چکیده

«فاعلیت» یکی از ویژگی های مهم انسان به شمار می رود، اما به دلایلی در نظریه های جبرگرا انکار شده و یا مجاز گونه تفسیر شده است. در پاره ای از نظریه های کلامی نیز اگر چه فاعلیت حقیقی انسان پذیرفته شده است، اما این فاعلیت با فاعلیت خداوند در تعارض دیده شده و در نتیجه فاعلیت خداوند را محدود ساخته است. متکلمان امامیه در مدرسه کوفه با راهنمایی اهل بیت:نظریه ای جدید در فاعلیت انسان مطرح کرده اند که با نام «امرٌ بین الامرین» شناخته می شود. در این نظریه، بر فاعلیت حقیقی انسان مبتنی بر استطاعت پیشین، تأکید می شود، اما در همان حال - با پذیرش حاکمیت و عمومیت اراده و مشیت خداوند – وقوع هر فعلی منوط و متوقف بر اذن و اراده خداوند می شود.

تبلیغات