قدسیه بخشی

واکاوی ریشه های نابرابری و نسبت آن با توسعه اقتصادی - اجتماعی به یکی از دیرپاترین مجادلات تاریخ علم اقتصاد در عرصه های نظری و سیاستگذاری های عملی تبدیل شده است. بررسی سیر تحولات نابرابری در دو سطح درون کشوری و بین المللی علاوه بر اینکه نشان دهنده افزایش حساسیت ها نسبت به آن و لزوم توجه جدی است، حاکی از پیچیدگی های بسیاری در عرصه های علوم اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، به خصوص در کشورهای در حال توسعه است. مطالعه آرای متقدمین و بررسی نظرهای رقیب به نحوی که دربردارنده تجربه های کشورهای موفق و ناموفق در تحقق برابری و توسعه باشد، می تواند در ارائه طریق برای تصمیم گیران و دغدغه مندان توسعه کشور نقش روشنگرانه و بسزایی داشته باشد.در این پژوهش با رویکرد تحلیلی – توصیفی، تبیین نظری ارتباط متقابل نابرابری و رشد انجام و با تمرکز بر مجاری اثرگذاری مثبت و منفی نابرابری بر رشد، مهمترین آنها همراه با سازوکار اثرگذاری مطرح می شوند. در پایان نیز ضمن ارائه شواهد آماری، دلالت های موضوع برای اقتصاد ایران مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. نتایج نشان می دهد کارکردهای ضد توسعه ای نابرابری در اقتصاد ایران از دو مجرای مهم رانت جویی و تغییر الگوی مصرف و ایجاد وابستگی قابل بررسی است.

پژوهش در خصوص خاستگاه آزادی مدرن مستلزم بررسی دو نکته است. یکی شرایطی که منجر به تقاضای آزادی شد و دیگری مبدأ این ایدئولوژی که آزادی را به عنوان یک آرمان اساسی جامعه ارتقاء داد (ایدئولوژی که نیروی محرک شکل گیری جهان امروزی است). این تفکر که آزادی مدرن را محصول بخشی از جهان می داند و مربوط به تقریباً هزار سال پیش می شود، متناقض است. اما امروزه به این دیدگاه رسیده ایم که شرایط محتمل بیشتری برای این امر در جوامع مختلف وجود دارد. به عنوان مثال، جوامعی با اقتصادهای پیشرفته تر و علوم و فنون پیچیده تر که توجه بیشتری به هنر، ادبیات و به طور کلی دانش داشته اند از جمله این جوامع بوده اند. در حقیقت، توسعه و پیشرفت غرب مرهون پیشرفت نسبی تمام شاخص های مربوط به تمدن های توسعهیافته گذشته و همچنین پیشرفت آزادی بوده است. این پژوهش برای یافتن خاستگاه آزادی فراتر از تمرکز حول نحوه حکومت و سیاست است. بنابراین، می بایست توضیحی برای رشد و ترقی فراگیر و سراسری در غرب ارائه گردد.