سید مهدی عراقی

انواع مختلفی از نظریه ها درباره مشکل تقطیع نحوی و ایجاد دستور زبان های مربوط به زبان های طبیعی وجود دارند. این مقاله یک دستور زبان نحوی برمبنای صورت بندی دستور زبان رابطه ای برای زبان ترکی (آذری) که جزو زبان های پیوندی می باشد، ارائه می کند. در صورت بندی دستور زبان رابطه ای، کلمات یک جمله بر طبق نقش های نحوی که دارند به یکدیگر متصل می گردند. زبان ترکی (آذری) دارای ساخت واژه ای صرفی و اشتقاقی پیچیده می باشد و تکواژهای صرفی و اشتقاقی، نقش های نحوی مهمی در جملات بازی می کنند. به منظور طراحی نرم افزار دستور زبان رابطه ای برای زبان ترکی (آذری)، بخش های لغوی در بازنمایی ساخت واژه ای کلمات ترکی حذف شده اند و یال ها بر مبنای نشانه های ادات سخن و تکواژهای تصریفی در کلمات ایجاد می شوند. کلمات مشتق شده توسط مرزهای اشتقاقی از دیگر کلمات جدا می شوند . یک صورت بندی منحصربه فرد دستور زبان رابطه ای تطابق یافته با زبان ترکی، دارای انعطاف پذیری لازم برای ایجاد ساخت های اتصال می باشد و در نهایت با استفاده از زبان برنامه نویسی دلفی، نرم افزار دستور زبان رابطه ای برای زبان آذری طراحی و اجرا گردید و سپس با انتخاب 250 جمله تصادفی، این نرم افزار مورد بررسی و آزمون قرارگرفت. برای 31/84% از جملات، نتیجه تقطیع کننده شامل تقطیع کننده های صحیح بود.