تدوین اصول ارتقای کیفیت فضای خصوصی مسکونی با رویکرد ادراک بصری مبتنی بر بوم شناسی بصری (ویدئواکولوژی) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بخش عمده اطلاعات محیط از طریق بینایی و ادراک بصری کسب می شود. در واقع درک محیط توسط فرایندی پیچیده بین چشم ها و مغز صورت می گیرد. از طرفی دیگر تناسبات و زیبایی بصری محیط سکونت انسان که نقش عمده ای در شکل گیری رفتارها و رضایتمندی کاربران خواهد داشت از مباحث مهم و ضروری در معماری و شهرسازی می باشد. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و علوم مهندسی و پزشکی مشخص شده است که تطابق تصاویر دریافتی به چشم از محیط اطراف با استانداردهای بینایی و فیزیولوژیک بینایی نقش اساسی را در حس زیباشناسی و رضایتمندی انسان ها از محل سکونتشان و در نتیجه کیفیت زندگی کاربرانخواهد داشت. لذا در این پژوهش به تدوین اصول ارتقای کیفیت فضای خصوصی مسکونی نظیر اتاق خواب با توجه به مولفه های کیفیت بصری با رویکرد ادراک بصری مبتنی بر ویدئواکولوژی یا بوم شناسی بصری پرداخته شده است. روش تحقیق در این پژوهش، از نوع ترکیبی کمی و کیفی می باشد. همچنین نوع رویکرد پژوهش روش همبستگی و ارزیابی مولفه های کیفیت بصری مرتبط با مکانیسم های فیزیولوژیک بینایی می باشد. روش جمع آوری اطلاعات نیز بر اساس مطالعات کتابخانه ای و پرسش نامه می باشد. جهت رسیدن به هدف پژوهش مهم ترین مولفه های تاثیرگذار بر کیفیت بصری محیط مسکونی را بر اساس دیدگاه های نظریه پردازانی نظیر چپ من، راس ماسن مشخص کرده و با توجه به 5 مکانیسم فیزیولوژیک بینایی نظیر مکانیسم جواب روشن خاموش، تابع انعکاس، ساکاد، فرکانس فضایی و مکانیسم دید دو چشمی چهارچوب نظری پژوهش ترسیم و نتایج پرسشنامه ها بر اساس نرم افزارهای پردازش تصویر دیجیتال متلب، فوتوشاپ و spss مورد تجزیه و تحلیل قرار داده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که تمایلات مردم برای دیوارهای فضای اتاق خواب بیشتر به فرم ها و اشکالی است که دارای تناسبات مستطیل طلایی، خطوط منحنی به نسبت خطوط شکسته، دارای تقارن و نظم و ریتم در دو محور x,y می باشد. همچنین استفاده از مصالح طبیعی به نسبت مصالح مصنوعی، تغییرات ریتم رنگی در جبهه دیوارها و سقف به صورت پیوسته، کنتراست رنگی کم تر با توجه به آرامش بصری برای دیوار روبروی تخت و سقف و کنتراست رنگی بیشتر برای دیوار روبروی میزکار، فرم پنجره هایی با حالت منحنی با توجه به مکانیسم جواب روشن و خاموش و فعالیت بیشتر قشر سینگولیت قدامی در مغز نیز از دیگر نتایج این پژوهش می باشد.Compiling the Principles of Residential Private Space Improvements through Visual Perception Based on Video Ecology
Most of the environmental information is obtained through vision and visual perception. In fact, the environmental understanding is done by a complex process between eyes and brain. On the other hand, the proportions and visual beauty of the human living environment, which will play a major role in formation the behavior and satisfaction of users, is so important in architecture and urban planning. Nowadays, with the advancement of technology, engineering and medical sciences, it has been determined matching the images received by the eye from the surrounding environment with vision and physiological vision standards will play an essential role in the sense of aesthetics and satisfaction of people from their place of residence and accordingly the quality of life of users. In this research, the principles of improving the quality of private residential space, like bedroom, have been developed according to the components of visual quality with the approach of visual perception based on video ecology and visual ecology; The research method in this study is a combination of quantitative and qualitative; the type of research approach is the method of correlation and evaluation of visual quality components related to the physiological mechanisms of vision. The data collection method is based on library studies and questionnaires. In order to achieve the goal of the research, the most important components affecting the visual quality of the residential environment have been identified based on the views of theorists such as Chapman, Rass-Mason, etc; according to five physiological mechanisms of vision such as On-and-off systems response, reflection function, saccadic automation, spatial frequency and binocular vision mechanism, the theoretical framework of the drawing research and the results of the questionnaires based on digital image processing program, MATLAB, Photoshop, SPSS, etc., The results show that people's preferences for bedroom walls are more towards forms that have Golden Ratio proportions, curved lines compared to broken, have symmetry and order and rhythm in both X and Y axes. Also, the use of natural materials compared to artificials, continuous color rhythm changes on the walls and ceiling, less color contrast due to visual relaxation for the wall in front of the bed and ceiling, and more color contrast for the wall in front of the desk, form Curved windows with regard to the On-and-off systems response mechanism and more activity of the anterior cingulate cortex in the brain are also among the other results of this research.