فاطمه سلگی

نظریه ادراکات اعتباری علامه طباطبایی رحمة الله که یکی از اندیشه های کانونی و محوری ایشان است همواره به عنوان نظریه ای معرفت شناختی تحلیل و بررسی شده اس، اما نگاهی جامع به آثار علامه طباطبایی (ره) جهت واکاوی موارد استفاده و بهره برداری از این نظریه توسط ایشان، نشان می دهد که علامه به این نظریه نگاه وجود شناختی نیز داشته اند. از این زاویه، نشئه دنیا، نشئه اعتباریات است که مابین دو نشئه بدء و عود (قوس نزول و قوس صعود) قرار گرفته است و همچنان که نسبت زندگی دنیا به عوالم قبل و بعد از آن، نسبت ظاهر به باطن است؛ به همین ترتیب نسبت اعتباریات به حقایق هم نسبت ظاهر به باطن خواهد بود. از نظر علامه طباطبایی (ره) محصور و محدود شدن انسان به معانی وهمی و پنداری ظاهر حیات دنیا همان گرفتار شدن وی در خدعه اعتباریات و غفلت از حقیقت باطنی واقعی آنها خواهد بود.

ادغام حیات منزلی انسان در هویت فردی و اجتماعی او از ویژگی های دوران جدید است که از نتایج آن سنجش حقوق خانواده با سنجه های حقوق مدنی است؛ در حالی که حکمای مسلمان جایگاهی ممتاز برای خانواده در نظر گرفته و برای اداره آن، اصول منحصر به خانواده و غیر از اصول حاکم بر زندگی فردی و اجتماعیِ انسان، لحاظ کرده اند. به کار بستن مدبّرانه این اصول شرط حکمت و اقتضای تکامل فردی و تعادل و توازن اجتماعی است. به نظر می رسد که درک صحیح جایگاه خانواده خصوصاً در هیأت تألیفی آن و شناسایی و پرداختن به حقوق و تکالیف مربوط به این مهم، بسیار اساسی تر از پرداختن به افراد و اعضای خانواده، مستقل از این هیأت تألیفی است. این مقاله به تحلیل جایگاه این بعد مهم حیات انسان با تأکید بیشتری بر آرای ابن سینا نظر می کند.

هدف: هدف پژوهش حاضر پیش بینی تکانشگری در نوجوانان بر اساس صفات شخصیت و مهارت های حل مساله اجتماعی بود. روش پژوهش: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان دختر متوسطه اول و دوم مدارس منطقه 10 شهر تهران در سال 1398 به تعداد 600  نفر تشکیل دادند. حجم نمونه با استفاده از روش کوکران به مقدار 155 نفر به دست آمد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه تکانشگری بارات (1959)، ویژگی های شخصیتی نئوکاستا و مک کری (1992) و مهارت های حل مساله اجتماعی دزوریلا و همکاران (2002) بودند. تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از اجرای پرسشنامه ها در دو بخش توصیفی و استنباطی ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد مؤلفه های حل مسئله اجتماعی در مجموع 3/34 درصد از واریانس تکانشگری را در نوجوانان تبیین نموده است؛ همچنین از بین مؤلفه های حل مسئله اجتماعی، جهت گیری مثبت نسبت به مسئله به صورت منفی و جهت گیری منفی و سبک تکانشی/ بی دقتی آن به صورت مثبت و معنادار تکانشگری در نوجوانان را پیش بینی می کند. همچنین با ورود صفات شخصیت در معادله پیش بینی و با کنترل اثر مؤلفه های حل مسئله اجتماعی، مقدار واریانس تبیین شده تکانشگری 8/5 درصد افزایش یافته است. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش مشخص کرد که از بین صفات شخصیت، روان رنجورخویی به صورت مثبت و برونگرایی و توافق پذیری به صورت منفی و معنادار تکانشگری را در نوجوانان پیش بینی می کنند.