هدایت سیاح البرزی

زمینه و هدف: کمبود آب و خشک سالی از بزرگ ترین چالش هایی است که توسعه کشاورزی کشور در آینده با آن مواجه خواهدبود. در دهه های اخیر تغییرات آب وهوایی (کاهش بارش)، جهش رشد جمعیت ایران (۷۸) میلیون نفر و مصرف سرانه آب تجدیدپذیر، کشاورزی نادرست و نادیده گرفتن مزیت ها با توجه به وضعیت گرم وخشک کشور، مدیریت نادرست و عطش توسعه، منجر به بحران های شدید خشک سالی یا خشک سالی اجتماعی اقتصادی (ورشکستگی آبی) در ایران و در نتیجه پیامدهای زیان بار این فاجعه شده است. هدف پژوهش حاضر شناسایی و پهنه بندی خشک سالی در استان بوشهر طی دوره (۱۳۸۴-۱۳۹۳) و تحلیل پیامدهای انتظامی و آسیب های اجتماعی ناشی از آن است.روش: روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و ماهیت آن کاربردی و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای است. در پژوهش از نمایه استاندارد بارش «اس پی آی» و تکنیک رتبه بندی «تاپسیس» برای تحلیل داده ها استفاده شده است.یافته ها: بیانگر این است که سال های (۱۳۸۸ و ۱۳۸۹) سال های پیک خشک سالی بوده که در سطح وسیع و با شدت زیاد تمام ایستگاه های منطقه را دربرگرفته است. در سال های بعدی نیز روند افزایشی خشک سالی تداوم داشته است. اگرچه در سال های قبل از (۱۳۸۸ و ۱۳۸۹) خشک سالی ها در سطح استان به صورت خشک سالی ضعیف رخ داده است.نتایج: نتایج پژوهش از طریق بررسی شاخص های مهاجرت، طلاق و... و ارتباط آن ها با بحران های خشک سالی در استان بوشهر طی دوره زمانی (۱۳۸۴-۱۳۹۳) نمایانگر رابطه معنادار و مثبت بین تمامی پارامترهای موردمطالعه با پدیده خشک سالی بوده است، به گونه ای که با افزایش روندهای خشک سالی، افزایش معناداری در تمامی شاخص ها دیده شد و حتی در آینده نزدیک شدت بحران خشک سالی، می تواند منجر به جنگ پنهان (جنگ آب) شود که هشداری بسیار جدی برای مردم و مدیران خواهدبود.

فضا های شهری یکی از تاثیرگذارترین عوامل در هدایت الگو های رفتار فردی و اجتماعی افراد هستند. تمامی رفتار های انسان در فضا های معینی شکل می گیرد که بستر رفتار به شمار می آیند. از سوی دیگر، با افزایش رشد شهرنشینی در بسیاری از نواحی ایران، مشکلات و نارسایی های زندگی شهری افزوده شده است. از جمله این مشکلات می توان به افزایش جرم و جنایت در مناطق پیراشهری اشاره کرد. از همین رو، با طراحی محیطی محیط می توان از بروز جرم در این مناطق تا حدی جلوگیری کرد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، طراحی محیطی و تاثیر آن در پیشگیری از جرم در فضا های پیراشهری کلانشهر کرج مبتنی بر رویکرد CPTED در هشتگرد می باشد. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی، مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می باشد. همچنین به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS، مدل FAHP استفاده شد. ، به منظور مطالعه عمیق (تاثیرات طراحی محیطی و در پیشگیری از جرم در منطقه پیراشهری هشتگرد)، از آزمون رگرسیون استفاده گردیده شد. نتایج نشان داد، طراحی محیطی در پیشگیری از جرم در منطقه پیراشهری هشتگرد تاثیر مثبتی دارد. در ادامه نیز به منظور ارتباط بین شاخص های طراحی محیطی و پیشگیری از جرم در منطقه پیراشهری هشتگرد، از رگرسیون چندگانه خطی استفاده شد. نتایج نشان داد، میزان همبستگی بین شاخص های طراحی محیطی و پیشگیری از جرم در منطقه پیراشهری هشتگرد برابر با 68/0 درصد است، این مقدار گویای همبستگی قوی بین دو متغیر میباشد.در نهایت به منظور رتبه بندی شاخص های (طراحی محیطی) از تحلیل سلسه مراتبی فازی(FAHP)، استفاده شده است. نتایج نشان داد، به ترتیب شاخص های کنترل دسترسی با وزن 235/0، نظارت طبیعی با وزن 221/0تقویت قلمرو های طبیعی با وزن 189/0، حمایت از فعالیت های اجتماعی با وزن 154/0، تعمیر و نگهداری با وزن 134/0، بالاترین و پایین ترین رتبه را در کاهش میزان جرم خیزی در منطقه پیراشهری هشتگرد به خود اختصاص داده اند.

