحل اکتساب، یادداری و انتقال بود. برای سنجش دقت عملکرد از خطای زمان بندی مطلق استفاده شد. براساس نتایج تحلیل عاملی واریانس مرحله اکتساب، هرچند کاهش معنی داری در خطای زمان بندی مطلق دو گروه الگودهی دامنه ای و جفت شده رخ داد، بین تغییرات ایجادشده در دو گروه طی این دوره تفاوت معنی داری وجود نداشت. نتایج آزمون یادداری و انتقال نشان داد که خطای گروه الگودهی دامنه ای، کمتر از گروه جفت شده بود. مطابق پیش بینی نظریه نقطه چالش، نتایج نشان داد که الگودهی دامنه ای، تکنیکی مناسب برای تطبیق شرایط یادگیری با نیازهای یادگیرنده است. همچنین بر اساس نتایج این تحقیق، روش دامنه ای که پیش از این مزایای آن در حوزه برنامه های ارائه KR اثبات شده، به خوبی به حیطه یادگیری مشاهده ای تعمیم پذیر است.