سید مرتضی رضوانی

این پژوهش با هدف بررسی مفهوم تحمل و مدارا و نقش آن در رهبری سازمان و نیز تعیین شاخصهای تحمل و مدارا از دیدگاه اندیشمندان غربی و آموزه­های اسلامی بویژه کتاب گرانقدر نهج­البلاغه به صورت تحلیل محتوا انجام شده است. روش گردآوری داده ها کتابخانه ای است. در این پژوهش متون گوناگون در مورد تحمل و مدارا از دیدگاه اندیشمندان غربی و اسلامی و کتاب نهج البلاغه مورد بررسی قرار گرفت . سپس بر اساس یافته های مرحله اول، شاخصهای تحمل و مدارا و فراوانی هر مقوله در کتاب نهج البلاغه مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان داد که تحمل و مدارا در رهبری سازمان نقشی مهم دارد. شاخصهای تحمل و مدارا در این پژوهش عبارت است از: پذیرش اشتباه دیگران، توهین نکردن به دیگران، احترام به آزادی، عدالت اجتماعی و مدنیت، تحمل عقاید مخالف، عدم استفاده از زور و اجبار در حد امکان، داشتن رفتار نیک با دیگران، عدم استفاده از خشونت و تندخویی، توجه به عدالت، نفوذ در دلها از طریق خوش رفتاری و خوش خلقی. تواضع و فروتنی در مقابل دیگران، حلم، بردباری و صبر، رفق نرمی و مدارا کردن.

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه بین ابعاد جو اخلاقی و رضایت شغلی کارکنان اداره های آموزش و پرورش شهر اصفهان در سال تحصیلی 89-1388 بود. روش پژوهش توصیفی(همبستگی) بوده، جامعه مورد مطالعه شامل 735 نفر از کارکنان شش ناحیه آموزش و پرورش شهر اصفهان بود که با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم نمونه تعداد 205 نفر از کارکنان انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل دو پرسشنامه بود: اولی مربوط به جو اخلاقی در سازمان، دارای 29 سوال و نُه بعد توسط ویکتور و کالن(1987) و پرسشنامه دوم مربوط به رضایت شغلی، دارای 20 سؤال که توسط لی(2000)، با مقیاس پنج درجه ای لیکرت ساخته شده اند، استفاده شد. ضریب پایایی پرسشنامه ها با استفاده از آلفای کرونباخ در جو اخلاقی (76/0) و رضایت شغلی (87/0) به دست آمد. برای تعیین میزان همبستگی بین ابعاد جو اخلاقی و رضایت شغلی از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که جو نفع شخصی با رضایت شغلی رابطه داشت (05/0 .(P< و ابعاد منفعت سازمان و کارایی، دوستی، اخلاق شخصی و روّیه های سازمانی هیچ رابطه ای با رضایت شغلی نداشتند (05/0 P> ). همچنین، جوّ علایق تیمی، مسئولیت اجتماعی و قوانین و کدهای حرفه ای رابطه مثبت و معناداری با رضایت شغلی داشته است (05/0 P< ).