نقش فطرت در معرفت بخشی از دیدگاه دکارت و آیت الله جوادی آملی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
وجود فطرت در انسان و نقش آن در معرفت بخشی و رفتاری مورد گفتگو قرار گرفته است. برخی دانشمندان وجود آن را مسلم گرفته و درباره گستره و چگونگی آن سخن گفته اند در برابر برخی به انکار آن پرداخته اند. در میان دانشمندان اسلامی وجود فطرت تقریباً قطعی تلقی شده است و سخن به سوی حوزه نفوذ و چگونگی تاثیرگذاری آن نشانه رفته است. در میان دانشمندان غربی دکارت بر جایگاه و نقش مفاهیم فطری در معرفت بخشی و گستره آن تاکید تام دارد. در یک مقایسه اجمالی میان آنچه این دو فیلسوف گفته اند به تفاوت ها و احیاناً اشتراکات آنها پی می بریم. از نگاه دکارت انسان وجود خداوند و انسان و طبیعت را به گونه ای روشن و متمایز که ویژگی مفاهیم فطری است درک می کند. از نظر آیت الله جوادی نیزفطرت انسان وجود خداوند و صفاتش همچون توحید و نبوت و معاد و به طور کلی اصول اعتقادی و اخلاقی و حتی رفتاری را می شناسد. به هر دو فیلسوف اعتراض شده که ما این مفاهیم فطری را در آغاز حیات خویش نمی یابیم. جوادی با پذیرش فقدان مفاهیم فطری در آغاز آفرینش انسان این نوع معرفت را بر اساس وجود فطرت و نفس مجرد انسان به گونه شهودی می دانند اما دکارت بدون تاکید بر معرفت شهودی و صرفا یاد کردن از شهود عقلی این مفاهیم فطری را در آغاز آفرینش انسان موجود می دانند ولی به صورت نهفته که با پیدایش زمینه ظهور آشکار شده و عقل آنها را کشف می کند.Investigating the role of human nature in creating knowledge from the perspective of French Descartes and Ayatollah Javadi Amoli
The existence of nature in humans and its role in knowledge have been discussed. Some scientists have taken its existence for granted and have talked about its extent and nature, while others have denied it. Among Islamic scholars, the existence of nature is considered almost certain and the talk is aimed at the influence and how it affects. Among Western,ers Descartes fully emphasizes the place and role of innate concepts in epistemology and its scope. In a brief comparison between what these two philosophers have said, we find out their differences and possibly their commonalities.From Descartes' point of view, man understands the existence of God, man and nature in a clear and distinct way that is characteristic of natural concepts. According to Ayatollah Javadi, human nature also knows the existence of God and his attributes such as monotheism, prophethood, and resurrection, and in general the principles of belief, morality, and even behavior.It has been objected to both philosophers that we do not find these natural concepts at the beginning of our life. By accepting the lack of innate concepts at the beginning of human creation, Javadi considers this type of knowledge to be intuitive based on the existence of nature and the single soul of man, but Descartes, without emphasizing on intuitive knowledge and merely mentioning intellectual intuition, found these innate concepts at the beginning of human creation. they know, but in a latent form that is revealed with the emergence of the background and discovers their intellect.
تبلیغات