شرق تهران به واسطه قرار گرفتن در محدوده مواصلاتی شرق کشور از موقعیت خاصی برخوردار است که عواملی مانند اختلاف طبقاتی، مهاجرپذیری، توسعه ناموزون شهر و به وجود آمدن حاشیه نشینی و همچنین ناکارآمدی بافت های شهری، وجود فرهنگ های مختلف و چه بسا ناسازگاری، بیکاری و فقر، فخرگرایی، تعطیلی مشاغل و واحدهای اقتصادی و صنعتی و غیره سبب افزایش وقوع جرائم در آن محدوده شده است. برای کاهش و مقابله با وقوع جرائم، آگاهی از روند جرائم در سال های متوالی و مکان ها، اهمیت بالایی دارد. ازاین رو پژوهش حاضر باهدف الگویابی مکانی  فضایی جرم نزاع و درگیری استان تهران تدوین شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، توصیفی-تحلیلی است. در این پژوهش نمونه آماری (۱۴) شهرستان در محدوده فرماندهی های شرق، غرب و تهران بزرگ است و از داده ها و اطلاعات نزاع و درگیری مربوط به سال (۱۳۹۸) استفاده شده است. در تحلیل های فضایی با استفاده از مرکز متوسط و بیضی انحراف معیار، خودهمبستگی فضایی و درون یابی و هموارسازی در محیط نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که از بین شهرستان های موردمطالعه شهرستان تهران از نظر مقدار نزاع در گروه خیلی زیاد قرار گرفته است. شهرستان های شهریار، رباط کریم و قدس در گروه زیاد، شهرستان های ورامین، اسلامشهر، بهارستان و ملارد از نظر نزاع و درگیری در گروه متوسط و در گروه پایین شهرستان های فیروزکوه، دماوند، پردیس، پاکدشت، پیشوا و قرچک جای گرفته اند. تحلیل های بیضی انحراف معیار و مراکز متوسط جرم نیز به خوبی نشان دادند که مرکزیت همه جرائم در پهنه شهرستان تهران در حاشیه غربی قرار گرفته و جهات حرکت رفتارهای مجرمانه نیز بسته به جرم متفاوت است. در اکثر جرائم این جهت، شرقی-غربی بوده و در مواردی نیز به شمال غربی و جنوب شرقی در تغییر بوده است. همچنین، خوشه بندی جرائم در سه خوشه (دسته) در محدوده مشخص شده نشان داد که حجم و تراکم در همه جرائم در پهنه شهرستان تهران (فرماندهی تهران بزرگ) جمع شده است و در اغلب سال ها محدوده شرق تهران در رتبه سوم و کمتر نسبت به دو فرماندهی دیگر قرار دارد.

