سید علی حسنی

جنبش پنطیکاستی، که در اوائل قرن بیستم و با تأکید بر مسئله بازگشت قریب الوقوع مسیح پا به عرصه وجود نهاد، در ابتدا، تمرکز خود را بر تبشیر مسیحیت و جذب حداکثری وقف کرد. اما با گذشت چند دهه و عدم ظهور مجدد مسیح، رویکردهای تبشیری خود را به مسائل این جهانی، فرهنگی اجتماعی معطوف کرد. توجه به امر کلیساسازی، بومی سازی کلیساها و رهبری آنها و سیاق گرایی فرهنگی، از عمده رویکردهای فرهنگی و توجه به اقشار ضعیف جامعه در کنار توجه به جوانان و مسئله رهبری آنها در کلیساها، تبلیغات شهری و خیابانی و همچنین، مشارکت در امور عام المنفعه، از مهم ترین رویکردهای اجتماعی پنطیکاستی ها محسوب می شود. این پژوهش، با بررسی منابع مکتوب پنطیکاستی در پی آن است، تا پس از معرفی عمده رویکردهای فرهنگی اجتماعی پنطیکاستی ها در حوزه تبشیر، با روش تحلیل داده ها، ثابت کند که مقوله کلیساسازی و رهبری در میان پنطیکاستی ها، با چالش هایی روبرو بوده، توجه نکردن به نخبگان جوامع، از مهم ترین اشکالات این رویکرد محسوب می شود.

عصر روشنگری مرحله ای بسیار مهم در تاریخ تحولات علمی در غرب به حساب می آید. این تحولات گسترده، تأثیرات فراوان بر الهیات مسیحی بر جای گذاشته است. تحولاتی که متألهان مسیحی را وادار به دست برداشتن از باورها و اعتقادات چند صد ساله خود کرده است؛ تحولاتی که نتایج آن، شکل گیری مکاتب جدید الهیاتی در مسیحیت است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، درصدد نشان دادن نقش و تأثیر دستاوردهای عصر روشنگری، در شکل گیری الهیات جدید مسیحی، بر اساس اندیشه های برخی متألهان جدید مسیحی (ریچل، بولتمان و پانن برگ) است. یافته های این پژوهش حاکی از این است که دستاوردهای عصر روشنگری، باورهای اساسی مسیحیت، یعنی معجزات، حجیت کتاب مقدس، براهین اثبات وجود خدا، مکاشفه (وحی)، آموزه گناه نخستین و هویت و اهمیت عیسی را در بوته تردید قرار داد. ازاین رو، هریک از متألهان مسیحی، با طرح ایده هایی جدید درصدد رفع این مشکل برآمدند.

تحولات گسترده ای که غرب مسیحی از رنسانس تا به امروز به خود دیده است، موجب چالش های گسترده در زمینه های مختلف شده است. از جملة این تحولات، تغییر دیدگاه های متألهان مسیحی نسبت به کتاب مقدس است که چالش هایی با دیدگاه سنتی از آن ایجاد کرده است. این مقاله، با روش توصیفی تحلیلی درصدد دستیابی به چالش هایی است که تصاویر جدید از کتاب مقدس، ایجاد کرده است. حاصل یافته های پژوهش حاکی از آن دارد که از جهات مختلف، دیدگاه سنتی از کتاب مقدس، به چالش کشیده شده و قابل پذیرش نمی باشد، به گونه ای که گروه هایی همچون فمینیست ها درصدد حذف کتاب مقدس فعلی و جایگزین کردن کتاب مقدس فمینیستی برآمده اند.

مسیحیت صهیونیستی، از اساس بر محور باور به «صلح جهانی» در سایه ملکوت هزارساله مسیح شکل گرفته است. نوشتار پیش روی با تحلیل اسنادی به بررسی و نقد مبانی صلح جهانی در مسیحیت صهیونیستی می پردازد. اندیشه صلح جهانی در این مکتب بر پیشگویی های انبیا در کتاب مقدس، مکاشفه خاص خدا در مسیح، هزاره گرایی، مسیحا گرایی، تدبیرگرایی، شرّ بودن جهان و تحت سیطره قدرت های شیطانی بودن آن، و تعالیم صریح مسیح و رسولان درباره صلح، مبتنی است. برخی از این مبانی، نظیر دعوت مسیح و رسولان به صلح، و بازگشت مجدد مسیح و نقش ایشان در تحقق صلح جهانی، البته بر اساس تفسیر قابل قبول، درست اند. آنان از یک مبنای کتاب مقدسی، یعنی برابری و برادری تمام بشر از جهات خدای واحد، پدر و مادرِ واحد و پیشوای واحد، غافل اند. سایر مبانی، از ناحیه عقل، کتاب مقدس و نیز از جانب دیگر گروه های مسیحی، دارای اشکال است که در این نوشتار بیان شده اند.