مهدی بزرگ زاده

یکی از سیاست هایی که پس از انقلاب اسلامی در آن تحولی عظیم ایجاد شد، رویکرد نگاه به سایر بازیگران عرصه منطقه ای و جهانی بجای نگاه و وابستگی مطلق به غرب بود. یکی از کشورهای همسایه ایران که از نظر ژئواکونومیکی دارای امتیازهای فراوانی بوده، کشور جمهوری ترکیه است. لذا سؤال اساسی این است که «منابع ژئواکونومیکی تنش در روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه کدامند؟». این پژوهش از نوع کاربردی – توسعه ای بوده و به روش توصیفی-تحلیلی و پیمایشی انجام گردیده است. در نهایت تعدادی از تنش های محتمل در قالب مؤلفه ژئواکونومیکی شناسایی شده و برای کسب نظر و دیدگاه متخصصین این حوزه پرسشنامه ای در خصوص اینکه هر یک از این تنش ها چه میزان روابط سیاسی دو کشور را تحت شعاع قرار می دهد، تهیه و در اختیار صاحب نظران قرار گرفت. پس از جمع آوری اطلاعات حاصل از پرسش نامه به تجزیه وتحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS پرداخته شد.  نتیجه حاصل از این واکاوی و تجزیه وتحلیل نشان می دهد در مؤلفه ژئواکونومیک تنش هایی وجود داشته و در مجموع شش تنش مورد تأیید قرار گرفت. در ادامه مهم ترین منبع تنش ژئواکونومیکی، رقابت دو کشور جهت نفوذ در بازارهای منطقه قفقاز و آسیای مرکزی و مخالفت مشترک ترکیه و آمریکا با طرح های عبور خطوط لوله نفت و گاز آسیای مرکزی از فضای سرزمینی ایران جهت انتقال به اروپا مشخص گردید.