محمدتقى نظرپور

قرارداد استصناع یا سفارش ساخت کالا، امروزه به دلیل کاربرد وسیع آن در بسیارى از جوامع در عرصه نیازهاى شخصى و اجتماعى به صورتى گسترده رواج دارد. امروزه بسیارى از شرکت ها، نهادها و مؤسسات، کالاهایى را تقاضا مى کنند که نه تنها هم اکنون موجود نیست، بلکه از ابتدا تا انتها باید اجزاى آن با ویژگى هاى مورد نظر طراحى و ساخته شود. در این موارد شرکت سازنده اگر سفارش ساخت نداشته باشد، تن به ساخت این کالا نمى دهد; زیرا چه بسا در فروش یا حتى در تأمین مالى، براى خرید مواد اولیه مورد نیاز، براى ساخت آن نیز دچار مشکل شود. این قراردادها در قالب عقد استصناع به سهولت قابل انعقاد است. با مراجعه به منابع موجود فقهى به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم که آیا عقد استصناع در دیدگاه فقهاى پس از شیخ، عقدى مندرج در دیگر عقود است (عدم استقلال) یا عقدى مستقل محسوب مى شود. نتایج به دست آمده حکایت از آن دارد که عقد استصناع را در قالب بیع مستقل و یا عقد مستقل مى توان تصحیح کرد.