شهلا شیردل

هدف از پژوهش حاضر، بررسی و تعیین میزان انطباق چکیدة فارسی مقاله های مجلّه های علمی ـ پژوهشی حوزة علوم انسانی با عناصر مندرج در استاندارد ایزو 214 است . روش پژوهش، پیمایشی است. به دلیل تنوّع چکیده ها در این حوزه، چکیده ها به دو دسته کلّی تقسیم شد:           1. چکیده های راهنما 2. چکیده های تمام نما. دو سیاهة استخراج شده از عناصر مندرج در استاندارد ایزو 214 به عنوان ابزار پژوهش برای دو نوع چکیده موجود انتخاب گردید. جامعة پژوهش حاضر، شامل 270 چکیده فارسی از آخرین دوره مجلّه های علمی ـ پژوهشی در دسترس در حوزة علوم انسانی بود که تا قبل از سال 1383 موفّق به کسب رتبة علمی ـ پژوهشی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شده بودند. این تعداد نمونه به روش تصادفی انتخاب شد. یافته ها نشان داد 37/60 % چکیده های جامعه پژوهش از نوع چکیده راهنما و 63/39% از آنها از نوع چکیدة تمام نماست، همچنین، یافته ها نشان داد میانگین درصد همخوانی چکیده های راهنما با عناصر استخراج شده از استاندارد ایزو 214، 14/83 % و میانگین درصد همخوانی چکیده های تمام نما با عناصر مذکور70/78% است. در ادامه اطّلاعات الگوی ارائه شده برای نوشتن چکیده در بخش «راهنمای نویسندگان مقاله ها» در هر مجلّه بررسی شد. نتایج پژوهش نشان داد: 1. چکیده های حوزه علوم انسانی بیشتر از نوع چکیده راهنماست 2. در حوزه علوم انسانی، چکیده های راهنما بیشتر از چکیده های تمام نما با استاندارد ایزو 214 مطابقت دارند 3. اطّلاعات ارائه شده در الگوی مجلّه برای نوشتن چکیده، عناصر محدودی از استاندارد ایزو 214 را منعکس میکند.