نهاد بستگان و جایگاه آن در ساخت قدرت و نظام خان سالاری جامعه (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

چکیده

یکی از مهم ترین ارگان ها و عناصری که در طول تاریخ در ساخت قدرت نظام خان سالاری جامعه بختیاری نقش بسیاری ایفاء نمود، نهاد بستگان یا خویشاوندان بود. خوانین بختیاری برای تداوم و توسعه قدرت خود در جامعه بختیاری نیازمند حامیان و طرفدارانی بودند که در قالب بستگان یا خویشاوندان تبلور می یافتند. در جامعه بختیاری هر خانی وابستگان مخصوص به خود را داشت و از طریق پیوندهای نسبی و سببی چون خون و ازدواج از نیرو و استعداد آنها در زمان جنگ و صلح بهره می برد. این بستگان نیروی رزمی هر خان بختیاری را تشکیل می دادند و وفاداری خود به او را حتی در سخت ترین شرایط حفظ می کردند. بستگان نیز در عوض از حمایت های مادی و معنوی خوانین برخوردار می شدند و از پاداش و هدایای آنها بهره مند می گردیدند. این بستگان یا خویشاوندان چنان برای خوانین دارای ارزش، اهمیت و فایده بودند که در موارد متعددی خوانین بر سر بدست آوردن و یا حفظ آنها، به رقابت و گاهی جنگ با یکدیگر کشانده می شدند. اما سرانجام در اواخر دوره قاجار و آغاز قدرت رضاشاه خوانین از حمایت بستگان خود سرباز زدند و حتی در جریان خلع سلاح عشایر بختیاری که دستور آن از سوی دولت صادر شده بود، خود به خلع سلاح بستگانشان پرداختند زیرا که دیگر بستگان سود چندانی برای خوانین نداشتند و بستگان نیز در عوض وفاداری خود نسبت به خوانین را از دست دادند.

متن