زمینه و هدف: گردشگری یکی از مهم ترین موضوعاتی است که رابطه مستقیم و دو سویه با امنیت و مسایل امنیتی دارد. موضوع امنیت در مباحث گردشگری بسیار متنوع و بعضاً پیچیده است. علی رغم این که حضور گردشگران در مقاصد گردشگری می تواند بار مثبت امنیت در آن منطقه را افزایش دهد، اما ممکن است افرادی با قصد آسیب رسانی به امنیت مقاصد گردشگری اقداماتی علیه امنیت ملی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ... کشور انجام دهند. پژوهش حاضر به دنبال تبیین مسایل امنیتی شهر یزد ناشی از حضور گردشگران خارجی در ابعاد مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و...  به عنوان یک مقصد گردشگری است. روش شناسی: با استفاده از نظر کارشناسان و نخبگان از طریق توزیع پرسشنامه و مصاحبه، در بحث گردشگری و امنیت، نقاط قوت، ضعف، تهدید و فرصت های استان یزد در حوزه امنیت در گردشگری احصاء و معرفی شده است. جامعه آماری این پژوهش را مسئولین امنیتی شهر یزد تشکیل می دهند که با گردشگران خارجی در ارتباط هستند. تعداد جامعه آماری 30 نفر می باشد که از روش تمام شمار برای تکمیل پرسشنامه استفاده شده است. با انجام تحلیل های آماری داده های به دست آمده از پرسشنامه ها، جایگاه راهبردی یزد در ماتریس تحلیلی SWOT مشخص شده و بر اساس آن راهبردهای پیشنهادی جهت بهینه شدن عملکرد نهادهای امنیتی استان در زمینه گردشگری ارایه گردیده است. یافته ها: با توجه به یافته های پژوهش به نظر می رسد استان یزد در زمینه امنیت گردشگری خارجی، از نظر عوامل داخلی دچار ضعف بوده است و موقعیت این عامل در شهر یزد در حالت رقابتی قرار دارد که می توان نتیجه گرفت شهر یزد در زمینه امنیت اجتماعی گردشگری خارجی، از نظر عوامل داخلی دچار ضعف بوده است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از ماتریس ارزشیابی عوامل داخلی و ماتریس ارزشیابی عوامل خارجی، یزد در ارتباط با امنیت اجتماعی گردشگری، از نظر عوامل داخلی دچار ضعف است. نمره نهایی عوامل خارجی نیز برابر با 80/2 بوده و ازآنجاکه بیشتر از 5/2 می باشد، نشان از واکنش مناسب یزد در ارتباط با فرصت ها و تهدیدها دارد. ماتریس داخلی خارجی (IE) نیز نشان می دهد که شهر یزد در موقعیت رقابتی قرار دارد.

مساله و هدف: مساله امر به معروف و نهی از منکر از کلیدی ترین و اساسی ترین مساله اسلامی است، آیات و روایات بسیاری از جهات متعدد و متنوعی، این وظیفه اجتماعی، دینی و سیاسی را مورد تاکید قرار داده و ابعاد مختلف آن را گوشزد کرده اند. مع الوصف این دو گنجینه الهی با همه ذخایر گران قدر خود همواره در زیر طبقات سهل انگاری ها، فراموشی ها و غفلت ها مدفون شده اند. به نظر می رسد علل عمده این مسایل ناآگاهی به جایگاه، آثار، شیوه های عملی موفق باشد. هدف از ارایه این مقاله تحلیل نو و جامع پیرامون این دو اصل، با کارشناسی و توجه کامل به کاربرد آن در انتظام اجتماعی است و پاسخ به این سوال که آیا امر به معروف و نهی از منکر در انتظام اجتماع تاثیرگذار است؟روش: پژوهش حاضر به صورت اسنادی، از نوع توصیفی می باشد. در این راستا نیز از اسناد کتابخانه ای بهره برده شده است.نتایج: نتیجه به دست آمده موید این امر است که امر به معروف و نهی از منکر در ایجاد امنیت و انتظام اجتماعی تاثیر بسزایی دارد. به طوری که با گسترش امر به معروف و نهی از منکر در اجتماع به هدایت افراد و اصلاح جامعه و برقراری امنیت در راستای نظم اجتماعی کمک موثری می کند. انضباط اجتماعى بر پایه فریضه امر به معروف و نهى از منکر باعث اقامه واجبات و اصلاح امور دین و دنیا و به تبع آن برقرارى نظم و امنیت اجتماعى مى شود.