یاور علیپور ملاباشی

پژوهش حاضر با هدف بازشناسی نقش شبکه اجتماعی اینستاگرام در بازتولید فرهنگ دینی در میان جوانان ایرانی انجام گرفته است. برای دست یافتن به این مهم با تعریف مختار از دین و با رجوع به آراء گیدنز، نظریه برساخت اجتماعی به عنوان چارچوب نظری انتخاب شد. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی، و از نظر اجرا پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه جوانان ۱۹ تا ۲۹ ساله شهر های تهران، اردبیل، گرگان، شیراز و کرمانشاه در سال ۱۳۹۸ بوده اند و تعداد نمونه بر اساس فرمول کوکران ۳۸۴ نفر تعیین شد. روش نمونه گیری به شیوه خوشه ای چندمرحله ای صورت گرفت. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از تحلیل عاملی و تحلیل مسیر به کمک نرم افزار Amos استفاده شد. نتایج نشان داد کهشبکه اجتماعی اینستاگرام در بازتولید فرهنگ دینی در میان جوانان ایرانی اثر معنادار دارد. درواقع به تأسی از گیدنز و تیلر می توان مدعی شد که هر چه افراد در مواجهه با شبکه اجتماعی اینستاگرام، فعالیت و مشارکت بیشتری داشته باشند و هر چه این فعالیت بازتابانه تر باشد، در تولید معنا سهیم هستند و لذا بیشتر احتمال می رود که فرهنگ دینی آنها متأثر از این فضا بازتابی باشد، اما هر چه افراد در مواجهه با شبکه اجتماعی اینستاگرام، فعالیت و مشارکت کمتری داشته باشند و هر چه این فعالیت غیربازتابانه باشد، کمتر در بازتولید معنا سهیم اند؛ بنابراین اثر کمتری از شبکه اجتماعی اینستاگرام گرفته و بیشتر احتمال می رود که فرهنگ دینی شان سنتی تر باقی بماند.

پژوهش حاضر با هدف نقش شبکه های مجازی مبتنی بر تلفن همراه در بازتولید ابعاد فرهنگ دینی در میان جوانان ایرانی انجام گرفت. به عبارت دیگر مسئله اصلی مقاله نقش شبکه های اجتماعی بر تغییرات و جهت گیری های فرهنگی و بازتولید ابعاد فرهنگ دینی در میان جوانان ایرانی است. برای دست یافتن به این مهم با رجوع به آراء گربنر، نظریات اجتماعی رسانه به عنوان چارچوب نظری انتخاب شد. نوع تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر اجرا پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه جوانان 18 تا 29 ساله شهر های تهران، اردبیل، گرگان، شیراز و کرمانشاه در سال 1398 بودند. روش نمونه گیری به شیوه خوشه ای مرحله ای بود و تعداد نمونه 384 نفر تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از تحلیل عاملی و تحلیل مسیر به کمک نرم افزار Amos استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان استفاده شبکه های مجازی مبتنی بر تلفن همراه در بینش دینی، مدت زمان عضویت در شبکه های مجازی مبتنی بر تلفن همراه در گرایش دینی، مشارکت و فعال بودن شبکه های مجازی مبتنی بر تلفن همراه در ارزش دینی، رفتار دینی و هویت دینی در میان جوانان ایرانی تاثیر معنادار دارد. بنابراین، شبکه های مجازی مبتنی بر تلفن همراه در بازتولید فرهنگ دینی در میان جوانان ایرانی نقش دارد. به دیگر بیان به تاسی از نظریات کاشت و نظریات اجتماعی می توان مدعی شد که هر چه میزان استفاده و مدت زمان عضویت در شبکه های اجتماعی افزایش یابد، احتمال تأثیرپذیری کاربر بیشتر است.