لیلا گرجی

شیوع ویروس کرونا به طور جدی بر فعالیت های اقتصادی، مانند تراز مالی عمومی جهانی، نرخ بی کاری جهانی، نرخ تورم جهانی، حجم تجارت جهانی و نرخ رشد جهانی تأثیر منفی گذشته است. در ادبیات اقتصاد کلان، وجود پدیده های مذکور بعنوان شاخص های بی ثباتی اقتصادی قلمداد می شوند که بر تعادل مالی و حجم تجارت خارجی مؤثرند. هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی تأثیر همه گیری کرونا بر تعادل مالی و حجم تجارت خارجی در ایران می باشد. در این تحقیق، تأثیر همه گیری کرونا بر تعادل مالی و حجم تجارت خارجی در ایران در سال 1399 با استفاده از داده های سری زمانی و مدل خود توضیح برداری ( VAR) مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق از تجزیه و تحلیل رگرسیونی با استفاده از الگوی خود توضیح برداری ( VAR) به روش هم جمعی یوهانسن – جوسیلیوس برای برازش و تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار ایویوز استفاده شده است. یافته ها تأثیرپذیری تعادل مالی و حجم تجارت خارجی از همه گیری کرونا را نشان می دهد و مورد تأیید قرار داده است. همچنین، نتایج نشان داد که حجم تجارت ایران از بیماری کرونا و همچنین سیاست های تجاری و اقتصادی با خارج تأثیر زیادی می پذیرد.

در شرایط کنونی مساله اصلی شهرها و مراکز پر جمعیت آلودگی هوا است. فعالیت های انسان در مقیاس کوچک و بزرگ می تواند موجب آلودگی محیط گردد و اثرات جبران ناپذیری ایجاد نماید. از آن جا که یکی از مؤثرترین روش های کاهش آلودگی هوا کنترل منابع انتشار است، با استفاده از روش های نوین می توان به کنترل و کاهش آلاینده های جوی پرداخت. یکی از روش های نوین استفاده از دی اکسید تیتانیوم در سنگ مصنوعی می باشد. دی اکسید تیتانیوم می تواند آلاینده های هوا را به دام انداخته و با یک روند فوتوکاتالیستی تجزیه کند. استفاده از مصالح ساختمانی دارای ماده فوتوکاتالیستی دی اکسید تیتانیوم به علت افزایش نیاز به راه کارهایی برای بهبود کیفیت هوا در مناطق شهری و مناطق صنعتی در حال رشد است. سنگ های مصنوعی عموما ترکیبی از سنگ دانه های طبیعی، صمغ های صنعتی(رزین) و برخی مواد افزودنی هستند. از آن جایی که رزین های مورد استفاده هزینه نسبتا بالایی دارند می توان مواد پلیمری را که ارزان و از لحاظ اقتصادی بسیار با صرفه اند جایگزین و استفاده نمود. این پژوهش دریک آزمایشگاه سرپوشیده انجام گرفته است. در این مدل کوچک شده، سنگ مصنوعی با استفاده از مواد پلیمری و با استحکام بالا ساخته شد و کاربرد ماده دی اکسید تیتانیوم در سنگ مصنوعی ساخته شده جهت کاهش گازهای آلاینده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایشات حاصل از مدل تجربی نشان داد، سنگ مصنوعی ساخته شده با استفاده از مواد پلیمری و فوتوکاتالیزور دی اکسید تیتانیوم می تواند تا حدود 75 درصد گازهای نیتروژن موجود در هوا را کاهش دهد.

یکی از راه های مناسب برای جلوگیری از آلودگی آبهای زیرزمینی، شناسایی مناطق آسیب پذیر آبخوان و مدیریت بهره برداری از منابع آب وکاربری اراضی است. نیترات به عنوان یکی از شاخص های شیمیایی آلودگی آب از دیرباز مورد توجه بوده است. هدف از این تحقیق ارزیابی آسیب پذیری آبخوان میمه به نیترات با استفاده از GIS، روش های آماری و مدل دراستیک می باشد. بر اساس روش دراستیک آسیب پذیری آبخوان میمه در محدوده آسیب پذیری کم و متوسط (128-75) قرار می گیرد. پس از محاسبه شاخص جدید دراستیک با استفاده از Raster Calculation در محیط ARCGIS، بار دیگر همبستگی بین غلظت نیترات در نمونه های آب زیرزمینی و شاخص دراستیک جدید محاسبه گردید. در این حالت ضریب هبستگی از 162/0 – (قبل از بهینه سازی) به 842/0(بعد از بهینه سازی) افزایش یافت. همبستگی فوق در سطح احتمال 95 درصد معنی دار بود (05/0>P-value). برای تهیه نقشه پهنه بندی غلظت نیترات، نمونه برداری از 10 حلقه چاه بر اساس اصول نمونه برداری استاندارد انجام و به روش اسپکتروفتومتری مورد آنالیز قرار گرفت. سپس نقشه پهنه بندی غلظت نیترات با استفاده از مدل های میانیابی ترسیم شد. تلفیق دو نقشه آسیب پذیری و پهنه بندی غلظت نیترات نشان می دهد اکثر محدوده مورد مطالعه در محدوده بی خطر و کم خطر قرار دارد و تنها بخش کوچکی از منطقه که غلظت نیترات نیز در آب زیرزمینی آن بالاتر از 50 میلی گرم در لیتر است، در محدوده خطرناک طبقه بندی شده است. بر اساس نقشه پهنه بندی غلظت نیترات، بالاترین غلظت در آب های زیرزمینی قسمت جنوبی آبخوان میمه مشاهده گردید که ناشی از تأثیر متقابل آلودگی ناشی از فعالیت های کشاورزی، برگشت آب آبیاری، جنس زمین، نرخ بالاتر تغذیه، هدایت هیدرولیکی و نفوذپذیری خاک می باشد.